۲۱ تیر در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲۱ تیر برابر ۱۱ جولای را ورق می‌زنیم.

***

مجوز کار ربات داوینچی

۱۱ جولای ۲۰۰۰ میلادی برابر با ۲۱ تیر ۱۳۷۹ خورشید، سازمان غذاو داروی ایالات متحده (اف‌دی‌ای) برای اولین‌بار مجوز استفاده از سامانه ربات جراح داوینچی را برای استفاده در عمل جراحی کیسه صفرا، ریفلاکس معده به مری و عمل‌های زنان تایید کرد. این دستگاه پیشرفته پزشکی شاخه‌ای از فناوری رباتیک بود که در وزارت دفاع ایالات متحده برای کاربردهای نظامی توسعه یافته بود. در دهه ۱۹۹۰، دو شرکت رباتیک Intuitive Surgical و Computer Motion که در سال ۲۰۰۰ ادغام شدند، رابط‌های کاربری رباتیک را برای استفاده در برنامه‌های جراحی انسانی توسعه دادند؛ یک ربات که با سه یا چهار بازو، ابزارها را با مهارت دقیق مچ‌ انسان دستکاری می‌کند و از راه دوراز طریق کنسول رایانه و با هدایت جراح کنترل می‌شود. ابزارها و دوربین‌ها ازطریق سوراخ‌های بسیار کوچکی در بدن هدایت می‌شوند که نسبت به روش‌های قبلی بسیار کمتر تهاجمی است و امکان خروج زودتر از بیمارستان و بهبود سریع‌تر را فراهم می‌کند.

خاستگاه نئاندرتال‌ها

۱۱ جولای ۱۹۹۷ میلادی برابر با ۲۱ تیر ۱۳۷۶ خورشیدی، گروهی از دانشمندان به سرپرستی دانشمند سوئدی سوانته پبو نتایج اولین توالی‌یابی تکه‌های دی‌ان‌ای استخراج‌شده از نمونه‌ای از انسان‌گونه نوع نئاندرتال را در نشریه سل (سلول) منتشر کردند. در این مطالعه پیشرو، دی‌ان‌ای میتوکندریال یک نمونه (قطعه کوچکی از استخوان بازو) از اولین مرد نئاندرتال که در سال ۱۸۵۶ کشف شده بود تکثیر شد. نتایج این پژوهش نشان داد که «توالی نئاندرتال خارج از گوناگونی انسان امروزی است.» برپایه این مطالعه، نئاندرتال‌ها از منشأ مشترک خود (حوای آفریقا) کمی بیش از ۵۵۰هزار سال قبل به‌عنوان گونه‌ای مجزا از انسان جدا شدند و بی‌آنکه از دی‌ان‌ای میتوکندریال خود به انسان‌های امروزی منتقل کنند منقرض شدند. دکتر پبو بعدها با استفاده از مدل‌های جمعیتی تخمین زد که نئاندرتال‌ها می‌توانستند تا ۲۵ درصد از ترکیب ژنتیکی خود را به انسان امروزی بدهند اما احتمالا بسیار کمتر از این مقدار بخشیده‌اند و در واقع باوجود نزدیکی بسیار به انسان امروزی، شاخه‌ای منحصر به خود را از درخت انسان‌گونه‌ها دارند.

اعلان رسمی کشف لشکر سفالین

۱۱ جولای ۱۹۷۵ برابر با ۲۱ تیر ۱۳۵۴ خورشیدی، باستان‌شناسان چینی خبر کشف لشکر سفالین امپراتور چین شی هوان (۲۱۰ تا ۲۵۹ پیش‌ازمیلاد) واقع در حوالی لینتونگ در استان شاآنشی را رسما اعلام کردند. یک‌سال پیش‌از این اعلان، در ۲۰ مارس ۱۹۷۴ گروهی از کشاورزان محلی هنگام حفر چاه در این محل، به‌طور تصادفی تکه‌هایی سفالی پیدا کردند، سپس یک سر سفالی پیدا شد که در روزهای بعد به حفاری گسترده کشف ۸هزار سرباز و ۵۲۰ اسب سفالی در ابعاد واقعی منجر شد. اینها بخشی از گورستان اولین امپراتور چین بودند تا در زندگی پس‌از مرگ به او کمک کنند. هریک از سربازان، حالت‌های چهره منحصربه‌فردی دارند و براساس درجه نظامی قرار گرفته‌اند. حفاری‌ها همچنین شمشیرها، نوک پیکان‌ها و سایر سلاح‌ها را که بسیاری از آنها در وضعیت دست‌نخورده‌ای قرار داشتند، نشان داد.

اولین دنباله‌دار پونز

۱۱ جولای ۱۸۰۱ میلادی برابر با ۲۱ تیر ۱۱۸۰ خورشیدی، اخترشناس فرانسوی ژان لوئی پونز، اولین دنباله‌دار خودش را کشف کرد. او در طول زندگی‌اش تا ۳۷ دنباله‌دار را به‌طور فردی یا مشترک کشف کرد. از سال ۱۷۸۹، زمانی که او شغلی را به‌عنوان نگهبان در رصدخانه مارسی به دست آورد، به سرعت یاد گرفت که چگونه با ابزار رصدی کار کند. او توانایی قابل توجهی در به خاطر سپردن میدان‌های ستاره‌ای که رصد می‌کرد و تشخیص تغییرات داشت. پونز پس‌از کشف اولین دنباله‌دار خود مجبور شد آن را با شارل مسیه که یک روز بعد آن را پیدا کرد در میان بگذارد. جالب اینجاست که وقتی پونز اولین دنباله‌دار خودش را کشف کرد، این دنباله‌دار آخرین دنباله‌داری بود که مسیه کشف کرد. تقریباً هر سال یک‌بار یا دوبار تا سال ۱۸۲۷ که بینایی پونز کاهش یافت، او یک دنباله‌دار جدید پیدا کرد. ژان لوئی پونز رکورد اکتشافات بصری دنباله‌دار به‌دست یک فرد را به نام خودش ثبت کرد.