۴ تیر در دنیای علم چه خبر؟ 

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۴ تیر برابر ۲۴ ژوئن را ورق می‌زنیم.

***

زمین‌لرزه شیراز

۴ تیر ۱۲۰۳ خورشیدی، زلزله‌ای مهیب با بزرگای حدود ۷.۵ ریشتر در منطقه فارس رخ داد که تا شعاع ۲۵۰ کیلومتری احساس شد و در اثرش شهر شیراز و اطراف آن به شدت آسیب دید و تقریباً تمام ساختمان‌ها به‌خصوص بخش غربی بارو و برج‌های آن فرو ریخت و به باقیمانده دژ شهر آسیب رسید. گنبد و دیوارهای حرم شاهچراغ، مدرسه خان، امام‌زاده علی بن حمزه و امامزاده سعید احمد، و همچنین بخشی از کاخ شهر و چند مناره ویران شد. حدود ۲۰هزار نفر طی این زمین‌لرزه جان باختند و سطح آب زیرزمینی دشت شیراز بالا آمد. 

فردریش آگوست یوهانس لوفلر

۲۴ ژوئن ۱۸۵۲ میلادی برابر با ۴ تیر ۱۲۳۱ خورشیدی، فردریش آگوست یوهانس لوفلر، باکتری‌شناس آلمانی که ارگانیسمی را که باعث دیفتری می‌شود کشف کرد به‌دنیا آمد. سال ۱۸۸۴ اولین‌بار فیزیولوژیست آلمانی تئودور کلبس در گلوی بیماران مبتلا به دیفتری باکتری کورینه باکتریوم دیفتری را مشاهده کرد و از این‌رو، این ارگانیسم با نام باسیل کلبس-لوفلر شناخته می‌شود که نوعی باسیل گرم مثبت است و می‌تواند روی غشاهای مخاطی دستگاه تنفس فوقانی و در زخم‌های پوستی رشد کند. جداسازی و کشت خالص این باسیل بخشی از مشکلات فنی بزرگ شناخت این ارگانیسم به‌شمار می‌رفت. ازاین‌رو، لوفلر نیاز به ساخت یک سرم متوسط و غلیظ جدید را ضروری دانست، زیرا ژلاتین معمولی مورد استفاده رابرت کخ برای جداسازی میکروب‌ها، درمورد عامل بیماری‌زای دیفتری به دمای بسیار پایین نیاز داشت. به‌این‌ترتیب، او سرم لوفلر را ایجاد کرد که سرم خون منعقدشده‌ای است که برای تشخیص باکتری استفاده می‌شود.

هتی الیزابت الکساندر

۲۴ ژوئن ۱۹۶۸ میلادی برابر با ۴ تیر ۱۳۴۷ خورشیدی، هتی الیزابت الکساندر، متخصص اطفال و میکروبیولوژیست آمریکایی درگذشت. کار نوآورانه‌ الکساندر روی مننژیت آنفلوآنزا به‌طور قابل توجهی میزان مرگ و میر نوزادان را کاهش و زمینه ژنتیک میکروبیولوژیکی را ارتقا داد. او در سومین مقاله منتشر‌شده‌اش در سال ۱۹۳۹، با ابداع سرم خرگوش ضد آنفلوآنزا علیه هموفیلوس آنفلوآنزا نوع ب، ارگانیسم مسبب مننژیت تقریباً مرگبار در نوزادان و کودکان، سهم عمده‌ای داشت. آنتی‌سرم او میزان مرگ و میر را به ۲۰درصد کاهش داد. ظهور آنتی‌بیوتیک‌ها باعث منسوخ‌شدن آنتی‌سرم شد. الکساندر در اواخر کارش در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ پیشگام در زمینه ژنتیک میکروبی شد. او درمدت بیش‌از ۳۰ سال حدود ۷۰ مقاله منتشر کرد.

لودویگ آشوف

۲۴ ژوئن ۱۹۴۲ میلادی برابر با ۴ تیر ۱۳۲۱ خورشیدی، کارل آلبرت لودویگ آشوف، آسیب‌شناس آلمانی درگذشت. آشوف در سال ۱۹۲۴ سیستم رتیکولواندوتلیال یا آر.ای.‌اس را کشف کرد. مجموعه منوسیت‌ها، ماکروفاژهای متحرک و ثابت بافت‌ها و سلول آندوتلیال تخصص عمل‌یافته در مغز استخوان، طحال و غدد لنفاوی سیستم رتیکولو آندوتلیال نامیده می‌شود. تقریبا تمام این سلول‌ها از سلول‌های مادر منوسیتی منشأ می‌گیرند. ازاین‌رو، سیستم رتیکولواندوتلیال تقریباً با سیستم منوسیتی‌ماکروفاژی مترادف است. آشوف همچنین مطالعات مهمی درباره آپاندیسیت، سنگ کیسه صفرا، یرقان، اسکوربوت و تشکیل لخته در عروق خونی انجام داد. در سال ۱۹۰۴ در مقاله‌ای درباره ورم ماهیچه قلب مرتبط با تب روماتیسمی حاد، توصیف کلاسیک خود را از گره‌های التهابی (معروف به ندول‌های آشوف) ارائه کرد که مشخصه این فرآیند روماتیسمی هستند.