صحرایی: مخاطبان قرآن همه مردم در هر زمان و مکانی هستند

به گزارش خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، رضا مراد صحرایی وزیر آموزش و پرورش در نخستین کنگره بین‌المللی علم و قرآن اظهار کرد: قرآن معجزه جاودانی آخرین پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) است و معجزه بودن آن نه فقط به معنای اعجاز زبانی (یعنی اینکه کسی نمی‌تواند همانند الفاظ آن را در فصاحت و بلاغت بیاورد) بلکه به دلیل اعجاز معنایی و مضمونی نیز هست.

وی افزود: منظور از اعجاز معنایی آن است که این کتاب مشتمل بر حقایق بلندی است که کشف همه آنها بدون ارشاد و هدایت الهی برای بشر عادی امکان پذیر نبوده و نیست، البته هر کسی نمی‌تواند به آسانی همه این حقایق را از این کتاب رمز آمیز دریابد، در روایتی از رسول خدا (صلى الله علیه و آله) نقل شده که قرآن ظاهری دارد و باطنی و باطن آن نیز باطنی دارد که تا هفت بطن ادامه خواهد داشت.

صحرایی تصریح کرد: امام صادق (علیه السلام) نیز فرموده است. کتاب خدا، شامل عبارت‌ها و اشاره‌ها و لطائف و حقایق است، عبارت‌ها برای عموم مردم، اشاره‌ها برای خواص لطائف برای اولیای خدا و حقایق برای انبیای الهی است. آری این گونه است که هر کس به قدر ظرفیت و طهارت و دانشش از سفره معارف قرآن بهره مند می‌شود.

وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: قرآن، کتابی جاودان است و یکی از مهمترین معانی جاودانی بودن قرآن آن است که مخاطبان این کتاب فقط به افراد عصر نزول محدود نیستند و همه مردم در همه زمان‌ها و مکان‌ها مخاطب آن هستند. از این رو، طبیعی است که این کتاب حاوی معارف و نکات و اشاراتی باشد که به تدریج و در زمان‌های آینده درک شود، زیرا چه بسا ظرفیت فهم مردم عصر نزول قرآن درک آنها نبوده است.

صحرایی گفت: در روایتی نقل شده که مردی از امام صادق علیه السلام پرسید که چگونه است که هر چه قرآن بررسی می‌شود تازگی آن افزایش می‌یابد؟ حضرت در پاسخ فرمود: زیرا خدا قرآن را برای زمانی خاص و مردمی به خصوص نازل نفرموده است؛ پس قرآن در هر زمان، جدید و تا روز قیامت برای هر قوم و گروهی تازه است.

وی اضافه کرد: یکی از انواع اعجاز معنایی قرآن این است که در قلمرو‌های مختلف علمی سخنانی اعجازگون مطرح نموده است. اعجاز علمی قرآن یعنی برخی آیات قرآن اشاره‌هایی رازگونه به مطالب علمی دارند که مردمان زمان نزول قرآن، عاجز و ناتوان از کشف آن بوده اند و مدت‌ها بعد توسط دانشمندان علوم به ویژه علوم تجربی کشف شده اند. البته جستجوی موارد اعجاز علمی قرآن گاهی آن چنان صورت افراطی پیدا کرده که به تحمیل فرضیه‌ها یا نظریه‌های تجربی تغییر پذیر مشروط و احتمالی بر الفاظ قرآن بدون اتکا بر قواعد صحیح و معقول تفسیری منجر شده است.

 صحرایی تاکید کرد: این افراط نه تنها به افزایش باور مسلمانان به قرآن کمک نکرده و نمی‌کند، بلکه از ارزش و اهمیت این کتاب الهی در نگاه مردم کاسته و آن را پایین‌تر از تلاش‌های پر نقص بشری تصویر می‌کند و حتی موجب بدبینی دانشمندان مسلمان به تفسیر و علوم دینی شده و این تصور غلط را ایجاد می‌کند که تفسیر قرآن، بی قاعده است و می‌توان هر چیزی را به آن نسبت داد.

وی گفت: در برابر این رویکرد افراطی نگاه صحیح به اعجاز علمی قرآن با پایبندی به اصول و قواعد تفسیر علمی تحقق می‌باید.