وجدان اخلاقی؛ شرط حاکم بر استفاده از هوش مصنوعی

زهرا ناظم بکائی رئیس دانشگاه الزهرا (س) در گفت‌وگو با خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، درباره لزوم رعایت اخلاق در پژوهش با توجه به پیشرفت تکنولوژی و فناوری هوش مصنوعی اظهار کرد: محققان در طول تحقیقات ملزم به رعایت اصولی هستند که از آن با عنوان «اخلاق در پژوهش» یاد می‌شود و موضوع بسیار مهمی است.

وی افزود: با توجه به فرایند هوش مصنوعی که در زندگی بشر ابعاد گسترده‌تری پیدا می‌کند، پرداختن به مسئله اخلاق از دیدگاه‌های جدیدی قابل تامل است و باید حتما از سوی وزارت علوم، محققان و پژوهشگران مدنظر باشد.

ناظم بکائی با بیان اینکه هوش مصنوعی در حال ایجاد مرز‌های جدید در بخش پژوهش است؛ تاکید کرد: دانشگاه‌ها باید تکلیف خود را با این مرز‌ها بدانند و خط قرمز‌ها را مشخص کنند و دریابند که مجاز به انجام فعالیت در کدام بخش‌ها هستند. 

رئیس دانشگاه الزهرا (س) با اشاره به اقدامات وزارت علوم برای رعایت اخلاق در پژوهش گفت: وزارت علوم در حال تهیه مطالبی برای ابلاغ به دانشگاه‌هاست. پروژه هوش مصنوعی و ورود آن به زندگی بشر خیلی از موارد را مخدوش می‌کند؛ بنابراین باید هوشمندانه نسبت به آن رفتار کنیم تا حق محققان ضایع نشود و آنها هم اجازه فعالیت خارج از چارچوب‌های تعیین شده را نداشته باشند. 

ناظم بکائی با اشاره به توصیه‌های اخلاقی در استفاده از هوش مصنوعی به استادان و دانشجویان اظهار کرد: سال‌هاست روی اخلاق حرفه‌ای تاکید می‌شود و باید به آن بیش از گذشته توجه شود، همچنین وجدان اخلاقی اگر سرلوحه کار محققان و دانشمندان قرار بگیرد، کفایت خواهد کرد؛ چرا که بیشتر دانشمندان افراد فرهیخته، با اخلاق و با تحقیقات معتبر هستند، اما حد و مرز‌های هوش مصنوعی مشکلاتی را ایجاد می‌کند که ما باید تعاریف جدیدی برای آن داشته باشیم. 

وی در پاسخ به ارزیابی آینده ایران در حوزه هوش مصنوعی اظهار کرد: با توجه به هوش و نبوغی که در دانشمندان و افراد ایران زمین وجود دارد، اگر به تقویت زیرساخت‌های مورد نیاز هوش مصنوعی بپردازیم در سال‌های آینده جزء کشور‌های موثر و نقش آفرین قرار خواهیم گرفت.