یکم فروردین در دنیای علم چه خبر؟
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز یکم فروردین برابر با ۲۰ مارس را ورق می‌زنیم.
***
گاه‌شماری هجری خورشیدی
اول فروردین سرآغاز تقویم هجری خورشیدی است که از روز جمعه «۱ فروردین سال ۱ هجری خورشیدی» برابر با ۲۹ شعبان یک سال پیش از هجرت برابر با ۱۹ مارس ۶۲۲ میلادی ژولینی و ۲۲ مارس ۶۲۲ میلادی گرگوری و مصادف با آغاز نوروز، جشن سال نوی پارسیان است. هر سال در این تقویم از ۳۶۵ روز در قالب ۱۲ ماه تشکیل شده و براساس گاه‌شماری جلالی سرآغاز آن اعتدال بهاری در نیمکره شمالی است. با این تفاوت که مبدأ آن هجری است. در این گاه‌شماری هر فصل ۳ ماه دارد و طول ماه‌ها در نیمه اول سال ۳۱ روزه و در نیمه دوم سال ۳۰ روزه است با این تفاوت که ماه پایانی (اسفند) ۲۹ روز و فقط در سال‌های کبیسه ۳۰ روز است. در سال کبیسه هر چهار سال و در سال چهارم تعداد روزهای سال از ۳۶۵ روز به ۳۶۶ روز تغییر می‌کند. این تغییر به این دلیل است که این تقویم بر پایه سال اعتدالی خورشیدی برابر با ۳۶۵٫۲۴۲۱۹۸۷۸ روز است، یک روز اضافی در سال چهارم برگرفته از مجموع اعداد اعشار از سه‌سال قبلی است. سال ۱۴۰۳ از سال‌های کبیسه است.
عباسقلی دانشور
یکم فروردین ۱۳۰۴ خورشیدی، عباسقلی دانشور، پزشک، جراح و استاد دانشگاه، ملقب به پدر جراحی نوین قلب ایران به‌دنیا آمد. سال ۱۳۳۷، دانشور بعد از فارغ‌التحصیلی با مدرک دکتری پزشکی از دانشکده پزشکی شیراز به آمریکا رفت و دوره‌های مختلف تخصصی قلب را در مراکز متعدد جراحی قلب آمریکا گذراند و در سال ۱۳۴۶ به ایران بازگشت و در تبریز اولین بخش جراحی قلب و قفسه سینه را تاسیس کرد. او در ۱۵ آبان ۱۳۴۸ اولین عمل جراحی قلب باز و تعویض دریچه میترال را در ایران و در سال ۱۳۶۹ اولین عمل پیوند کامل قلب را در خاورمیانه انجام داد. عضویت در کالج متخصصین بیماری‌های قفسه صدری آمریکا، موسس بخش جراحی قلب نوین بیمارستان بزرگ دانشگاه تبریز و رئیس بخش جراحی و مدیر گروه قلب بیمارستان مدرس ازجمله مسئولیت‌های دانشور درطول فعالیت بود.
پریرخ دادستان
اول فروردین ۱۳۱۲ خورشیدی، پریرخ دادستان، از بنیان‌گذاران روان‌شناسی نوین ایران به‌دنیا آمد. دادستان که دارای تالیفات منحصر‌به‌فرد در حوزه‌های روان‌شناسی رشد (روان‌شناسیی تحولی) و بالینی است و تاثیر زیادی بر زبان روان‌شناسی نوین ایران برجای گذاشته را با لقب مادر روان‌شناسی ایران می‌شناند. او سال‌ها در دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد اسلامی در رشته‌های روان‌شناسی رشد (تحولی)، روان‌شناسی بالینی کودک و روان‌شناسی نابهنجاری (مرضی) به تدریس مشغول بود. در جوانی وقتی دادستان در دانشگاه ژنو مشغول تحصیل بود، پژوهش و پایان‌نامه دکتری‌اش ازسوی ژان پیاژه، روان‌شناس، زیست‌شناس و شناخت‌شناس فرانسوی‌زبانِ سوئیسی- که به‌دلیل کارهایش در روان‌شناسی رشد و شناخت‌شناسی به‌ویژه برای ارائه نظریه رشد مرحله‌ای پیاژه شهرت دارد- پذیرفته شد و پیاژه حتی به او مدیریت مرکز شناختی نیویورک را پیشنهاد کرد. اما دادستان این پیشنهاد را نپذیرفت و در سال ۱۳۳۹ بعد از اخذ مدرک دکترا در ۲۶ سالگی به کشور بازگشت و مشغول تدریس شد. پریرخ دادستان چهره ماندگار سال ۱۳۸۱ است.
سِر آیزاک نیوتن
۲۰ مارس ۱۷۲۶/۲۷ میلادی برابر با اول فروردین ۱۱۰۵/۰۴ خورشیدی، آیزاک نیوتن ریاضی‌دان، فیزیک‌دان، متخصص الهیات، فیلسوف طبیعت و اخترشناس انگلیسی درگذشت. نیوتن را از تاثیرگذارترین دانشمندان کل تاریخ و شخصیتی بنیادی در انقلاب علمی می‌شناسند. کتاب او باعنوان اصول ریاضی فلسفه طبیعی که سال ۱۶۸۷ منتشر شد پایه مکانیک کلاسیک را بنا نهاد. نیوتن همچنین سهم بزرگی در نورشناسی داشت. او فرمولی برای قوانین حرکت و گرانش جهان وضع کرد که دیدگاه غالب علمی را تا پیش از ارائه نظریه نسبیت تشکیل می‌داد. نیوتن از برهان‌های ریاضی پیرامون گرانش برای اثبات قوانین حرکت سیاره‌ای کپلر استفاده کرد و با بررسی و تشریح جزر و مد، مسیر پرواز دنباله‌دارها، پیش‌روی محوری و سایر پدیده‌ها، تردید درباره درستی خورشیدمرکزی بودن منظومه خورشیدی را از بین برد. نیوتن اولین تلسکوپ بازتابی کاربردی را ساخت و نظریه پیشرفته‌ای از نور را براساس مشاهده تجزیه نور سفید در منشور به طیف‌های مرئی ارائه کرد. او همچنین قانون تجربی سردشدن را فرمول‌بندی کرد، اولین محاسبه نظری سرعت صوت را انجام داد و مفهوم سیال نیوتنی را تعریف کرد.
انتهای پیام/