حذف ارز ترجیحی کیت‌های آزمایشگاهی؛ تکرار دارویار یا طراحی سازوکار جدید؟

 گروه سلامت خبرگزاری آنا، یاسر مختاری؛ موضوع ارز ترجیحی تجهیزات پزشکی طی ماه‌های اخیر به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های نظام سلامت کشور تبدیل شده است.

آذرماه سال گذشته بود که همزمان با برپایی نمایشگاه سلامت بنیان از سوی سازمان غذا و دارو زمزمه‌هایی برای حذف ارز ترجیحی تجهیزات پزشکی و یا آنگونه که گفته می‌شد ایجاد «طرح تجهیزیار» در این نمایشگاه شنیده می‌شد و حتی مسئولان سازمان غذا و دارو نیز از برنامه‌ریزی برای آن خبر داده بودند.

تجهیزیار نه سال گذشته و نه حتی امسال محقق نشد اگرچه مردادماه امسال رئیس سازمان غذا و دارو در گفت‌وگویی با خبرنگار آنا اعلام کرد که این طرح آماده شده و به سازمان برنامه و بودجه ارسال شده است.

نگرانی وزیر بهداشت از حذف ارز ترجیحی

پبا این حال حدود یک ماه قبل محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از نگرانی خود برای حذف ارز ترجیحی تجهیزات خبر داد و با اشاره به پایین آمدن سهم سلامت از تولید ناخالص داخلی و تأثیر آن بر روی دارو تجهیزات پزشکی، نگرانی جدی ما این است که اگر در نیمه دوم سال، ارز ترجیحی تجهیزات پزشکی را نیز مانند دارو حذف کنیم، بدون شک با کمبود تجهیزات پزشکی در بیمارستان‌ها رو به رو خواهیم شد.

{$sepehr_key_2947}

پس از سخنان وزیر بهداشت و همزمان اظهار نظر برخی از نمایندگان عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و حتی برخی از انجمن‌های مرتبط با تولیدکنندگان و تأمین کنندگان تجهیزات پزشکی در حمایت از سخنان وزیر بهداشت، این شائبه را به وجود آورد که حذف ترجیحی تجهیزات پزشکی منتفی شده است. اما اینگونه نشد و در روزهای گذشته اخباری غیر رسمی اما موثق از حذف ارز ترجیحی کیت‌های آزمایشگاهی وارداتی و مواد اولیه به گوش رسید که این موضوع و سازوکار اجرای آن برای پیشگیری از افزایش هزینه‌های بیماران اگرچه به صورت رسمی از سوی سازمان غذا و دارو به عنوان نهاد متولی و رگولاتور تجهیزات و ملزومات پزشکی کشور به صورت رسمی اعلام نشد.

با این حال به نظر می‌رسد که این اقدام نیز با حمایت بیمه‌ها و پرداخت مابه‌التفاوت ارزی به بیمه‌ها باشد. تا هزینه‌ها برای بیماران و مراکز درمانی افزایش پیدا نکند.

قیمت‌گذاری هم واقعی شود

یکی از تولیدکننده تجهیزات پزشکی به خبرنگار آنا، گفت: علاوه بر کیت‌های وارداتی ارز ترجیحی مواد اولیه نیز برداشته شده و قیمت آن به ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است. ما موافق این موضوع هستیم که قیمت ارز واقعی بوده و محدودیتی نداشته باشد، به شرطی که قمیتگذاری نیز واقعی باشد.

وی افزود: با قیمت‌گذاری موجود نه تنها تولید که حتی واردات نیز دچار مشکل شده است. هزینه تمام شده برای تولید محصول و فروش آن برای تولید کننده صرفه ندارد، لذا باید از کیفت محصول خود بکاهد تا هزینه‌های آن کاهش پیدا کند. از سوی دیگر وارد کننده نیز رغبتی برای واردات ندارد چرا که ارزی وجود ندارد تا مطالبات خود را دریافت کند.

{$sepehr_key_2946}

آنگونه که این تولید کننده گفته است قیمت ارز تجهیزات پزشکی به قیمت ارز نیمایی نزدیک می‌شود، لذا چنانچه حمایت بیمه‌ای صورت نگیرد ممکن است که کیت‌های آزمایشگاهی و حتی سایر تجهیزات پزشکی که مواد اولیه خود را از طریق واردات تأمین می‌کنند با افزایش قیمت ۶.۵ برابری مواجه شوند و این بدین معنی است که بیماران و مراکز درمانی با مشکلات جدی روبه‌رو خواهند شد. از سوی دیگر تجهیزات پزشکی مانند هر کالای دیگری نیست و هر لحظه بیمار به آن نیاز داشته باشد باید در دسترس بوده و آن را تأمین کند در غیر این صورت جان او به خطر می‌افتد. به همین دلیل موضوع بسیار حساس است.

اولویت اصلاح بیمه‌‎ها است

صدرا سپهری نایب رئیس انجمن صنفی تولید، تامین، توزیع و صادرکنندگان تجهیزات و ملزومات پزشکی و دارویی در گفت‌گو با خبرنگار آنا، در رابطه با تصمیم به حذف ارز ترجیحی تجهیزات پزشکی اظهار کرد: این موضوع در کوتاه مدت به حوزه سلامت شُک وارد می‌کند، اما به نظر نمی‌رسد در بلند مدت اثرات تورمی داشته باشد.

وی افزود: با توجه به اینکه تجهیزات پزشکی به صورت مستقیم با سلامت مردم در ارتباط است لذا هرگونه دستبردن و تصمیم‌گرفتن برای جابه‌جایی ارز آن حتی اگر سلامت یک نفر را به خطر بیندازد کار دشوار و بسیار حساسی است. قطعا آخرین جایی که باید این جراحی سخت انجام شود حوزه دارو و تجهیزات پزشکی است.

سپهری بیان کرد: توصیه ما به این است که به تجهیزات پزشکی به عنوان یک کالا نگاه نشود. از سوی دیگر باید به کالا‌هایی که مایحتاج نیستند ارز ترجیحی داده نشود.

او یادآور شد: ما در راستای بهبود اقتصاد سلامت مخالف حذف ارز ترجیحی نیستیم با باید نخست باید زیرساخت‌هایی مانند بیمه‌ها را اصلاح کرد بعد به سراغ این طرح‌ها رفت.

وی تأکید کرد: باید منابع شرکت‌های بیمه‌ای یا سرمایه‌گذاران بیمه‌ای تأمین شده تا افراد تحت پوشش آنها در زمان نیاز دچار مشکل نشوند. از سوی دیگر باید ضمن رقابتی کردن سیستم‌های بیمه‌ای برای دادن امتیازات مناسب به مردم، سیستم‌های نظارتی را هم تقویت کنیم.

سخنان سپهری در حالی است که به نظر نمی‌رسد در حال حاضر سیستم‌های بیمه‌ای آمادگی چنین اقدامی یعنی حذف ارز ترجیحی تجهیزات پزشکی را داشته باشد، چه پیش از این ارز ترجیحی دارو نیز در قالب طرح «دارویار» حذف شد و قرار شد که ماب‌التفاوت افزایش قیمت دارو در پی حذف ارز ترجیحی به عنوان یارانه طرح دارویار به بیمه‌ها پرداخت شود، چنین اقدامی صورت گرفت، اما در دو سال اخیر هیچگاه بودجه مصوب برای این موضوع به صورت کامل پرداخت نشد و از سوی دیگر برخی از بیمه‌های پایه با تأخیر این مبالغ را به شرکت‌های دارویی و ... پرداخت می‌کردند همین موضوع موجب اختلال در نقدینگی شرکت‌های توزیع و پخش دارو شد، چنانچه حذف ارز کیت‌های آزمایشگاهی نیز مانند طرح دارویار باشد ممکن است این بخش بسیار مهم و حساس در حوزه اقتصاد سلامت دچار اختلال شود که در نهایت بیماران به عنوان ذی‌نفعان و مصرف‌کنندگان نهایی تجهیزات پزشکی دچار آسیب می‌شوند.