ماهواره «چمران 1» بر مدار موفقیت/ ماهواره‌بر «قائم ۱۰۰» چه ویژگی‌هایی دارد؟
خبرگزاری علم و فناوری آنا- معصومه شیری؛ صبح امروز ۲۴ شهریورماه ۱۴۰۳ ماهواره تحقیقاتی چمران ۱ توسط ماهواره بر قائم ۱۰۰ پرتاب و با سرعت ۷.۵ کیلومتر بر ثانیه با موفقیت در مدار ۵۵۰ کیلومتری زمین قرار گرفت و نخستین سیگنال آن توسط متخصصان فضایی ایران دریافت شد.
این ماهواره که توسط گروه فضایی صنایع الکترونیک ایران (صاایران) و با همکاری و مشارکت پژوهشگاه هوافضا و شرکت‌های خصوصی دانش بنیان طراحی و ساخته شده، حدود ۶۰ کیلوگرم وزن دارد و ماموریت اصلی آن تست سیستم‌های سخت افزاری و نرم افزاری برای اثبات فناوری مانور مداری در ارتفاع و فاز است.
ماهواره چمران ۱ دارای قطرشش وجهی ۹۰۰ میلی متر، با مدل پایدارسازی چرخان است که در مدار دایروی و در ارتفاع ۵۵۰ کیلومتری زمین حرکت می‌کند.
همچنین ارزیابی زیرسامانه پیشرانش گاز سرد در سامانه‌های فضایی و عملکرد زیرسامانه‌های ناوبری و کنترل وضعیت از ماموریت فرعی ماهواره چمران ۱ به شمار می‌رود.
با پرتاب موفق ماهواره چمران ۱ توسط پرتابگر قائم ۱۰۰، این ماهواره‌بر بومی یک گام دیگر به ماموریت اصلی خود نزدیک‌تر شد. این دستاورد می‌تواند در آینده نزدیک، ایران را به یکی از بازیگران مهم در صنعت فضایی تبدیل کند.
همه چیز درباره ماهواره‌بر «قائم ۱۰۰»
ماهواره‌بر «قائم ۱۰۰» یکی از جدیدترین دستاورد‌های صنعت فضایی ایران است که به‌عنوان نخستین ماهواره‌بر سوخت جامد سه‌مرحله‌ای بومی طراحی و تولید شده است. این ماهواره‌بر توسط سازمان هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توسعه یافته و هدف آن قرار دادن ماهواره‌ها در مدار‌های پایین زمین (LEO) است. موفقیت در ساخت و پرتاب ماهواره‌بر‌هایی مانند قائم ۱۰۰، نقش مهمی در تقویت توانمندی فضایی کشور و کاهش وابستگی به دیگر کشور‌ها در حوزه ارسال ماهواره به مدار دارد.
یکی از ویژگی‌های برجسته قائم ۱۰۰، استفاده از سوخت جامد در هر سه مرحله پرتاب است. این ویژگی به ماهواره‌بر امکان می‌دهد که در مقایسه با ماهواره‌بر‌های سوخت مایع، آماده‌سازی و پرتاب سریع‌تر و ارزان‌تری داشته باشد. قائم ۱۰۰ می‌تواند ماهواره‌هایی با وزن ۸۰ کیلوگرم را در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین قرار دهد. این ظرفیت، به ایران امکان می‌دهد که در زمینه‌های مختلفی مانند ارتباطات، تصویربرداری زمین و سنجش از دور، ماهواره‌های مورد نیاز خود را با سرعت و کارایی بیشتری به فضا ارسال کند.
ارتفاع موشک: ۲۰ متر
قطر مرحله اول موشک:۳.۵ متر
نوع سوخت: جامد
عملکرد موتور: ۴ مرحله‌ای
نیروی رانش موتور: ۶۸ تن
مدار هدف اول: ۵۰۰ کیلومتر
مدار هدف نهایی: ۱۰۰۰ کیلومتر
پرتابگر: متحرک
میزان بار قابل حمل: حداقل ۸۰ کیلوگرم
پرتاب‌های موفق: ماهواره ثریا و چمران۱
تصویری از ماهواره‌بر قائم ۱۰۰
چرا موفقیت قائم ۱۰۰ اهمیت دارد؟
قائم ۱۰۰ با پرتاب ماهواره ثریا مراحل اولیه آزمایش‌های خود را با موفقیت پشت سر گذاشت و حالا با پرتاب ماهواره چمران ۱، سابقه درخشان دیگری به کارنامه قائم ۱۰۰ افزوده شد به‌زودی در ماموریت‌های فضایی ایران نقش کلیدی ایفا خواهد کرد. این ماهواره‌بر در حال حاضر در مراحل آزمایش‌های اولیه و آمادگی برای پرتاب‌های آینده قرار دارد. بر اساس برنامه‌ریزی‌ها، نخستین ماموریت اصلی ماهواره‌بر قائم ۱۰۰، ارسال «ماهواره ناهید» به مدار۵۰۰ کیلومتری زمین است.
ماهواره ناهید، یکی از پروژه‌های مهم فضایی ایران در حوزه ارتباطات است که به‌طور خاص برای توسعه فناوری‌های ارتباطی و مخابراتی طراحی شده است. انتظار می‌رود پس از تکمیل آزمایش‌ها و آماده‌سازی‌های لازم، قائم ۱۰۰ به طور رسمی این ماهواره و دیگر ماهواره‌های کوچک را در مدار قرار دهد.
دستیابی به این توانمندی، علاوه بر ارتقای جایگاه ایران در عرصه فضایی، ظرفیت‌های جدیدی برای تحقیقات علمی، نظامی و اقتصادی به وجود می‌آورد. این ماهواره‌بر نمادی از پیشرفت بومی و توان فنی کشور در حوزه فضایی است که می‌تواند در آینده نزدیک، ایران را به یکی از بازیگران مهم در صنعت فضایی تبدیل کند.
{$sepehr_key_1928}
کدام کشور‌ها دانش طراحی و تولید ماهواره‌بر سوخت جامد را دارند؟
ماهواره‌بر‌های سوخت جامد سه‌مرحله‌ای به دلیل کارایی، سرعت آماده‌سازی، و هزینه پایین‌تر نسبت به ماهواره‌بر‌های سوخت مایع، در برخی از کشور‌های پیشرفته فضایی توسعه یافته‌اند. کشور‌هایی که دارای این فناوری هستند، اغلب از آن برای ارسال ماهواره‌های کوچک به مدار‌های پایین زمین (LEO) استفاده می‌کنند. کشور‌ها با توسعه و استفاده از ماهواره‌بر‌های سوخت جامد، توانسته‌اند در مأموریت‌های فضایی خود به موفقیت‌های مهمی دست پیدا کنند و نقش مهمی در توسعه فناوری‌های فضایی ایفا کنند. فناوری ماهواره‌بر‌های سوخت جامد یکی از پیشرفته‌ترین فناوری‌های حوزه فضایی است که تنها ۵ کشور دانش ساخت و تولید آن را دارند که نام ایران نیز در میان این کشور‌ها می‌درخشد. کشور‌های دارای این نوع ماهواره‌برعبارتند از:
۱. ایالات متحده آمریکا: آمریکا یکی از پیشگامان در توسعه ماهواره‌بر‌های سوخت جامد سه‌مرحله‌ای است. از معروف‌ترین نمونه‌های این فناوری می‌توان به ماهواره‌بر Minotaur اشاره کرد که توسط نیروی هوایی ایالات متحده برای ارسال ماهواره‌های کوچک به مدار زمین توسعه یافته است.
۲. روسیه: روسیه به عنوان یکی از کشور‌های دارای فناوری پیشرفته فضایی، ماهواره‌بر‌های سوخت جامد سه‌مرحله‌ای را در مجموعه محصولات خود دارد. ماهواره‌بر Rockot نمونه‌ای از این دسته است که برای پرتاب‌های مختلف به‌کار رفته است.
۳. چین: چین به‌عنوان یکی از قدرت‌های فضایی نوظهور، ماهواره‌بر‌های سه‌مرحله‌ای سوخت جامد را توسعه داده است. از نمونه‌های مهم این دسته، ماهواره‌بر Long March ۱۱ است که برای پرتاب سریع و ارزان ماهواره‌های کوچک و میکروماهواره‌ها به مدار‌های پایین استفاده می‌شود.
۴. هند: سازمان تحقیقات فضایی هند (ISRO) نیز از فناوری سوخت جامد سه‌مرحله‌ای استفاده می‌کند. ماهواره‌بر PSLV (Polar Satellite Launch Vehicle) یکی از موفق‌ترین ماهواره‌بر‌های این کشور است که از سوخت جامد در برخی مراحل خود بهره می‌برد و برای ارسال ماهواره‌های متعدد به مدار‌های مختلف به کار گرفته می‌شود.
۵. ایران: ایران با توسعه ماهواره‌بر قائم ۱۰۰ به جرگه کشور‌هایی پیوسته است که از فناوری ماهواره‌بر‌های سوخت جامد سه‌مرحله‌ای برخوردار هستند. این دستاورد مهم در راستای تقویت توان فضایی بومی ایران توسعه یافته و قرار است برای پرتاب ماهواره‌های کوچک به مدار‌های پایین زمین به‌کار رود.
انتهای پیام/