سوابق تحصیلی در کنکور نتایج مثبتی داشته است/ تاثیر چشمگیر معدل برای داوطلبان درس خوان مدرسه‌ای

به گزارش خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، مصوبه تاثیر مستقیم سوابق تحصیلی در نتایج کنکور که از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شده است، از همان زمان سروصداهای بسیاری را به همراه داشت. در روزهای اخیر که نتایج کنکور نیز اعلام شد و دانش آموزان با رتبه هایی که کسب کرده بودند مواجه شدند و این سروصداها و اعتراض ها بیشتر از قبل شد. حال برای اینکه دقیقا مشخص شود که تاثیر مستقیم سوابق تحصیلی در کنکور، چه آثار و تبعاتی داشته سراغ یکی از مشاوران آموزشی کشوررفتیم تا ملموس تر از تاثیر این مصوبه و مشکلات پیش آمده ناشی از این تصمیم در رتبه نهایی دانش آموزان آگاه شویم.

در ادامه متن گفتگو با  جهانشاد کارشناس آموزشی را می‌خوانید:

آنا: نتیجه کنکور امسال تلفیقی از تاثیر معدل و نتیجه آزمون سراسری بود، ارزیابی شما نسبت به وضعیت دانش آموزان و مسائلی که با آن مواجه بودند، چیست؟

جهانشاد: امسال در سه مرحله به دانش آموزان کارنامه ارائه شد، در مرحله اول بعد از اولین نوبت آزمون سراسری بود که به دانش آموزان کارنامه‌ای که ارائه شد که در آن درصد‌های نهایی آزمون ثبت شده بود. در مرحله دوم آزمون تراز شده بود و تنها تراز اعلام شد و در مرحله سوم و نهایی رتبه دانش آموزان اعلام شد؛ موضوع و مسئله اصلی دانش آموزان در کارنامه دوم به سوم است. دانش آموزان و مشاوران در کارنامه دوم بعد از مشاهده تراز می‌توانستند طبق مستندات موجود از نتایج هر ساله با ضریب اندکی خطا رتبه احتمالی و درصد قبولی رشته موردنظر را محاسبه کنند که در امسال این امر تفاوت فاحشی با سال‌های گذشته داشت. به عنوان مثال بر اساس آمار سال گذشته، تراز 9850 در رشته تجربی (که رشته‌ای است که با تفاوت رتبه‌های بسیار کم ظرفیت رشته‌ها و قبولی جابجا میشود) با اندکی خوشبینی می‌توانست رتبه حدود 900 کسب کند؛ اما در امسال نتیجه ای که اعلام شده است با همین تراز برای یک دانش آموز 1700 بوده است.

یعنی دانش آموز بعد از کارنامه دوم که تراز خودش را مشاهده کرده و با مشورت مشاور برای رشته‌ها و دانشگاه‌های مورد نظر حدود رتبه 1000 برنامه ریزی کرده، به ناگه بعد از کارنامه سوم با رتبه 1700 مواجه می‌شود و تمام امید و برنامه‌اش به هم میخورد.

این یکی از مهمترین دغدغه‌های امسال دانش آموزان بود که یکی از دلایل آن، همتراز نبودن کنکور امسال با پارسال است بر این اساس دانش آموزانی که در هر دوسال تراز مشابهی کسب کردند‌، موفق به کسب رتبه یکسان نشدند که این امر به مشکل همتراز نبودن کنکور امسال و پارسال اشاره دارد. نکته دیگری که وجود دارد داوطلبانی بودند که سال گذشته در آزمون سراسری شرکت کردند و طبق گفته سازمان سنجش که می‌توانند دوسال از تراز خودشان استفاده کنند، امسال تنها ثبت نام کردند یا با قوت کمتری شرکت کردند و تراز سال گذشته که کسب کرده بودند بالاتر از امسال بود و در نتیجه به علت همتراز نبودن، توانستند رتبه بهتری را نسبت به سال گذشته کسب کنند البته که مصوبه‌ای ابلاغ شد که افرادی که در سال گذشته رشته پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی بودند امسال اجازه انتخاب رشته ندارند و اگر این اتفاق بیفتد سازمان سنجش انتخاب این افراد را باطل می‌کند.

یکی دیگر از تفاوت‌های اساسی در انتخاب رشته امسال نسبت به سال گذشته، کنکور فرهنگیان بود. امسال نتایج کنکور سراسری فرهنگیان زودتر از نتایج کنکور سراسری دیگر رشته‌ها ابلاغ شد زیرا دانشجویانی که متقاضی کنکور فرهنگیان بودند باید در یک آزمون تخصصی این رشته نیز شرکت می‌کردند. در بازه‌ای که نتایج فرهنگیان اعلام شد تا قبل از اعلام سراسری رتبه‌ها دانش آموزانی که در فرهنگیان قبول شده بودند حق انصراف داشتند؛ بدین صورت که اگر از بیست هزار نفر اول رشته تجربی‌، چهار هزار نفر قصد ادامه تحصیل در فرهنگیان را داشتند، از لیست اعلام نتایج کنکور حذف میشدند و عملا رتبه دانش آموزان رشته‌های غیر فرهنگیان به این علت باید بهتر میشد که هدف نیز همین تلقی میشد اما متاسفانه موضوع استفاده از تراز دانش آموزان پشت کنکوری باعث شد این امر تحقق پیدا نکند و رتبه دانش آموزان بر خلاف تصور و برنامه ریزی‌های انجام شده بجای بهبود یافتن، افول پیدا کرد.

آنا: نظر شما راجع به تاثیر سوابق تحصیلی و اعمال آن در نتایج نهایی کنکور چیست؟ همچنین تبعات این امر برای افرادی که امسال در کنکور سراسری شرکت کردند و میخواهند پشت کنکور بمانند و سال بعدی نیز آزمون بدهند به چه شکل است؟

جهانشاد: تاثیر سوابق تحصیلی امسال بصورت مستقیم و محسوس در نتایج کنکور اعمال شده است. بخواهیم نگاهی گذرا در ابتدا به قانون تاثیر سوابق تحصیلی در نتایج کنکور برای سال بعد بیندازیم، در کنکور 1404 تاثیر سوابق تحصیلی به صورت شصت درصدی است که سهم پایه یازدهم بیست درصد و پایه دوازدهم چهل درصد است. تا قبل از این قانون سوابق تحصیلی تنها تاثیر مثبت داشت و نقش محوری و تاثیرگذاری در تغییر نتایج اعمال نمی‌کرد اما از سال گذشته که نمرات سوابق تحصیلی از تاثیر مثبت به تاثیر مستقیم تغییر پیدا کرد بسیار در تغییر رتبه‌ها ایفای نقش کرد. بدینصورت که در امسال و سال گذشته که قانون تاثیر مستقیم سوابق تحصیلی در نتایج کنکور وجود داشت، حتی در میان رتبه های برتر شاهد تغییر جایگاه یا از دست دادن جایگاه رتبه‌های برتر توسط دانش آموزانی که بدون اعمال سوابق تحصیلی به آن جایگاه دست پیدا کرده بودند بودیم. تمام این موضوعات و مثال‌ها حاکی از اهمیت و تاثیر بالای این موضوع در رتبه نهایی دانش آموزان در آزمون سراسری دارد که دانش آموزان باید آموزه‌های مدرسه‌ای و نمراتی که در طول سال با تلاش مستمر بدست می آورند را بسیار جدی بگیرند.

امسال داوطلبینی که سال گذشته کنکور داده بودند و دوباره قصد شرکت در کنکور را داشتند باید ترمیم معدل انجام میدادند اما نکته‌ای که ما در کنکور 1404 خواهیم داشت این است که داوطلبین تاثیر نمرات پایه یازدهم خودشان را نیز در نتیجه نهایی مشاهده می‌کنند در نتیجه اگر دانش آموزی در کنکور 1403 شرکت کرده باشد و بخواهد در کنکور 1404 نیز شرکت کند به این علت که آزمون های پایه یازدهم نهایی را شرکت نکرده، برای کسب تاثیر بیست درصدی پایه یازدهم در نتایج کنکور 1404 ناچار به شرکت در امتحانات ترمیم معدل پایه یازدهم نیز است. حال اگر دانش آموزی که در کنکور 1403 شرکت کرده باشد و قصد شرکت در آزمون سراسری 1404 را نیز داشته باشد و بخواهد به هر دلیلی معدل پایه دوازدهم خودش را نیز بهبود بخشد، علاوه بر شرکت در آزمون های نهایی یازدهم باید امتحانات نهایی دوازدهم نیز شرکت کند و بنا بر تجربه یکساله برگزاری امتحانات نهایی در سه پایه دهم، یازدهم و دوازدهم دانش آموز فوق که شرایطش را تشریح کردیم، باید روزهای زوج در ترمیم معدل یازدهم شرکت کند و در روزهای فرد امتحانات ترمیم معدل دوازدهم را شرکت کند که این امر برای داوطلبین امری طاقت فرسا و دشوار است که هرروز در آرمون نهایی دو پایه شرکت کنند. اگر بخواهیم یک قدم هم جلوتر برویم و کنکور 1405 را ببینیم این عمل دشوارتر نیز میشود و این دسته از دانش آموزان فوق باید در آزمون نهایی پایه دهم که با امتحانات نهایی پایه یازدهم در یک روز اما در ساعت متفاوت برگزار میشود نیز شرکت کنند.

این موضوعات کار دانش آموزانی که قصد دارند مجدد کنکور بدهند را سخت می‌کند و از طرفی جمعیت داوطلبینی که پشت کنکور هستند را کم میکند که این موضوع نکته مثبتی به حساب می آید. داوطلبانی که به هر دلیلی قصد شرکت مجدد در کنکور سراسری را دارند، بهتر است تمرکز اصلی خودشان را برای کنکور نوبت اول سال جاری بگذارند تا بتوانند در زمان باقیمانده از نوبت اول کنکور تا امتحانات نهایی تمرکز بیشتری برای امتحانات نهایی خویش خرج کنند تا بتوانند نتیجه بهتری کسب کنند.

آنا: در مجموع برآورد تاثیر سوابق تحصیلی را در بلندمدت در سیستم آموزشی و نتایج دانش آموزان چگونه مشاهده میکنید؟

جهانشاد: در سال‌های گذشته داوطلبین بسیاری بودند که در طول سال تحصیلی و آزمون های مشابه کنکور عملکرد و نتایج بسیار خوبی داشتند اما در روز کنکور به دلایل مختلف و غیرمنتظره نتوانستند عملکرد خوبی که در طی سال داشتند را پیاده کنند و هنگام اعلام نتایج از عملکرد خودشون رضایت نداشتند و به کل مسیر تحصیلی آن‌ها تغییر پیدا کرده است. عملا بصورت کلی بخواهیم بگوییم، این موضوع که تلاش مستمری دانش آموزان تاثیر مستقیم در نتایج کنکور آن‌ها داشته باشد موضوع مثبت و تصمیم منسجمی تلقی می‌شود و در بلندمدت میتواند بسیار به دانش آموزان کمک کند و در مسیر تحصیلی و نظام آموزشی راهگشا باشد. اما این طرح نیز طبیعتا به این علت که در ابتدای مسیر خودش قرار دارد و طرحی نو در نظام آموزشی کشور است دارای ضعف ها و نواقصی است که باید در گذر زمان اصلاح شود. فی الحال بسیاری از افراد بابت این تغییرات ناراضی هستند، اما اگر ضعف‌های موجود برطرف شود و ما نگاه آینده‌نگر و بلند مدت داشته باشیم اتفاقا این تغییرات اتفاق مثبتی خواهد بود. در سال های گذشته دانش آموزان سه سال تلاش می‌کردند تنها برای یک روز؛ یعنی اگر دانش آموزی سه سال تلاش مستمری داشت و در روز کنکور به دلایلی عملکرد همیشگی خودش را ارائه نمیداد، تمام تلاش هایش نقش بر آب می‌شد اما در طرح فعلی دانش آموزان با یک شیب اندک در میزان تاثیرگذاری و همچنین تلاش مسمتری در طی سال با یک اندوخته شصت درصدی از نتیجه کنکور و استرس کمتر می‌توانند در جلسه کنکور حاضر شوند.

همچنین در گذشته تنها تست زدن دانش آموزان ملاک بود اما با مصوبه فعلی علاوه بر تست زدن، نوشتن و فراگیری دانش آموزان نیز ملاک است و این اتفاق و معیار مثبتی برای ورود دانش آموزان به دانشگاه است.

آنا: نمونه‌های ملموسی که تحت تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور موفق شده باشند را سراغ دارید؟

دو دانش آموز در کنکور ریاضی 1402 که اولین سالی بود که شاهد تاثیر مستقیم معدل در نتایج کنکور بودیم شرکت کردند که در جنبه تشریحی دروس بسیار قوی و در جنبه تستی ضعیف بودند.

میانگین کلی دروس دانش آموزان فوق در کنکور سال 1402 با اختلاف اندکی حدود 25 درصد بود که در حالت کلی اگر تنها آزمون سراسری ملاک بود رتبه آن ها بالای ده هزار برآورد میشد اما با تاثیر سوابق تحصیلی و نمره آزمون های تشریحی شاهد رتبه زیر هزار این دو نفر بودیم که یکی از آن ها در دانشگاه امیرکبیر و دیگری در علم و صنعت مشغول به تحصیل هستند که این تاثیر مستقیم بسیار قابل توجه است. همچنین در رتبه‌های برتر نیز در کنکور 1402 شاهد این موضوع بودیم که نفرات اول و دوم کنکور تجربی بواسطه تراز سوابق تحصیلی جابجایی رتبه داشتند.

موارد زیادی قابل بیان است که تراز تاثیر سوابق تحصیلی حتی به میزان اندک، توانسته تاثیر بسیاری در نتایج رتبه های دانش آموزان داشته باشد و دانش آموزان باید بیش از پیش تاثیر امتحانات نهایی و سوابق تحصیلی را جدی بگیرند.