کدام استان بیشترین سهم جذب هیئت علمی خانم را دارد؟

خبرگزاری علم و فناوری آنا- نادیا عابد؛ از محور‌های مهم پایگاه اطلاعات آمار آموزش عالی ایران، توزیع آموزشگران دانشگاهی مؤسسات آموزش عالی کشور است. جدول ۱۰۴ توزیع تعداد آموزشگران دانشگاهی یا همان کادر آموزشی را به تفکیک نوع خدمت، مرتبه علمی وابستگی مرکز و جنسیت نشان می‌دهد. این جدول نشان می‌دهد که در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹، ۱۵۳ هزار و ۶۹۹ نفر در مؤسسات آموزش عالی کشور به تدریس اشتغال داشته اند.

 سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ از مجموع ۱۵۳ هزار و ۶۹۹ نفر آموزشگر دانشگاهی کادر آموزشی تمام وقت و پاره وقت در مؤسسات آموزش عالی کشور ۳۳/۵ درصد (۵۱۴۷۴ نفر) زن و ۶۶/۵ درصد (۱۰۲۲۲۵ نفر) را مردان تشکیل داده اند.

از مجموع آموزشگران دانشگاهی کادر آموزشی، ۵۱ درصد (۷۸۴۰۸ نفر) آموزشگر دانشگاهی تمام وقت و ۴۹ درصد (۷۵۲۹۱) نفر آموزشگر دانشگاهی پاره وقت هستند.

سال تحصیلی ۱۴۰۰ - ۱۳۹۹ از مجموع ۷۸۲۰۸ آموزشگر دانشگاهی تمام وقت، ۷۷۶۶۳ نفر با ۹۹/۰۵ درصد به صورت هیئت علمی تمام وقت در مؤسسات آموزش عالی فعالیت کنند. از تعداد ۷۷۶۶۳ نفر عضو هیئت علمی تمام وقت ۶۶/۷ درصد (۵۱۸۰۸ نفر) در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی بخش دولتی و ۳۳/۳ درصد (۲۵۸۵۵ نفر) در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی بخش غیر دولتی به تدریس اشتغال داشته اند.

از ۷۷۶۶۳ عضو هیئت علمی تمام وقت ۸/۱۸ درصد (۶۳۵۵ نفر) با مرتبه علمی استاد، ۱۷/۸۸ درصد (۱۳۸۸۹ نفر) با مرتبه دانشیاری، ۵۴/۳۳ درصد (۴۲۱۹۵ نفر) با مرتبه استادیاری، ۱۹/۵۸ درصد (۱۵۲۰۵ نفر) با مرتبه‌ی مربی و ۰/۰۲ درصد (۱۹ نفر) با مرتبه مربی آموزشیار در مؤسسات آموزش عالی به فعالیت اشتغال داشته اند.

سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹، در بخش دولتی وزارت علوم ۴۰۳۳۲ نفر بیشترین و دانشگاه فرهنگیان با ۸۰۵ نفر کمترین تعداد آموزشگران دانشگاهی را داشته اند.

۲۶/۲ درصد از آموزشگران دانشگاهی در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به وزارت علوم تحقیقات و فناوری، ۵/۵ درصد در دانشگاه پیام نور، ۱۲/۳ درصد در دانشگاه جامع علمی کاربردی، ۰/۵ درصد در دانشگاه فرهنگیان، ۱۱/۳ درصد در دانشگاه فنی و حرفه ای، ۱/۲ در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به دستگاه‌های اجرایی، ۱۲/۳ درصد در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و ۱۵/۷ درصد در مؤسسات آموزش عالی غیر دولتی - غیر انتفاعی مشغول فعالیت هستند که بدین ترتیب وزارت علوم تحقیقات و فناوری بیشترین و دانشگاه فرهنگیان کمترین درصد آموزشگران دانشگاهی را دارا هستند.

دامنه تغییرات بین ۳۰ استان کم است. این در حالی است که استان تهران با ۱۸ درصد سهم عمده‌ای از آموزشگران دانشگاهی را به خود اختصاص داده است.

در بخش دولتی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به وزارت علوم تحقیقات و فناوری با ۲۷۰۴۰ نفر بیشترین و دانشگاه فنی و حرفه‌ای با ۶۲۲ نفر کمترین عضو هیئت علمی تمام وقت را داشته اند.

۳۴/۸ درصد از اعضای هیئت علمی تمام وقت در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به وزارت علوم تحقیقات و فناوری، ۴/۵ درصد در دانشگاه پیام نور، ۱/۰ درصد دانشگاه فرهنگیان، ۰/۸ درصد دانشگاه فنی و حرفه ای، ۱/۲ درصد در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به دستگاه‌های اجرایی، ۲۴/۴ درصد در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی وابسته وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و ۳/۷ درصد در مؤسسات آموزش عالی غیر دولتی - غیر انتفاعی مشغول فعالیت هستند.

بدین ترتیب مشخص می‌شود که وزارت علوم تحقیقات و فناوری بیشترین و دانشگاه فنی و حرفه‌ای کمترین درصد اعضای هیئت علمی تمام وقت را داراست.

استان تهران با ۱۸۹۹۲ عضو هیئت علمی تمام وقت ۲۴/۵ درصد، اصفهان با ۴۷۶۶ نفر ۶/۱درصد و خراسان رضوی با ۴۴۵۷ نفر ۵/۷ درصد بیشترین و استان‌های کهگیلویه و بویراحمد با ۶۸۱ نفر ۰/۹ درصد، ایلام با ۶۹۳ نفر ۰/۹ درصد و خراسان شمالی با ۷۳۲ نفر ۰/۹ درصد کمترین درصد اعضای هیئت علمی تمام وقت رادارا هستند.

دامنه تغییرات بین ۳۰ استان کشور از ۶/۱ تا ۰/۹ درصد است، اما استان تهران با ۲۴/۵ درصد بیشترین سهم اعضای هیئت علمی تمام وقت را دارا است به طوری که تفاوت درصد بین استان تهران (رتبه اول) با استان اصفهان (رتبه دوم) ۱۸/۴ درصد و با استان کهگیلویه و بویر احمد (رتبه سی و یکم) ۲۳/۶ درصد است.

تعداد اعضای هیئت علمی تمام وقت در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، چهار محال و بختیاری، ایلام، بوشهر، خراسان جنوبی خراسان شمالی و هرمزگان کمتر از ۱۰۰۰ نفر است و بیشترین فراوانی استان‌ها در گروه دوم_ استان‌هایی که تعداد اعضای هیئت علمی تمام وقت آنان بین ۲۵۰۰-۱۰۰۱ است - با ۱۶ استان است.

بیشترین و کمترین درصد جذب اعضای هیئت علمی تمام وقت 

به ترتیب استان‌های سیستان و بلوچستان (۸۴/۴ درصد)، خراسان جنوبی (۸۳/۳) (درصد) و کرمان (۷۷/۵ درصد) بیشترین و استان‌های قروین (۵۲/۲ درصد)، مازندران (۵۳/۲ درصد) و مرکزی (۵۴/۰ درصد) کمترین درصد اعضای هیئت علمی تمام وقت در بخش دولتی را داشته اند.

در بخش دولتی، استان‌های تهران با ۱۳۲۴۶ نفر، اصفهان با ۳۰۴۲ نفر و خراسان رضوی با ۲۹۹۷ نفر بیشترین و استان‌های کهگیلویه و بویراحمد با ۴۵۵ نفر، ایلام با ۴۹۸ نفر و بوشهر با ۵۳۶ نفر کمترین تعداد اعضای هیئت علمی تمام وقت را داشته اند.

در بخش غیر دولتی استان‌های تهران با ۵۷۴۶ نفر، مازندران با ۱۷۴۸ نفر و اصفهان ۱۷۲۴ نفر بیشترین و استان‌های خراسان جنوبی با ۱۹۵ نفر، خراسان شمالی با ۱۸۵ نفر و ایلام با ۱۵۵ نفر کمترین تعداد اعضای هیئت علمی تمام وقت را داشته اند.

فراوانی استان‌هایی که درصد اعضای هیئت علمی تمام وقت بخش دولتی آنها بین ۵۹/۴ درصد تا ۶۷/۲ درصد بیش از دیگر استان‌های کشور است. در این گروه ۱۱ استان قرار دارند.

سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ به ترتیب استان‌های کرمان (۳۴درصد)، خراسان شمالی (۳۴/۴ درصد) و هرمزگان (۳۳/۹ درصد) بیشترین سهم اعضای هیئت علمی تمام وقت زن را در بین استان‌های کشور داشته اند. همچنین در این سال تحصیلی استان‌های کردستان (۱۷/۴ درصد)، کهگیلویه و بویراحمد (۱۸/۴ درصد) و قم (۲۰/۲) درصد کمترین درصد اعضای هیئت علمی تمام وقت زن را در بین استان‌های کشور داشته اند.

تعداد اعضای هیئت علمی تمام وقت با مرتبه استادیاری بیش از سایر مرتبه‌های علمی است.

در ۶ استان درصد اعضای هیئت علمی تمام وقت با مرتبه‌ی استادی بیش از متوسط کشوری (۸/۲ درصد) و در ۲۵ استان کمتر از متوسط کشوری است. استان‌های تهران با ۱۳/۲ درصد، البرز با ۱۱/۹ درصد و آذربایجان شرقی با ۱۱/۵ درصد بیشترین و استان‌های خراسان شمالی با ۰/۳ درصد، هرمزگان با ۰/۶ درصد و ایلام با ۲/۳ درصد کمترین درصد اعضای هیئت علمی با مرتبه‌ی استادی را دارا هستند.

در ۸ استان درصد اعضای هیئت علمی تمام وقت با مرتبه دانشیاری بیشتر از متوسط کشوری (۲۲/۶ درصد) و در ۲۳ استان کمتر از متوسط کشوری است. استان‌های تهران با ۲۳/۰ درصد اصفهان با ۲۰/۹ درصد و البرز با ۲۰/۰ درصد بیشترین و استان‌های خراسان شمالی با ۴/۴ درصد هرمزگان با ۱۰/۵ درصد و لرستان با ۱۱/۱ درصد کمترین درصد اعضای هیئت علمی تمام وقت با مرتبه دانشیاری را دارا هستند.

توزیع درصد اعضای هیئت علمی تمام وقت با مرتبه استادیاری نسبت به متوسط کشوری نشان می‌دهد که در ۱۱ استان درصد آنان کمتر از متوسط کشوری (۵۴/۳) درصد و در ۲۰ استان بیشتر از متوسط کشوری است. استان خراسان شمالی با ۶۵/۶ درصد، قزوین با ۶۳/۱ درصد و سمنان با ۶۱/۷ درصد بیشترین و استان‌های آذربایجان شرقی ۴۸/۳ درصد، اردبیل با ۴۸/۷ درصد و اصفهان با ۴۹/۹ درصد کمترین درصد اعضای هیئت علمی با مرتبه استادیاری را دارا هستند.

درصد اعضای هیئت علمی تمام وقت با مرتبه‌ی مربی نسبت به متوسط کشوری در ۷ استان، کمتر از متوسط کشوری (۱۹/۶ درصد) و در ۲۴ استان بیشتر از آن است. کم بودن سهم اعضای هیئت علمی با مرتبه‌ی مربی از نقاط قوت آموزش عالی استان‌ها محسوب می‌شود. استان‌های تهران ۹/۳ درصد، البرز با ۱۳/۲ درصد و قم با ۱۵/۲ درصد کمترین و استان‌های سیستان و بلوچستان با ۳۲/۶ درصد، خوزستان با ۳۱/۷ درصد و بوشهر با۳۰/۱ درصد بیشترین درصد هیئت علمی با مرتبه‌ی علمی مربی را دارا هستند.

دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی و فردوسی مشهد به ترتیب با ۲۱۴۹، ۸۶۸ و ۸۱۰ نفر هیئت علمی تمام وقت پس از دانشگاه پیام نور بیشترین تعداد اعضای هیئت علمی تمام وقت را در بین دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارا هستند.