سنتز ترکیبات آلی به روشی نوین/ تهیه ۵ ماده موثره دارویی برای درمان پارکینسون

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، سعید بلالایی استاد ممتاز شیمی آلی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی با طرح «واکنش‌های نوین با استفاده از مولکول‌های دوعاملی و کاربرد آنها در سنتز ترکیبات آلی» رتبه اول پژوهش‌های بنیادی در گروه تخصصی فناوری‌های شیمیایی سی و هفتمین جشنواره بین المللی خوارزمی را بدست آورد.

بلالایی درباره طرح پژوهشی که در این دوره از جشنواره خوارزمی ارائه شد به خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: این طرح، در ارتباط با طراحی و سنتز ترکیبات دوعاملی و استفاده از قابلیت این دسته از ترکیبات در سنتز مولکول‌های آلی است.

وی افزود: دانشی که از  این طرح بنیادی بدست آوردیم در کار‌های  کاربردی بسیار مؤثر بوده است  بطوریکه با بهره‌­برداری از این دانش توانسته­‌ایم بیش از ۵ ماده مؤثره دارویی را که در تصویربرداری پت مورد استفاده قرار می­‌گیرد تهیه کنیم.

به اعتقاد رتبه برتر سی و هفتمین جشنواره بین المللی خوارزمی، ارائه راهکار‌های نوین در سنتز ترکیبات آلی همیشه می‌تواند تحول آفرین  باشد و دانش کسب شده در این حوزه این  امکان را فراهم می­‌کند تا تعداد زیادی از ترکیبات آلی به خصوص مواد مؤثره دارویی با ارزش افزوده بالا را تهیه کنیم.

بلالایی با بیان اینکه این طرح بنیادی و تولید مواد مؤثره دارویی در پژوهشکده شیمی پپتید دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی و یک شرکت دانش بنیان انجام گرفته است، تصریح کرد:  این پژوهشکده به عنوان تنها مرکز پژوهشی در کشور است که  در حوزه  تهیه مواد مؤثره دارویی بر پایه پپتیدها، نوکلئوتیدها، کربوهیدرات‌ها و تلفیق آنها فعالیت می‌کند.

 به گفته دارنده رتبه برتر جشنواره با تلاش‌های صورت گرفته، به‌رغم محدودیت‌های ناشی از تحریم و کمبود تجهیزات می‌توان مقاله‌های باکیفیت در مجله ­­های معتبر دنیا منتشر کرد  و با توجه به دانش بدست آمده، سنتز ترکیب‌­های آلی با ارزش افزوده بالا و مورد نیاز کشور مقدور خواهد شد.

وی با اشاره به اهمیت علوم پایه بخصوص حوزه شیمی آلی اظهار کرد: تهیه ترکیبات با ارزش افزوده بالا  ضمن جلوگیری از خام فروشی، منجر به توسعه اقتصاد دانش بنیان و کارآفرینی برای متخصصان در کشور می­‌شود.  اما گام برداشتن در این مسیر نیازمند سرمایه گذاری درست و هدفمند و حمایت مسئولان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و همچنین صندوق نوآوری و شکوفایی است.

وی اضافه کرد: برای نمونه می­‌توان به تهیه ترکیبات با ارزش افزوده بالا و پیش ماده‌­های مواد مؤثره دارویی از محصولات شرکت‌های  پتروشیمی اشاره کرد.

وی که در سال ۸۵ موفق به تشکیل پژوهشکده شیمی پپتید در دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی شده است، افزود: دستیابی به دانش فنی تهیه مواد مؤثره دارو‌های نوین پپتیدی از اهداف اصلی پژوهشکده است و خوشبختانه طی سال­های اخیر موفق به تهیه  تعداد زیادی از مواد مؤثره دارویی  مورد نیاز کشور و انتقال دانش فنی  تهیه آنها به شرکت‌های دارویی شده‌­ایم.

وی تصریح کرد: در قالب این شرکت  دانش‌بنیان  تهیه ۱۲ قلم از مواد  اولیه رادیو دارو‌های پپتیدی مورد نیاز  کشور انجام شده است که خوشبختانه در تمام مراکز پزشکی  کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بلالایی با بیان اینکه در حوزه شیمی آلی ارائه راهکار‌های نوین در سنتز ترکیبات آلی همواره مورد توجه است، گفت: یک شیمیست آلی می‌تواند هر ترکیب آلی را بسازد، اما اینکه با چه قیمت و چه بهره‌ای تولید شود حایز اهمیت است.

این محقق گفت: استفاده از ترکیب‌های دو عاملی و طراحی واکنش‌های نوین راهکاری مؤثر برای تشکیل مولکول‌های پیچیده و ساختار‌های چند حلقه‌ای است. این راهبرد از طریق  تعداد مراحل کمتر واکنش­ها،  کاهش ضایعات  شیمیایی و همچنین بهره بالاتر واکنش­ها پیش می‌­رود؛ بخشی از نتایج این مطالعات در مجله‌های معتبر دنیا منتشر شده است.

وی با تاکید بر این نکته که علوم پایه می‌تواند به عنوان ابزار اصلی برای دستیابی به فناوری‌های نوین باشد و در همین راستا، سال گذشته میلادی نیز سال جهانی علوم پایه نامگذاری شده بود، گفت: شیمی به عنوان یکی از حوزه­‌های علوم پایه در زندگی روزمره مردم دنیا نقش ویژه‌ای دارد و متأسفانه توجه کافی به حوزه‌­های مرتبط با شیمی در کشور ما  صورت نگرفته است.

وی گفت: با توجه به وجود منابع فراوان طبیعی و فارغ‌التحصیلان مستعد و توانمند شیمی کشور، با برنامه ریزی هدفمندانه در این حوزه، ضمن خلق ثروت امکان رهایی از خام فروشی و تولید محصولات فناورانه با ارزش افزوده بالا وجود خواهد داشت.

وی تاکید کرد: نتایج  این طرح بنیادی در قالب مقالاتی در مجلات معتبر  دنیا منتشر شده است.