«میتوس» اجرایی که توانمندی بانوان هنرمند را به نمایش گذاشت/ وقتی اسطوره‌ها در زمان متولد می‌شوند

گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا ـ زهره سعیدی؛ صندلی‌های تماشاگران یکی یکی پُر و چراغ‌های تالار وحدت خاموش می‌شد، صدایی در گوشمان زمزمه کرد: من الهه شکار هستم... پرده کنار رفت، یک گروه نمایشی روی صحنه حاضر شدند و بدون کلام و با یک موسیقی غارنشینی صحنه اول را که شامل پیکره‌های شکارچیانی که برای شکار آمده بودند و نماد غارنشینان از 40 هزار سال پیش بود، فراخواند. در صحنه دوم فرزند آخر الهه ایشتار بذر جاودانگی را از فرزندان دیگر می‌رباید و شر در جهان زاده می‌شود، این نماد تمدن هشت هزار سال پیش بین النهرین است.

مخاطبان هنوز گرم فضا نشده‌اند و با بهت نگاه می‌کنند تا موقعیت را پیدا کنند. به گفته کارگردان: ««میتوس» داستان دریافت‌هایمان است از جهان به سانی که ما آدمیان را هم به شناخت و هم به شهود دیده‌ایم، در برابرش واکنش نموده‌ایم و فهممان را از آن به همنوعانمان رسانیده‌ایم. ما این کار را از عصر بزرگ یخ تاکنون به منزله بخشی ازانسان بودنمان انجام داده‌ایم. ما از آنگاه باز به انسانیتمان پرورش نیافته‌ایم. مشخصه‌های انسانی انسان بودنمان ازدورترین روزگاران با ما بوده است. ما هر آینه از راه شناخت تجربی چیز‌های بیشتری درباره جهانمان و چگونگی کردارش آموخته‌ایم. ما الگو‌های وجود وابستگی مقابلمان را دگرگون سخته‌ایم. اما از انسانیتمان روی نگرداندیم و پی برده‌ایم که مشخصه بنیانی آنچه مایه انسانیت ماست یعنی تواناییمان بر دریافت شهودی و نماد پردازی از آغاز با ما بوده است. پس داستان خطر کردن‌های هنری بشر داستان ماست.

ردپای خدابانوها و الهه‌گان در تئاتر

میتوس نمایشی فیزیکال است که ردپای خدابانو‌ها و الهه‌گان و خدابانو‌های مقدس جهان را از اولین نقش نگاره‌ها، سنگ نگاره‌ها و مولاژ‌ها بررسی و با نگاهی معاصر به داستان پردازی و حرکت نگاریشان پرداخته است. این نقوش انتهایی در برخی صحنه‌ها خیر و در برخی شر هستند، اما پیام زنانه‌گی جاودان و زایش و خلق زنی برتر همچون ققنوس بار دگر از خاکستر آتش درون خود را دارد.

ورود به دنیای باستان 

حال دیگر مخاطبان مفاهیمی را از کار دریافت کرده‌اند، بار دیگر همان صدا می‌آید که من ایزدبانوی مرگ هستم، صحنه سوم مربوط به مصر باستان و هفت هزار سال پیش است زمانی که فرعون درگذشت تا به پدر محلق شود، آموت ایزد بانوی مرگ با آوای جادویی او را رهسپار جهان دیگر می‌کند. در صحنه بعدی با صدای موسیقی ژاپنی روبه رو می‌شویم این پرده برای هفت هزار سال پیش و ژاپن باستان است «ایزانامی» به عبارتی خدابانوی ژاپن در طول اولین مراسم ازدواج مرتکب خطا شد، بنابراین محکوم شد که هم هیولا‌ها و هم خدایان را به دنیا بیاورد، او به هنگام تولد آخرین فرزندش کاگوتسوچی بدنش سوخت و درگذشت. چون کاگوتسوچی خدای آتش بود. این ایزدبانو توسط نگهبانان جهنم از این جهان رهسپار جهان زیرین شد.

در صحنه بعد دکور سالن دریا را نشان می‌دهد با الهه دریا «آمفیتیریته» روبه‌رو می‌شویم که از روی حسد به جنگ با مخلوقات دریا می‌رود و رویارویی مخلوق و خالق در یونان باستان هفت هزار و پانصد سال پیش روی می‌دهد. صحنه ششم «دیانا» ارا می‌بینیم که تمام درختان و پوشش‌های گیا‌هی با جادوی خود ازجنگل محافظت می‌کند، این صحنه برای روم باستان است.

در تمامی این صحنه‌ها آنچه مخاطب را جذب می‌کند، نوع اجرای جذاب فیزیکال پرفورمنسر‌ها، موسیقی خاص هر فضا و مفاهیم اساطیری است. صحنه بعد مخاطبان به آفریقا می‌روند و بانو ماووی در آسمان نمایان می‌شود و دختران آفریقا با نور ماه پایکوبی می‌کنند. در صحنه هشتم به هند چهار هزار سال پیش می‌رویم که دختران بر بلندای کوه وارد معبد اله دورگا شده و او را با هدایا بیدار می‌کنند، دورگا می‌پذیرد و آوای نظم کیهانی با حرکات او در معبد طنین انداز می‌شود.

هوا از رویا و کابوس آکنده شده، کابوس‌ها در «دریم کچر» زندانی و رویا‌ها در فضا سیال‌اند، وارد منطقه سرخپوستان اوجیبوایی آمریکای شمالی درسه هزار سال پیش شدیم و سپس دختران نمایش در قالب درختان جنگل، الهه زمین (مادر طبیعت) را نیایش می‌کنند. صحنه بعد در آمریکای جنوبی مراسم قربانی به هنگام کسوف و خسوف را شاهد هستیم. دو صحنه انتهایی کار نیز به الهه آناهیتا الهه آب‌های جاری در ایران باستان و در نهایت ققنوس که در قالب زنی از خاکستر آتش هزار ساله زایش شده پرداخته می‌شود.

تمامی منابع این اثر از کتاب‌هایی، چون دانشنامه اساطیر جهان، الهه‌ها، اسطوره به روایت تصویر، افسانه‌ها و اسطوره‌ها و تاریخ هنر که کتبی خارجی و ایرانی هستند دریافت شده است.

این اجرا ویژه بانوان بود و این قابلیت را دارد که نه تنها در تهران بلکه در دیگر شهر‌ها برای بانوان سرزمینمان حتی خارج از ایران اجرا شده و قابلیت‌های بانوان هنرمند ایرانی را به رخ بکشد.

نقش آفرینان این اثر از چندین ماه پیش برای این کار تمرین داشته و خود را آماده کردند.
نقش آفرینان (به ترتیب حروف الفبا): مهسا احمدپور، کیمیا اسدی، وانیا اصغری خواه، آوینا اطیابی، مرجان آقانوری، سوگند بهرامی، پانته‌آ سادات بهشتی، پارمیس سادات بهشتی، کیمیا بیگلو، سحر تسلیم‌خانی، روناک توکلی‌صبور، شیرین جاده، تارا جلالی‌پور، نگار چاوشی، مولودسادات حاجی‌میر، نگار حسام، صهباسادات حسینی، مرجان حکیمی‌فر، بنفشه حیدرنژاد، لیلا خیری، سعیده خان‌زاده، پانیذ دشتی، سارینا رحمانی، شمسی زالی‌پور، مهتا سعیدی، ریحانه سوری، زهراسادات شیروانی، گانازسادات صدرالاشرافی، شیرین صلوی‌تبار، نسترن عربی علی‌آباد، مهسا عموزاده، بهاره قاضی، حنانه کاکاوند، مهدیس کلهر، معصومه گودرزی، آرتینا متقی، پریسا محمدزاده، نگین (فاطمه) مدنی، فاطمه مرادی، ملیکا مقدم، آدرینا ملک‌محمدی، نیره میران، مریم نعمتیان، فاطمه نعمتی‌واحدی، پناه هاشم‌زاده، عادله یعقوبی هستند.

بازیگر خواننده: تریفه کریمیان، مهسا احمدپور، تهیه‌کننده: مارال ایزدبخش، فاطمه (نگین) مدنی، مشاور و کارگردان: لیلا خیری، مهتا سعیدی، مهسا عموزاده. طراحان: طراح حرکت و لباس فاطمه (نگین) مدنی، طراح صحنه و نور: مارال ایزدبخش، آهنگساز و تنظیم آهنگ: علی خاتمی، متن نریشن: سامان خلیلیان، نریتور: الهه پورجمشید، ساخت عروسک و ماسک: سینا نورائی، سارا جعفری منش، طراح پوستر: مهدی اسدی تبار، تیزر: امید میرزایی، نوازنده نی‌انبان: ندا کلاهی، طراح حرکت صحنه هند و سرپرست گروه چاندنی: مرجان آقانوری، اجرای دکور: میثاق فتاحی‌نسب، مدیر تبلیغات: محسن بیده، روابط عمومی: تئاتر نورا (نورائی) دیگر عوامل این اثر نمایشی هستند.