۷ اردیبهشت در دنیای علم چه خبر؟
تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوریها، کشفها و حتی زادروزها و درگذشتهای دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمیگیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۷ اردیبهشت برابر ۲۶ آوریل را ورق میزنیم.
***
انفجار نیروگاه اتمی چرنوبیل
۲۶ آوریل ۱۹۸۶ میلادی برابر با ۷ اردیبهشت ۱۳۶۵ خورشیدی، در پریپیات در اکراین، یکی از چهار راکتور نیروگاه هستهای چرنوبیل منفجر شد. این فاجعه که کنار حادثه اتمی فوکوشیما ۱ (مارس ۲۰۱۱) یکی از دو بحران هستهای است که براساس مقیاسگر رویدادهای بینالمللی هستهای و تابشی، در گروه شماره ۷ (بالاترین مقیاس) طبقهبندی میشود ابری از غبار رادیواکتیو را بر فراز اروپا فرستاد. علت این حادثه، آزمایشی بود که به اشتباه انجام شد و باعث شد راکتور چهارم منفجر و ذوب شود. خبر این انفحار تا دو روز بعد اعلام نشد. ۳۱ نفر، اکثراً آتشنشانان، بلافاصله پساز انفجار کشته شدند، و چند هزار نفر دیگر- از دستاندرکاران پاکسازی و کودکان- بر اثر تابشهای هستهای و بیماریهای مرتبط با آن جانشان را از دست دادند. اوکراین میگوید سلامت میلیونها نفر از مردم این کشور تحت تأثیر این فاجعه قرار گرفت. تعطیلی نهایی آخرین رآکتور آسیبندیده در این سایت بهطور تشریفاتی در ۱۵ دسامبر ۲۰۰۰ انجام شد. امروزه شهر پریپیات متروکه است.
ژان فرانسوا فرنل
۲۶ آوریل ۱۵۵۸ میلادی برابر با ۷ اردیبهشت ۹۳۷ خورشیدی، ژان فرانسوا فرنل، پزشک فرانسوی که در حرفه تاریخیاش در پزشکی و فیزیولوژی، کالبد شکافی را وارد تمرینات بالینی کرد درگذشت. فرنل را بهخصوص برای ابداع دو اصطلاح فیزیولوژی و پاتولوژی (آسیبشناسی) میشناسند. او همچنین نخستین کسی بود که آپاندیس، حرکات لوله گوارش، انقباض و انبساط ماهیچههای قلب، التهاب درونشامه قلب و اولین تعریف از کانال نخاعی را توصیف کرد. او متون پزشکی عمومی و آثاری درمورد درمان سیفلیس و تب نوشت.
ادوارد سوس
۲۶ آوریل ۱۹۱۴میلادی برابر با ۷ اردیبهشت ۱۲۹۳ خورشیدی، زمینشناس اتریشی که به ایجاد پایهای برای دیرینهجغرافیا و زمینساخت یا تکتونیک (مطالعه معماری و تکامل پوسته سنگی بیرونی زمین) کمک کرد درگذشت. او همچنین در زمینشناسی ساختاری، بهویژه شناخت رشته کوه آلپ، صاحبنظر بود. سوس ارائهدهنده فرضیه دو عارضه مهم جغرافیایی بهنامهای ابرقاره گُندوآنا و اقیانوس تتیس است. گندوآنا ابر قارهای در دوره پیشینزیستی نو تا ژوراسیک (بین ۵۵۰ میلیون تا ۱۸۰ میلیون سال پیش) است که پساز تقسیم ابرقاره پانگهآ به دو ابرقاره گندوآنا و لورازیا تشکیل شد. فاصله میان گندوآنا و لورازیا را اقیانوسی بهنام دریای تتیس پر میکرد که دریای خزر، دریاچه ارومیه، دریاچه آرال، دریای سیاه و دریای مدیترانه را بازماندههای این دریای بزرگ میدانند.
ارمینی آدل اسمیت
۲۶ آوریل ۱۸۳۶ میلادی برابر با ۷ اردیبهشت ۱۲۱۵ خورشیدی، ارمینی آدل پلات اسمیت، انسانشناس، زبانشناس و زمینشناس آمریکایی بهدنیا آمد. او اولین زنی بود که در کار میدانی قومنگاری تخصص داشت. در ابتدا، علاقه آدل اسمیت بهعنوان زمینشناس، مطالعه کانیشناسی و بلورشناسی بود. در حدود 40 سالگی، او انجمن زیباییشناسی را تأسیس و در خانهاش جلساتی درباره علم، ادبیات و هنر برگزار کرد. وقتی تعداد اعضا به ۵۰۰ نفر رسید، او جلسات را به سالن کلیسا منتقل کرد. سخنرانان شامل افراد برجستهای چون توماس ادیسون و اسکار وایلد بودند. پساز شنیدن رشته نوظهور انسانشناسی، او با اشتیاق به مستندسازی افسانهها و زبان سرخپوستان ایروکوا پرداخت. آثار و مقالات علمی او از بالاترین کیفیت برخوردار بودند و او توانست اطلاعات زیادی را درباره فرهنگ ایروکوا حفظ کند.
انتهای پیام/