ساخت سیستم «نیم‌دنده اتوماتیک گیربکس» با قابلیت تعویض دنده زیر یک ثانیه
خبرگزاری علم و فناوری آنا- مهران هوشیار؛ مسلم اسدی مدیرعامل هسته فناور «گیربکس‌سازان باختر» که به عنوان یکی از هسته‌های فناور در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه مستقر است، با ارائه ایده فناورانه خود با عنوان تولید «نیم‌دنده اتوماتیک گیربکس خودروهای سنگین»، موفق به کسب عنوان افتخار INV از فدراسیون بین‌المللی مخترعین سوئیس شد.
خبرنگار آنا به همین مناسبت گفت‌وگویی را با این مخترع فناور ترتیب داده که از نظرتان می‌گذرد:
طراحی «گیربکس خودروهای سنگین» باکیفیت جهانی
آنا: ابتدا خودتان را معرفی کنید.
اسدی: فارغ‌التحصیل رشته حسابداری و ساکن شهرستان سنقروکلیایی هستم و اخیراً موفق به کسب عنوان INV از فدراسیون بین‌المللی مخترعین کشور سوئیس شدم، این عنوان که به مخترعان داده می‌شود درست شبیه به عنوان DR در مورد عنوان دکتری یا Eng درباره عنوان مهندسی است و یکی از مواردی که INV به اشخاص داده می‌شود در زمینه ثبت اختراع درمورد شخص است.
{$sepehr_key_1042}
اکنون به‌عنوان راننده روی خودروی سنگین در چرخه اقتصاد حمل و نقل کشورم فعالیت می‌کنم و در کنار آن کار کشاورزی هم انجام می‌دهم.
آنا: اختراع شما چیست و در چه زمینه‌ای کاربرد دارد؟
اسدی: دستگاهی که ما طراحی کردیم مربوط به گیربکس خودروهای سنگین طرح Zf کشور آلمان است. این گیربکس‌ها جزء باکیفیت‌ترین گیربکس‌های حال حاضر دنیا بوده و روی انواع خودروهای برند بنز مایلر، ایویکو، ولوو و ... قابل نصب و بین کاربران به نیم‌دنده یا اور معروف هستند.
آنا: شیوه کار گیربکس خودروهای سنگین چگونه است؟
اسدی: طرز کار به اینصورت است که در خودروهای سنگین برخلاف خودروهای سواری به‌دلیل وزن بالای خودرو در هنگام تعویض دنده، شتاب خودرو به کُندی انجام می‌گیرد و در گیربکس طرح zf و بخش جلویی شفت، یک چرخ‌دنده اضافه تعبیه شده که توسط سیستم نیم‌دنده به جلو و عقب رانده می‌شود و بین دنده‌های اصلی با توجه به شرایط جاده توسط راننده انتخاب می‌شود و هرچقدر این عمل سریع‌تر انجام بگیرد، خودرو به اصطلاح از دور نمی‌افتد و چابک‌تر به حرکت خود ادامه می‌دهد؛ ضمن اینکه سیستم نیم‌دنده، فشار بیش از حد به یاتاقان‌ها را کاهش داده و اصطلاحاً از پدیده دنده مرده جلوگیری می‌کند.
آنا: فکر می‌کنم که هر مخترعی یک داستان انگیزشی شنیدنی دارد، داستان شما از کجا آغاز شد؟
اسدی: از همان مقطع ابتدایی به الکترونیک علاقه زیادی داشتم و همیشه اوقات فراغت خود را برای خرید کتاب و قطعات الکترونیکی اختصاص می‌دادم.
هرچند به‌دلیل پاره‌ای مشکلات نتوانستم رشته مورد علاقه‌ام یعنی الکترونیک و مکانیک را در دانشگاه ادامه دهم، اما همیشه سعی می‌کردم در کنار تحصیل و دانشگاه از کسب مهارت مورد علاقه‌ام غافل نشوم، اما شغلم را با توجه به فن و مهارت‌هایی که فراگرفته بودم انتخاب کردم و از این جهت که ادوات کشاورزی و خودروهای سنگین در حیطه مکانیک و الکترونیک بود، در انتخاب شغلم موفق بودم، به طوری که تمام کار‌های مربوط به برق خودرو را خودم انجام می‌دهم و نیازی به مراجعه به تعمیرگاه ندارم و مدارهای الکترونیکی مورد نیازم را با توجه به وسایلی که در منزل تهیه کردم طراحی کرده و می‌سازم.
همچنین سعی می‌کنم بسیاری از قطعات خودرو را در صورت از کارافتادن و غیرقابل استفاده بودن، با قطعات ابتکاری و دارای هزینه کمتر و با طول عمر بیشتر جایگزین کنم.
در راستای همین بازیابی و بهینه‌سازی قطعات موجود، این موضوع توجه من را به خود معطوف کرد که سیستم تمام مکانیکی نیم‌دنده‌هایی که روی گیربکس خودروهای سنگین نصب بود را بهینه‌سازی کنم.
یکی از ایراد‌های این سیستم این بود که مدام ایراد پیدا کرده و در سرمای زمستان به‌خوبی عمل نمی‌کرد و به‌دلیل طولانی بودن لوله‌های هوای فشرده در سینه‌کش‌ها کاملاً کُند عمل می‌کرد به طوری که می‌توان گفت این سیستم در سربالایی‌های تند کارایی بسیار ضعیفی داشت و در عمل شاهد یک خودروی سنگین بسیار کُند و تنبل بودیم.
ایراد دیگر این بود که طولانی بودن لوله‌های هوای فشرده، موجب نشتی هوا و سریع خالی شدن تانکر‌های باد خودروی سنگین می‌شد. بنده چندین بار این قطعات را خریداری کرده بودم که معمولاً غیر اصلی بوده و طی چند ماه خراب می‌شدند و قابل تعمیر هم نبودند.
همچنین جنس باکیفیت هم به‌دلیل تحریم‌ها از کشور آلمان وارد ایران نمی‌شد و اگر هم یافت می‌شد از نوع دست دوم و با قیمت بالا به دست مصرف کننده می‌رسید.
از این رو تصیم گرفتم مکانیزم این سیستم را دوباره طوری طراحی کنم که با قطعات کمتر، هزینه کمتر و دارای عملکرد سریع‌تر بوده و مهم‌تر اینکه در داخل کشور قابل تولید باشد.
پس از صد‌ها ساعت مطالعه، تحقیق و کار آزمایشگاهی روی این سیستم، موفق شدم نمونه بهینه‌سازی شده آن را به نحوی طراحی و تولید کنم که تمام مشکلات سیستم قبلی را رفع کرده و بتواند از تست عملی بیش از ۱۳ هزار کیلومتر مسافت سربلند بیرون بیاید.
بهره‌گیری دستگاه «گیربکس خودروهای سنگین» از دامنه ولتاژ بسیار کم
آنا: آیا خرید دستگاه «نیم‌دنده اتوماتیک گیربکس خودروهای سنگین» از نظر اقتصادی برای مشتریان به صرفه است؟
اسدی: این سیستم با نصف قیمت نوع آلمانی آن در کشور قابل تولید است، همچنین مجهز به سنسور دما بوده و در سرمای زمستان به‌خوبی کار و با سرعت بیشتر در کمتر از یک ثانیه دنده را تعویض می‌کند، به همین دلیل به اصطلاح با خودرویی به مراتب چابک‌تر به‌خصوص در شیب‌های تند مواجه هستیم.
ازسویی مدارهای به‌کار رفته شده در این سیستم، از سیگنال با دامنه ولتاژ بسیار کم بهره می‌برد؛ از این رو در سیستم برق خودرو اختلالی ایجاد نمی‌کند و می‌تواند در خودروهای سنگین امروزی نیز به سادگی مورد استفاده قرار گیرد.
آنا: برای تجاری‌سازی اختراع‌تان چه برنامه‌ای دارید؟
اسدی: اکنون مدیرعامل هسته فناور «گیربکس‌سازان باختر» هستم که زیرمجموعه مرکز رشد واحد‌های فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه است و با استفاده از راهنمایی‌های احمد هاشمی مدیر مرکز رشد و شرکت فناور بوژان فیدار ژیوار به مدیریت حسنا توحیدفر در حال اخذ درجه دانش‌بنیانی برای ایده خود هستم.
{$sepehr_key_1043}
در حال حاضر، ساخت نمونه نیمه‌صنعتی دستگاه «نیم‌دنده اتوماتیک گیربکس خودروهای سنگین» در دست اقدام است، امیدوارم با حمایت معنوی و مادی مسئولان و استادان برجسته این دانشگاه بتوانم آن را به تولید انبوه برسانم و در اختیار رانندگان و همکاران کشورم قرار دهم.
آنا: بازار رقابت دستگاه «نیم‌دنده اتوماتیک گیربکس خودروهای سنگین» را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اسدی: این سیستم در حال حاضر در کشور‌های ترکیه، چین و آلمان تولید شده و وارد کشورمان می‌شود، اما سیستمی که ما طراحی کرده‌ایم با هزینه کمتر و سرعت بیشتر کار می‌کند، همچنین امکان تعمیر و سرویس بسیار ارزان‌قیمت را فراهم کرده و طول عمر آن نیز مادام‌العمر خواهد بود.
سیستم «نیم‌دنده اتوماتیک گیربکس خودروهای سنگین» با نصف قیمت نوع آلمانی آن در داخل کشور قابل تولید است، مجهز به سنسور دما بوده و در سرمای زمستان به‌خوبی کار و با سرعت بیشتر در کمتر از یک ثانیه دنده را تعویض می‌کند
به عبارت دیگر با قاطعیت می‌گویم تا روزی که خودرو کار می‌کند این سیستم هم کار خواهد کرد، نتیجه اینکه در صورت دریافت حمایت‌های معنوی و مادی به‌خصوص حمایت قانونی برای کوتاه شدن ساز و کار‌های اداری و کاغذبازی‌های معمول، نوع ایرانی تولید شده توسط گروه ما، رقبای خارجی خود را از میدان خارج خواهد کرد.
آنا: در آینده طرح و ایده دیگری در نظر دارید؟
اسدی: بله. در شهرستان سنقر به کمک گروهی از دوستانم که استاد کار‌های عملی و تراشکاری هستند، بر روی دو پروژه دیگر که شامل طراحی و ساخت ترمز فوق اضطراری برای تریلر‌ها و طراحی خودروی سنگین جمع‌آوری اتوماتیک علوفه به‌عنوان جایگزین تراکتور، کار می‌کنیم که طرح دوم را به عنوان هسته فناور در مرکز رشد دانشگاه آزاد واحد کرمانشاه ثبت کرده‌ام، امیدوارم با رفع مشکلات مالی از طریق جذب پشتیبان یا حمایت‌های دیگر از سوی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی بتوانم اندک آموخته‌های خود را به نتیجه ایده‌آلی برسانم.
آنا: می‌توانید به طور مختصر روند ثبت اختراع را برای خوانندگان شرح دهید؟
اسدی: روند ثبت اختراع در ایران به این صورت است که ابتدا وارد سایت مالکیت‌های معنوی شده و مشخصات متقاضی را به‌طور کامل در بخش اظهارنامه وارد کرده و در بخش عنوان خلاصه‌ای از اختراع را وارد می‌کنیم.
پس از تأیید در قسمت ضمائم، توصیف اختراع، ادعا‌های اختراع، نقشه‌های فنی مربوطه را وارد می‌کنیم، سپس در نوبت کارشناسی قرار گرفته و پس از رفع نقص و عبور از مراحل کارشناسی مختلف، وارد مرحله داوری می‌شود و در صورت تأیید، پرداخت هزینه‌ها و انتشار اگهی در روزنامه به صدور گواهینامه منجر می‌شود.
طرح اینجانب اکنون در مرحله کارشناسی است، امیدوارم با حمایت‌های مرکز رشد، موفق به دریافت گواهینامه نهایی شویم.
آنا: و سخن پایانی...
اسدی: از دیرباز چنین بوده که انسان برای رفع مشکلات خود رو به ابداع و اختراع آورده و مخترعان معمولاً از اقشار ضعیف جامعه از نظر اقتصادی بوده‌اند، چراکه معمولاً استعداد‌های ناب در اثر محدودیت‌ها به رشد و شکوفایی می‌رسند، انتقادی که می‌شود اینکه در ایران متأسفانه استفاده از تجهیزات و امکانات برای یک مخترع و صاحب ایده بسیار گران‌قیمت است و بار‌ها اتفاق افتاده که یک مخترع با صرف هزینه و زمان بسیار، مراحل طراحی و ساخت دستگاهی را با موفقیت به اتمام رسانده، اما به‌دلیل نداشتن توان مالی لازم از عرضه آن محصول به بازار محروم شده و به ناچار دستاورد خود را با بهای ناچیز در اختیار دلالان بازار فناوری قرار داده یا شکست را به شکل بسیار تلخی پذیرفته و از ادامه کار ناامید شده است.
بار‌ها شاهد بوده‌ایم که یک مخترع داخلی با تحقیر و احساس ناباوری و عدم اعتماد مسئولان ذی‌ربط مواجه شده؛ در حالی که همان محصول را کشور‌های همسایه با اشتیاق کامل پذیرفته و در آن جا با نام‌های دیگر به موفقیت‌های چشمگیر رسیده است.
متأسفانه حمایت‌های داخلی از اختراعات و نوآوری‌ها در بسیاری موارد فقط در حد کاغذ و نوشته و نامه‌های اداری بوده و اگر هم حمایتی انجام شود، مراحل دشوار بوروکراسی و کاغذبازی مربوط به قدری زیاد بوده که منجر به ناامیدی مخترع از پیگیری طرح خود شده و نتیجه این می‌شود که با کمال تأسف همه‌ساله شاهد خروج جوانان بسیار توانایی در بخش فناوری و نوآوری از کشورمان هستیم.
امیدوارم روزی این مشکلات رفع شوند و نیرو‌های انسانی ارزشمند به آغوش وطن بازگردند و همه باهم بتوانیم موجبات رشد و تعالی و توسعه بیش از پیش ایران اسلامی را فراهم آوریم.
انتهای پیام/