طوفان ژئومغناطیسی در راه است

به گرازش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از ای‌بی‌سی‌نیوز، پیش‌بینی‌کنندگان هواشناسی فضایی احتمال بروز یک توفان ژئومغناطیسی را تا روز دوشنبه منتشر کرده و گفته‌اند که فوران پلاسما از یک شراره خورشیدی می‌تواند در ارتباطات رادیویی و انتقال داده‌های روی زمین اختلال ایجاد کند؛ این حادثه همچنین می‌تواند منجر به ایجاد شفق قطبی شود و امکان تماشای این پدیده را مهیا سازد. 

بر‌اساس بیانیه‌ای که توسط مرکز پیش بینی هوا فضای سازمان ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده (NOAA) در بولدر، کلرادو صادر شد، دلیلی برای نگرانی مردم وجود ندارد.

جاناتان لش، متخصص حاضر در این مرکز توضیح داد، این طوفان می‌تواند انتقال رادیویی با فرکانس بالا را قطع کند، مانند هواپیما‌هایی که سعی در برقراری ارتباط با برج‌های کنترل ترافیک دوردست دارند. اکثر هواپیما‌های تجاری می‌توانند از ارسال ماهواره‌ای به عنوان پشتیبان استفاده کنند.

وی توضیح داد، اپراتور‌های ماهواره ممکن است در ردیابی فضاپیمای خود با مشکل مواجه شوند و شبکه‌های برق نیز ممکن است دچار مقداری "جریان القایی" در خطوط خود شوند اگرچه نهایتا آسیبی به دنبال ندارد.

این متخصص خاطرنشان کرد: "برای عموم مردم، اگر آسمان صاف در شب داشته باشند و در عرض‌های جغرافیایی بالاتر قرار داشته باشند، فرصتی عالی برای دیدن روشنایی آسمان است".

به گفته دانشمندان، میدان مغناطیسی خورشید هر ۱۱ سال تغییر می‌کند، به این معنی که قطب شمال و جنوب آن موقعیت خود را تغییر می‌دهند. فعالیت خورشیدی در طول آن چرخه تغییر می‌کند و اکنون به فعال‌ترین فاز خود نزدیک شده است که حداکثر خورشیدی نامیده می‌شود.

جاناتان لش یادآوری کرد در چنین مواقعی، طوفان‌های ژئومغناطیسی می‌توانند چند بار در سال به زمین برخورد کنند و در طول حداقل خورشیدی، ممکن است چند سال بین طوفان‌ها فاصله باشد.

 بزرگترین فوران خورشیدی در چند سال اخیر، در ماه دسامبر و آواخر سال میلادی ۲۰۲۳ ارتباطات رادیویی را مختل کرد. این طوفان‌ها از جریان‌های پلاسمایی خارج از خورشید که در جو زمین وارد می‌شوند و میدان مغناطیسی زمین را تحریک می‌کنند، ایجاد می‌شوند. وقتی که میدان مغناطیسی زمین به شدت تحریک می‌شود، ممکن است تاثیرات آن بر روی سیستم‌های ارتباطات رادیویی و دیگر سیستم‌های الکترونیکی زمین، به ویژه در مناطق قطبی، قابل مشاهده باشد.

یکی از دلایل شناخته شده برای ایجاد طوفان‌های ژئومغناطیسی، انفجار‌ها یا فوران‌های خورشیدی است. خورشید دائما دچار فعالیت‌های شدید می‌شود، پلاسما در سطح آن به صورت حباب رخ می‌دهد و لکه‌های خورشیدی غول‌پیکر باز و بسته می‌شوند. گاهی اوقات، سطح خورشید فوران می‌کند و انفجاری از پلاسما و ذرات باردار الکتریکی را به سمت زمین می‌فرستد. این ذرات وارد جو زمین شده و با میدان مغناطیسی زمین تداخل دارند که باعث ایجاد این طوفان‌ها می‌شود.

طوفان‌های ژئومغناطیسی اثرات متعددی دارند. از جمله این اثرات ممکن است اختلال در ارتباطات رادیویی و ماهواره‌ای، اختلال در شبکه‌های برق و اختلال در فعالیت‌های الکترونیکی باشد اگرچه همانطور که گفته شد این طوفان‌ها می‌توانند باعث ایجاد پدیده‌های زیبا و شگفت‌انگیزی مانند شفق قطبی شوند.

مایک هاپگود، مشاور آب و هوای فضایی در آزمایشگاه رادرفورد اپلتون در انگلیس چندی پیش از طریق ایمیل به وبسایت‌های خبری فناوری نوشته بود، خطر ناشی از هوای شدید فضایی این است که فناوری‌هایی را که اکنون برای زندگی انسان حیاتی هستند، مختل می‌کند و این نگرانی در شصت سال گذشته، مثلاً از سال ۱۹۶۰، به یک مسئله بزرگ تبدیل شده است.

در نتیجه، آمادگی و پیشگیری از این طوفان‌ها امری حیاتی است تا وقوع آن بر افراد و سازمان‌ها که به منابع الکترونیکی و ارتباطات نیاز دارند، تاثیری نداشته باشد. برنامه‌ریزی مناسب، پیش‌بینی و راهبرد‌های احتیاطی می‌تواند اثرات این طوفان‌ها را کاهش دهد و از عواقب ناگوار آنها جلوگیری کند.