قطار صنعت فضایی روی ریل پیشرفت/ اگر از ظرفیت بخش خصوصی استفاده نکنیم عقب می‌مانیم

خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ ۱۲ پرتاب موفق فضایی؛ این شاید مهم‌ترین دستاورد دولت سیزدهم در صنعت فضایی باشد که معادل تعداد پرتاب‌های یک دهه گذشته دولت‌های قبلی است. اتفاقی که ماحصل تشکیل و شکستن طلسم جلسه شورای عالی فضایی پس از ۱۱ سال وقفه و تصویب سند ده‌ساله فضایی کشور است. برنامه­‌ای بلندمدت، علمی و راهبردی که سبب شکوفایی و جان گرفتن صنعت فضایی در سال‌های اخیر شد.

دستیابی به مدار ۷۵۰ کیلومتری زمین، ساخت منظومه شهید سلیمانی توسط بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان، کلید خوردن عملیات عمرانی ساخت بزرگ‌ترین پایگاه فضایی خاورمیانه، احیای زیست فضا با پرتاب موفق کپسول زیستی، ثبت تصاویر ماهواره‌ای با دقت یک متر و تزریق چندگانه ماهواره به مدار بیضوی بخشی از دستاورد‌های چند سال اخیر است. حالا با نزدیک شدن به آستانه انتخابات ریاست جمهوری و داغ شدن تنور رقابت نامزد‌های انتخاباتی مطالبه مهم و جدی فعالان و متخصصان فضایی کشور حمایت حداکثری دولت آینده از توسعه و پیشرفت صنعت فضایی است.

کارنامه درخشان شهید رئیسی در حوزه فضایی

در همین راستا مهدی نصیری سروی رئیس پژوهشکده ماهواره پژوهشگاه فضایی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا درباره شکوفایی و جان گرفتن دوباره صنعت فضایی در دوران ریاست جمهوری شهید آیت الله رئیسی گفت: چندسال اخیر و در دولت شهید رئیسی دستاورد‌هایی که توانستیم در حوزه فضایی کسب کنیم، کاملاً منحصربه‌فرد بود. حضرت آقا در سال‌های گذشته بار‌ها حمایت و عنایت به حوزه‌های با فناوری پیشرفته از جمله فناوری‌ هوافضا را مورد تأکید قرار داده‌اند. شهید رئیسی نیز در عمل به این فرمایش ایمان داشتند و برای تحقق آن تلاش زیادی کردند و برنامه عملیاتی داشتند. اگر شهید رئیسی در حوزه فضا کار‌های ارزشمند انجام دادند به این دلیل بود که به اشاره کلام حضرت آقا در تمامی زمینه‌ها باور قلبی داشتند و این اعتقاد و باور را در عملکردشان بروز پیدا کرده است. به‌طوری که بعد از ۱۱ سال تعطیلی، جلسات شورای عالی فضایی با حضور شخص رئیس جمهور از سر گرفته شد.

وی افزود: سال گذشته برای نخستین‌بار در روز فناوری فضایی رئیس جمهور به همراه وزرای ارتباطات و دفاع و سایر مدیران ارشد مرتبط با حوزه فضا در پژوهشگاه فضایی ایران حضور پیدا کردند و از نزدیک با فعالان این عرصه صحبت کردند و در جریان مسائل و مشکلات این حوزه قرار گرفتند. کارنامه آقای رئیسی در حوزه فضا آکنده از تحول و پیشرفت با حمایت قلبی و عملی از بخش خصوصی بود.

فعالیت‌های فضایی قبل از دولت سیزدهم به بهانه‌های مختلف از جمله شرایط برجام و FATF قفل شده بود، شهید رئیسی این حوزه را احیا کرد و نور امید را در دل نخبگان حوزه فضایی زنده کرد

رئیس پژوهشکده ماهواره گفت: ایشان در شرایطی ریاست جمهوری را بر عهده گرفتند که فعالیت‌های فضایی قبل از دولت سیزدهم به بهانه‌های مختلف از جمله شرایط برجام و FATF قفل و متوقف شده بود. شهید رئیسی آمد و این حوزه را احیا کرد و روح آرامش را به این حوزه و بخش خصوصی دمید و نور امید را در دل نخبگان حوزه فضایی زنده کرد به‌طوری‌که برای نخستین‌بار قرارداد پروژه منظومه ماهواره‌ای شهید سلیمانی با مأموریت ارائه خدمات اینترنت اشیاء در کشور با بخش خصوصی شکل گرفت. 

از سیمرغ تا ثریا/ اهتمام ویژه دولت سیزدهم برای دستیابی به مدار بالاتر

نصیری با اشاره به برخی از دستاوردهای دولت سیزدهم در حوزه فضایی گفت: علاوه بر حمایت کامل از فعالیت‌های بومی‌سازی در حوزه طراحی و ساخت و تست ماهواره‌های مختلف و ایجاد زیرساخت‌های لازم در این حوزه، برای نخستین بار شاهد پرتاب موفق و افتخارآفرین پرتابگر سه مرحله‌ای سوخت جامد «قائم ۱۰۰» با تزریق ماهواره ثریا (پژوهشگاه فضایی ایران) در مدار دایروی با ارتفاع ۷۵۰ کیلومتر و پرتاب موفقیت آمیز پرتابگر سیمرغ با سوخت مایع در مدار بیضوی در ارتفاع ۴۵۰ کیلومتر حضیض و ۱۱۰۰ کیلومتر اوج و تزریق سه ماهواره از جمله ماهواره مهدا (پژوهشگاه فضایی ایران) و ۲ ماهواره کوچک مکعبی دیگر (صاایران) بودیم که توانستند رکورد پرتاب‌های عملیاتی قبلی داخلی را بهبود ببخشند.

وی گفت: در ماهواره مهدا ارتباط بین ایستگاه‌های زمینی و ماهواره برقرار شد و تاکنون پس از گذشت چند ماه از تزریق ماهواره در مدار، هنوز داده‌های مأموریت و سلامت ماهواره قابل دریافت است. این موفقیت‌ها به‌عنوان گام‌های میانی برای پیشرفت و دستیابی به مدارات بالاتر کاملاً ضروری هستند که دولت سیزدهم به این مهم اهتمام ویژه داشتند.

توسعه همکاری‎‌های بین المللی در حوزه فضا

نصیری درخصوص توجه ویژه آیت الله رئیسی به همکاری‌های بین‌المللی در حوزه فضا و رونق بخشیدن به این حوزه توضیح داد: دولت سیزدهم به موازات حمایت‌های داخلی و تا تثبیت گام‌های نهایی در این حوزه، جهت رفع نیاز‌های فعلی به همکاری‌های بین المللی در این حوزه نیز پرداختند، به‌طوری که در تعاملات بین المللی، پرتاب چند ماهواره داخلی با پرتابگر‌های کشور‌های روسیه و چین برای نخستین بار در این دولت انجام شد و این مهم در شرایطی اتفاق افتاد که کشور تحت فشار‌های خارجی زیادی قرار داشت. در پرتاب با پرتابگر خارجی، ماهواره سنجشی پارس۱ که توسط پژوهشگاه فضایی ایران و با حمایت سازمان فضایی ایران، به‌صورت کاملاً بومی طراحی، ساخت و تست شده بود، در اسفند ماه سال گذشته، توسط پرتابگر سایوز در مدار ۵۰۰ کیلومتری از زمین، با موفقیت تزریق شد. این ماهواره نیز در حال حاضر داده‌های مأموریت و سلامت خود را به صورت شبانه روزی به ایستگاه‌های زمینی ارسال می‌کند.

وی افزود: همچنین شهید رئیسی به احیای همکاری و روابط با کشور‌های منطقه و دوست اعتقاد زیادی داشتند و در دستور کار حوزه فضایی قرار داده بودند به طوری که تعاملات اولیه با کشور‌های همسایه و دوست و کشور‌های منطقه و حتی فرامنطقه نیز مورد توجه و تأکید ایشان بود.

رئیس پژوهشکده ماهواره گفت: روش مدیریت جهادی و انقلابی شهید رئیسی برای سیاستمداران ما و برای روسای جمهور آینده ما و تمامی کسانی که در این حوزه فعالیت دارند، می‌تواند یک الگوی مناسب باشد. خوشبختانه در دولت سیزدهم ما شاهد حمایت و رویکرد‌های بسیار خوبی از سازمان فضایی ایران و پژوهشگاه فضایی ایران با مجموعه‌های دفاعی و نظامی در حوزه پرتابگر و با مجموعه‌های دانشگاهی، بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌های مختلف طراحی و ساخت زیر سیستمی و سیستمی ماهواره بودیم.

قطار صنعت فضایی ایران روی ریل پیشرفت

امسال شاهد چندین پرتاب دیگر توسط پژوهشگاه فضایی، بخش خصوصی و دانشگاه‌ها خواهیم بود که به وسیله پرتابگر‌های داخلی و خارجی انجام خواهد شد

نصیری با اشاره به ادامه داشتن مسیر پررونق فضایی در آینده و انجام چنیدن پرتاب در سال جاری گفت: در اثر این تلاش‌ها و تعاملات سازنده ما در سال گذشته، علاوه بر سه پرتاب موفق ماهواره‌های ثریا، مهدا و پارس۱ در سال گذشته که در پژوهشکده سامانه‌های ماهواره در پژوهشگاه فضایی ایران انجام شد، انشاءالله امسال نیز به فضل الهی شاهد چندین پرتاب دیگر توسط پژوهشگاه فضایی و بخش خصوصی و دانشگاه‌ها، توسط پرتابگر‌های داخلی و خارجی خواهیم بود که از جمله آنها می‌توان به ماهواره‌های ناوک، ناهید۲ و چند ماهواره دیگر اشاره کرد. هریک از این پرتاب‌ها و رونمایی‌ها می‌توانند تجارب بسیار ارزشمند و خوبی برای پروژه‌های آتی کشور و به عنوان گام‌های میانی برای رسیدن به پرتاب‌های با مأموریت‌های متعدد دیگر و همچنین دستیابی به مدارات بالاتر باشد. با توجه به نگاه استراتژیک دولت سیزدهم به عرصه فضایی، علاوه بر ماهواره‌های مذکور، ماهواره‌های دیگری همچون پارس۲، پارس۳ و ناهید۳ با مأموریت‌های مختلف توسط پژوهشگاه فضایی ایران در دستور کار قرار دارد که در امتداد پروژه‌های قبلی بوده و هم اکنون در فاز طراحی قرار دارد.

وی با اشاره به ضرورت توسعه و پیشرفت صنعت فضایی در کشور افزود: امیدوار هستیم که ادامه این مسیر در دولت آتی با شدت و جدیت بیشتری ادامه پیدا کند و تداوم داشته باشد؛ چرا که مسیر خوبی در این سال‌ها شکل گرفت و برای نخستین بار بخش خصوصی به مفهوم دقیق خصوصی وارد عرصه فضایی کشور شد که تاکنون دستاورد‌های بسیار خوبی در این زمینه داشتند که ان‌شاءالله نتایج تلاش و زحماتشان در سال‌های آینده به ثمر خواهد رسید.

اگر از ظرفیت بخش خصوصی استفاده نکنیم عقب می‌مانیم

رئیس پژوهشکده ماهواره پژوهشگاه فضایی ایران درخصوص مطالبه فعالان صنعت فضایی از رئیس جمهور و دولت آینده گفت: نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری برای تداوم مسیر حوزه فضایی کشور و پیشرفت این حوزه با همان سرعت و تراز شهید رئیسی مسئولیت سنگینی بر عهده دارند و لازم است چگونگی تحقق این مسئولیت را در محور برنامه‌های اصلی خود قرار دهند. به دلیل اینکه در آینده نزدیک، اکثر زیرساخت‌ها در دنیا به سمت فضاپایه شدن پیش خواهند رفت، لذا اکثریت کسب و کار‌ها نیز به طبع آن به سمت هوشمندسازی توسعه خواهند یافت که موضوعی گریزناپذیر است؛ لذا این فناوری علاوه بر ایجاد اقتدار، در افزایش قدرت اقتصادی و تسهیل حل مشکلات مردم می‌تواند اهمیت بسیار زیادی داشته باشد. اگر در حال حاضر به جد تلاش نکنیم و از این صنعت حمایت نکنیم، به دلیل سرعت رشد این حوزه، در آینده از دستاورد‌های آن عقب خواهیم ماند.

نصیری با اشاره به جایگاه و سابقه خوب ایران در حوزه فضایی خاطرنشان کرد: در حال حاضر می‌توانیم بگوییم ایران نهمین کشور جهان است که در حوزه ایستگاه، پرتابگر و ماهواره فعالیت می‌کند، البته دوران طفولیتمان در حوزه فضایی کمی طولانی شد، اما در سال‌های اخیر پیشرفت کشور در حوزه فضایی شدت و سرعت خوبی گرفته است. اگر در دولت‌های بعدی این همت و عزم وجود داشته باشد که از فعالیت بخش خصوصی در این حوزه حمایت شود می‌توانیم طبق فرمایش مقام معظم رهبری از راه‌های میانبر به سرآمدی برسیم.