سند ملی هوش مصنوعی جامعیت ندارد/ لزوم بازنگری در جهت کاربردی سازی فناوری

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، هوش مصنوعی زندگی انسان‌ها در برگرفته و همه کشورهایی که در این راستا حرکت می‌کنند سعی می‌کنند با قانون‌گذاری جلوی برخی از اتفاقات غیر قابل پیش بینی این فناوری را بگیرند. از سوی دیگر با ارائه سندهای راهبردی سعی می‌کنند که بتوانند با برنامه ریزی دقیق و طراحی برنامه بلندمدت از کاربردهای این فناوری نوظهور استفاده کنند. ایران نیز از این قافله عقب نمانده و سعی کرد با ابلاغ سند ملی هوش مصنوعی به دستگاه‌ها یک چشم انداز ده ساله را برای رشد و توسعه این فناوری ترسیم کند.

حال با ابلاغ این سند به سراغ کارشناسان هوش مصنوعی و فعالین این حوزه رفتیم تا به بررسی نقاط ضعف و قوت این سند بپردازیم. در همین راستا «الهام فراهانی» عضو هیئت مدیره انجمن هوش مصنوعی ایران درخصوص سند ملی هوش مصنوعی که توسط سرپرست ریاست جمهوری و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شد توضیح داد: یکی از ایراداتی که به این سند مطرح می‌شود این است در این سند به شاخص‌های بین المللی توجه نشده است و بیشتر وضعیت خودمان با خودمان در کشور سنجیده شده است. به طور مثال جایگاه کشور در شاخص آمادگی هوش مصنوعی دولت  از بین 193 کشور رتبه ۹۴ را داراست که بر مبنای یکسری شاخص به این عدد می‌رسند که این شاخص‌ها نیز پیش‌تر باید اصلاح می‌شد.

وی در ادامه افزود: مثلا شرایط موجود تعریف و یک وضع مطلوب را در نظر گرفتند اما تمامی اعداد اعلام شده اشتباه است در بخش شاخص‌های ارزیابی کلان جدولی وجود دارد که ۷ هدف و ۲۵ شاخص کلان در نظر گرفتند که وضعیت موجود را اشتباه ترسیم کرده است. راهکار این است که با بررسی امتیاز هر یک از پارامترهایی که باعث کسب  رتبه کشور در آن شاخص بین المللی شده، یک سری اقدامات تعریف کنیم.

چرا قطب کاربردی سازی هوش مصنوعی نشویم؟

فراهانی در ادامه با اشاره به بند سه اهداف کلان که در چشم انداز آن پیش بینی شده گفت: در این بند آمده رشد و جهش مداوم تولیدات، فکری، علمی و فناورانه و تبدیل شدن به قطب تحقیقاتی هوش مصنوعی منطقه آسیای جنوب غربی با هدف رفع نیاز‌های کشور و مرجعیت بین‌المللی علمی و کاربردی حداقل در یکی از شاخه‌های این حوزه باید انجام بگیرد؛ چرا به دنبال این هستیم که تبدیل به قطب تحقیقاتی منطقه شویم؟ چرا سعی نکنیم قطب کاربردی سازی هوش مصنوعی شویم؟ فنلاند، کانادا،انگلیس و... همه سند هوش مصنوعی دارند و همه سعی کردند در بخش خاصی تمرکز کنند و خدمات بهتری ارائه دهند. 

وی ادامه داد: مثلا انگلیس با تربیت نیروی انسانی متخصص توسط دانشگاه‌ها و ایجاد استارت آپ‌‎های قدرتمند، ایالات متحده با هدف پیشرو بودن در جهان در حوزه تربیت نیروی انسانی و حضور فعال نهادهای دولتی در حوزه‌های تحقیق، توسعه وهمكاری با بخش خصوصی، چین باهدف  پیشرو بودن در جهان در حوزه بهره‌مندی اقتصادی و تحقیق و توسعه با بهره‌گیری از ظرفیت نیروی انسانی و شركت‌های بزرگ فعال در كشور، روسیه  با استفاده از هوش مصنوعی در حوزه‌های نظامی و اطلاعاتی و در درجه دوم در حوزه‌های مورد تحریم نظیر نفت و پتروشیمی، هند با در نظر گرفتن تولید ثروت و رشد اقتصادی از طریق بهره‌مندی از هوش مصنوعی در خدمات عمومی و حوزه های دارای پتانسیل كشور نظیر كشاورزی و فناوری اطلاعات و در نهایت امارات بهره مندی از هوش مصنوعی در حوزه های انرژی، حمل ونقل و لجستیک، توریسم، سلامت و امنیت سایبری سعی در کاربردی سازی هوش مصنوعی دارند.

برخی تناقض‌ها در سند به چشم می‌خورد

عضو هیئت مدیره انجمن هوش مصنوعی ایران در ادامه افزود: همچنین در شاخص کلان حرفی از تعداد دانشگاه‌هایی که باید دارای رشته هوش مصنوعی باشند و یا تعداد هیئت علمی و یا دانشجویان و فارغ التحصیلان به میان نیامده پس این سند در برخی جاها دارای تناقض است چون وقتی ما ادعا می‌کنیم باید قطب تحقیقاتی باشیم و حداقل برنامه ریزی دقیقی برای تعداد افراد تحصیل کرده در این حوزه داشته باشیم.

فراهانی افزود: از سوی دیگر در این سند به لحاظ اقتصادی، بانکی و و یا وزارت ارتباطات وزارت نیرو هیچ پیش بینی دقیق و تعیین تکلیفی صورت نگرفته است و جدول اقدامات ناقص است در صورتی که می‌توانست برای اکثر نهاد‌ها اقدامات و وظایفی را تعریف کند از سوی دیگر خلاء برخی افراد در شورای راهبری از جمله وزیر کشور، رئیس کل بانک مرکزی، رئیس آموزش پرورش وزیر اقتصاد دیده می‌شود.

وی اظهار کرد: با ارزیابی تمام جوامع موجود، ترسیم شرایط و شناساسیی شاخص‌ها ،هدف گذاری و اقداماتی که برای دستگاه‌ها تعریف شده جامعیت در این سند نداریم که نمی‌تواند کل نیاز این حوزه پوشش دهند از این رو این سند احتیاج به بازنگری اساسی و تخصصی دارد. 

فراهانی در ادامه گفت: این تغییرات باید با هدف کاربردی سازی هوش مصنوعی در کشور صورت بگیرد تا این کاربردی سازی در جهت افزایش رضایت شهروندان و بهبود ارائه خدمات فناورانه وهوشمند شهروندی استفاده شود.