چرا امروزه گرایش به زیبایی بیشتر شده است؟

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ نشست «سیاست ورزی جنسیتی: تولید من بی نقص (فهم دستکاری بدن در ایران)» به همت انجمن جامعه شناسی ایران و با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. 

در ابتدای نشست؛ بی تا مدنی مدیر گروه تفسیری انجمن جامعه شناسی ایران و دبیر این نشست راجع به موضوعات قبلی که به همت این انجمن برگزار شده و همچنین موضوع، روند و سخنران نشستِ «سیاست ورزی جنسیتی: تولید من بی نقص (فهم دستکاری بدن در ایران) » توضیحاتی ارائه داد.

در ادامه، سیمین کاظمی، پزشک و جامعه‌شناس، ابتدا راجع به عنوان جلسه و جراحی زیبایی در ایران، آماری را ارائه داد و تصریح کرد: ایران در آمار جراحی‌های پلاستیک سال ۲۰۲۲ در رتبه ۱۲ جهانی بوده و نسبت با سال ۲۰۱۶ که در رتبه ۱۸ بوده پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته؛ و باید توجه کرد سه هزار و دویست عمل جراحی به طور رسمی در کشور ثبت شده است و این در حالی است که ما از آمار عمل‌های غیر رسمی بی‌اطلاعیم. 

وی در ادامه به نقد وزارت بهداشت و درمان به جهت بی‌توجهی به بخش جراحی‌های زیبایی و آمار و ارقام منتشر شده در این باره پرداخت و اضافه کرد: بیشترین قصور پزشکی در ارتباط با این حوزه صورت می‌گیرد و این، رابطه مستقیم دارد با مشکلاتی که در نظام سلامت با آنها دست به گریبانیم، به عنوان نمونه: محدودیت‌ها در منابع مالی سبب شده است تا دانشجویان عرصه پزشکی به جهت میزان درآمد بالاتر، برای تخصص اولویت‌شان جراحی‌های زیبایی باشد تا جراحی‌های پزشکی، اطفال و...

کاظمی نکاتی دربارهٔ نرخ پنج برابری مصرف لوازم آرایشی کشور در مقایسه با کل خاورمیانه و همچنین حرفه آرایشگری و منزلت اجتماعی، درآمدزایی و ترم‌های آموزشی آن نسبت با تاریخچهٔ این حرفه با عنوان «مشاطه‌گری» نکاتی را نیز اضافه کرد. 

وی حول محور عنوان این نشست، نظرات روان‌شناسان را هم در کنار جامعه‌شناسان به اختصار توضیح داد و میزان اعتماد به نفس و ویژگی‌های شخصیتی را از علل گرایش بیشتر زنان به زیبایی مطرح کرد.

وی به سه تبیین اساسی برای این پرسش که: «چرا امروزه گرایش به زیبایی بیشتر شده» از منظر جامعه‌شناسی پرداخت و همچنین با توجه به نگاه میشل فوکو، جامعه‌شناسی تفسیری و رابطه بدن با قدرت به تفصیل، توضیحاتی را ارائه داد. 

این پزشک با استناد به نظریات فوکو خاطر نشان کرد: شیوه ساخت سوژه مطیع از طریق درونی سازی عادات شکل می‌گیرد، به هدف به‌هنجارسازی و مراقبت‌سازی آنها انجام می‌شود؛ که در نتیجه زن‌ها را با عنوان مشخصی از سوژه، تحت انقیاد در می‌آورد؛ این شیوه‌ها و اقدامات را در تحلیل‌های فمینیستی به عنوان جنبه‌هایی از رژیم انضباطی ستمگرانه، مردسالارانه با انقیاد جنسیتی مرتبط می‌کنند؛ با این هدف که زن‌ها تبدیل شوند به مصاحبان مطیع و مهربان مردان. 

وی با طرح سوالِ چرایی تن دادن زن‌ها به این شیوه‌های بعضاً دردناک، زمان‌بر و پر هزینه به چند علت برای این موضوع اشاره کرد: در جامعه کنونی ما که تحت سلطه مذکر است اگر زن از این شیوه‌ها امتناع کند ممکن است سبب از دست دادن حمایت مرد شود و این زمانی شدت می‌گیرد که معیشت زن نیز در گرو مرد باشد، حال زن در این شرایط ناگزیر است، زیرا که حقوق جنسی مرد حائز اهمیت می‌شود؛ همچنین به جهت اقتصادی اگر زن مجرد باشد و برای امرار معاش بخواهد وارد حیطه‌ها و تشکیلات اقتصادی شود شریک جنسی تبدیل به شریک تجاری و... می‌شود و در اینجا اگر استاندارد‌های مطلوب جامعه را نداشته باشد، دچار احساس شرم و نقص شده و مرد برایش تبدیل به «دیگری» تعمیم یافته می‌شود و این در حالی‌ست که زن با خودنظارتی‌های بر بدنش تبدیل به پلیس بدن خود شده است. 

در آخر، این نشست با ارائه خلاصه‌ای از طرح بحث‌های سخنران؛ و همچنین پرسش و پاسخ شرکت‌کنندگان به پایان رسید.