کاهش ۳۰ درصدی هزینه‌ احداث سازه با استفاده از تکنولوژی BIM

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا، زمانی خرید خانه در کشور صرفا در کلان شهر‌ها کمی سخت می‌نمود؛ اما آن هم با کمی تلاش و قرض و وام قابل تهیه بود، اما امروزه شرایط افزایش قیمت مسکن به حدی رسیده است که دیگر حتی وام‌های چند صد میلیون تومانی و پس انداز‌های چندین ساله نیز توان جبران هزینه خرید یک واحد آپارتمان کوچک در تهران را نمی‌دهند. در این شرایط اجاره مسکن در کلان شهر‌ها نیز به سوی تبدیل شدن به کابوسی عظیم می‌رود.

شایان ذکر است که افزایش قیمت مسکن به حدی بوده است که اکنون در بسیاری از شهر‌های بزرگ بازار مسکن با رکود شدیدی مواجه شده است و عملا معامله قابل توجهی در این بازار وجود ندارد. در این شرایط نسخه‌های مختلفی برای افزایش تولید و عرضه مسکن به بازار و در پی آن شکستن قیمت آن پیچیده شد. سال‌ها قبل طرحی از سوی دولت با نام مسکن مهر آغاز شد و سر انجام در سال ۱۴۰۲ به نقطه پایان رسید.

{$sepehr_key_2776}

طرح مشابهی با نام نهضت ملی مسکن نیز در دولت شهید رئیسی آغاز شد و عملیات این طرح همچنان در کشور در حال اجراست. اما در تمامی تلاش‌هایی که تا حدی موفق بودند نیز توجه به یک نکته مغفول ماند؛ کاهش هزینه ساخت با استفاده از تکنولوژی‌های نوین! هر چند که انبوه سازان و مجریان کشور تبهر خاصی در اجرای معماری ایرانی- اسلامی با رعایت نکات اقتصادی دارند، اما بر هیچ کس پوشیده نیست که هر صنعتی نیاز به بروز رسانی برای نفوذ عمیق تکنولوژی دارد تا شرایط برای ایجاد بهره وری مهیا شود.

یکی از مهم‌ترین و جدیدترین تکنولوژی‌های مورد بهره برداری در صنعت ساخت و ساز مدل سازی اطلاعات ساختمان (Building Information Modeling) یا به اختصار BIM (مدل‌سازی اطلاعات ساختمان) است. این تکنولوژی هرچند که پیشینه‌ای ۵۰ ساله دارد، اما اوج شکوفایی و توسعه آن در ۲۰۰۰ میلادی بود؛ با این حال همچنان جایگاه محکمی در صنعت ساخت جمهوری اسلامی ایران ندارد.

نمونه مدل ساخت کاملا متفاوت با نمونه‌های سنتی

برای روشن‌تر شدن این مورد به سراغ یکی از محقق‌های دانش‌بنیانی در حوزه ساخت ‌سازه رفته ایم. سعید بزرگی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری آنا گفت: با استفاده از تکنولوژی BIM (مدل سازی ساختمان‌) پیش از شروع مراحل اجرائی آن انجام می‌شود، اما این تکنولوژی طراحی منحصر به فردی را ارائه می‌دهد که کاملا با نمونه‌های سنتی متفاوت است.

وی ادامه داد: البته لازم به ذکر است که این تکنولوژی صرفا برای ساختمان سازی نیست؛ ما برای بیان مورد استفاده این تکنولوژی ادبیات خاصی داریم و اصطلاحا می‌گوییم کهاین تکنولوژی در خدمت کلیه صنعت احداث است؛ یعنی BIM ( مدل‌سازی اطلاعات ساختمان) برای کلیه پروژه‌های پروژه‌های عمرانی، نفتی، پالایشگاهی و دکل‌های نفتی و گازی و هر موضوعی که به منظور احداث باشد، قابل استفاده است. در BIM ( مدل‌سازی اطلاعات ساختمان) پیش از جلوی عملیات و در محیط نرم افزار ساختمان به طور کامل ساخته می‌شود و حتی نوع و برند اقلام مصرفی آن تعیین می‌گردد.

این کارشناس حوزه ساخت مسکن اظهار کرد: استفاده از این فناوری کمک می‌کند تا پیش از شروع عملیات اجرایی هر گونه پیچیدگی، مشکلات محتمل در احداث و همچنین مسائلی که صرفا پس از اجرا مشخص می‌شوند، نمایان شده و از هر گونه دوباره کاری جلوگیری شود. به عنوان مثال می‌بینیم که در برخی ساختمان‌ها برای رد کردن یک لوله فاضلاب اضافه مجبور به شکافتن ستون اصلی می‌شوند، اما با استفاده از این تکنولوژی تمام این موارد قابل پیش بینی است. اولین نفع بهره گیری از این تکولوژی در اینجاست که با توجه به آن که ساخت هیچ قسمتی در آن شماتیک نبوده و عملا احداث با تمام جزئیات انجام می‌شود.

{$sepehr_key_2777}

وی ادامه داد: در این شرایط با توجه به آن که تمامی ساختمان یکبار ساخته شده است، عملیات اجرائی سریع تر، دقیق‌تر و حتی کم هزینه‌تر خواهد بود. در مقالات علمی ۳۰ الی ۴۰ درصد کاهش هزینه با استفاده از تکنولوژی BIM ( مدل‌سازی اطلاعات ساختمان) پیش بینی می‌شود، اما با استفاده از این فناوری در پروژه‌هایی که ما به عنوان یک شرکت دانش بنیانی تجربه اجرای آن در تهران را داشتیم، ۱۸ درصد کاهش هزینه علاوه بر افزایش سرعت اجرا حاصل شد.

آموزش متخصصان پاشنه آشیل BIM شد

این فعال دانش بنیانی تصریح کرد: در سند چشم انداز افق ۱۴۰۴ وزارت راه و شهرسازی مکلف شده است که در تمامی پروژه‌ها از این فناوری استفاده نماید. همانطور که اخذ مجوز آتش نشانی برای احداث ساختمان به مرور زمان جا افتاد این موضوع نیز روی کار خواهد آمد و به عنوان یک الزام مطرح خواهد شد.

وی ادامه داد: BIM ( مدل‌سازی اطلاعات ساختمان) مبحثی مهارتی و نسبتا جدید است و مهمترین مشکل در حال حاضر این است که متخصصان ماهر در این حوزه وجود ندارد و نیاز است که آموزش افراد در این زمینه سرعت گیرد. همچنین برخی از سر فصل‌های دانشگاهی در حوزه عمران نیز مربوط به ۴۰ سال قبل هستند از این رو نیروی متخصص کافی در این حوزه تربیت نشده است. در همین راستا پس از توسعه آموزش در این حوزه امیدواریم که وزارت راه و شهرسازی به تکلیف قانونی خود در الزامی کردن بهره گیری از این فناوری عمل نماید.

هزینه‌های استفاده از تکنولوژی BIM چقدر است؟

بزرگی تاکید کرد: با وجود صرفه جویی و بهره وری عظیمی که استفاده از فناوری BIM ( مدل‌سازی اطلاعات ساختمان)ایجاد می‌کند هزینه به کار بردن آن نهایتا ۱ الی ۳ درصد از هزینه ساخت می‌شود و در برخی پروژه‌ها نیز نهایتا به اندازه اجرای چند متر اجرای سرامیک کف است. از این لحاظ این تکنولوژی به شدت اقتصادی بوده و آورده بسیار مناسبی را بخصوص برای انبوه سازان ایجاد می‌کند. لازم به ذکر است که شرکت دانش بنیانی که مسئولیت آن را به عهده دارم، توانست با بهره گیری از فناوری BIM ( مدل‌سازی اطلاعات ساختمان)یک پروژه ۳۵۰۰ متری را در ۷ طبقه با صرف مدت زمان ۵ ماه تکمیل نماید.

وی ادامه داد: ساخت این متراژ در این تعداد طبقات به نوعی رکورد محسوب می‌شود، اما نکته مهم در این پروژه تامین مالی به موقع است. شایان ذکر است برای اجرای این پروژه ۲ ماه نیز به تحقیقات و هماهنگی‌های مسائل برق، سازه و مکانیک برای احداث گذشت و پروژه اجرا شده در بالاترین سطح استاندارد با حداقل هزینه ساخته شد. حالا فرض کنید که این تکنولوژی را در احداث یک مجموعه پتروشیمی و یا پایشگاه استفاده کنیم؛ عدد صرفه جویی و بهره وری ایجاد شده و همچنین سود حاصل از راه اندازی زود هنگام به راحتی به چندین هزار میلیارد تومان خواهد رسید.

{$sepehr_key_2778}

چرا BIM را تکنولوژی می دانیم

بزرگی تشریح کرد: بی ای ام یک فناوری است؛ چرا که هر فرآیندی که بهره وری را به همراه داشته باشد و یا روشی خلاقانه را برای عملیات ارائه دهد، فناوری است. مقیاس اصلی فناوری ایجاد بهره وری با امکانات موجود است .در این تکنولوژی نیز تمامی فرآیند با امکانات در دسترس انجام می شود و نیاز به هیچ هزینه مضاعفی نیست . همچنین با تلاش متخصصان دانش بنیان امکانات نمایش سه بعدی مدل ساخته شده در هر زمان و هر مکان وجود دارد و این تصویر به گونه ای است که تمام جزئیات در آن به تفضیل قابل مشاهده است و امکان گشت در پروژه نیز وجود دارد.

وی ادامه داد: باز هم تصور کنید که یک پروژه پالایشگاهی را با تمام پیچیدگی های آن به صورت سه بعدی مشاهده کنیم و بتوانیم تصویر کلی را بدون حتی روی هم گذاشتن یک آجر مشاهده کنیم و از هر گونه هزینه اضافه و دوباره کاری جلوگیری می شود. 

معاونت علمی ریاست جمهوری در تهیه لیست ارائه دهندگان خدمات همکاری کند

این فعال دانش بنیانی گفت: در به کار گیری این فناوری با موضوعی به نام فمیلی (family) روبرو هستیم؛ فمیلی(family ) به مجموعه دسته بندی شده ای از اطلاعات (database) مجموعه ها و برند ها گفته می شود که این مجموعه اطلاعات برای به کارگیری در مدل سازی ها بسیار ضروری است. در رایزنی هایی که انجام شده است اهمیت این موضوع برای معاونت ریاست جمهوری تشریح شده است و تفاهماتی نیز در این زمینه نیز انجام شده است؛ اما پس از گذشت ۵ الی ۶ ماه همچنان این پروژه مسکوت مانده است. 

{$sepehr_key_2779}

وی ادامه داد: فرآیند دیتابیس فمیلی این گونه است که در مرحله اول به تمامی تولید کنندگان اجازه ارائه محصولات در این سامانه داده می شود اما پس از تجمیع اطلاعات امکان مقایسه کیفیت، قیمت و امکانات محصولات به راحتی ایجاد شده و به نوعی بازاری رقابتی در این زمینه فراهم می شود؛ از این رو سازماندهی این مورد ضروری است. شایان ذکر است که تشکیل چنین مجموعه اطلاعاتی در حوزه اختیارات حاکمیتی است و از این رو از معاونت علمی ریاست جمهوری تقاضای همکاری داریم.