آشنایی با وال پست منقطع یا ناودانی و وادار و انواع آن

به گزارش گروه بازار خبرگزاری علم و فناوری آنا، رعایت اصول ایمنی در صنعت ساخت‌و‌ساز یک امر ضروری و غیر قابل انکار است. آنچه در مهندسی سازه جهت تامین فاکتورهای ایمنی هر پروژه ساخت‌و‌ساز مورد توجه قرار می‌گیرد، نحوه افزایش مقاومت و استحکام سازه در برابر زلزله، باد و ... است. وال پست منقطع یا وادار منقطع، کلافی است که استفاده از آن در راستای ساخت سازه‌های مستحکم و ایمن در برابر زلزله و طوفان بهینه‌سازی شده است. استفاده از این سازه باعث تقسیم فشار به قسمت‌های مختلف دیوار شده و از ریزش آن جلوگیری می‌کند. در نتیجه آسیب‌های وارده در اثر زلزله به دیوار کاهش یافته و خسارات جانی کمتری به بار می‌آید.

کاربرد اصلی وال پست منقطع در ساخت میانقاب‌های سازه‌ای و غیر سازه‌ای تعریف شده است. با ما همراه باشید تا ضمن معرفی وال پست و متریال‌های ساخت آن، چگونگی اجرا و الزامات قانونی در پیاده‌سازی این متریال را مورد بررسی قرار دهیم.

وال پست چیست؟

در تعریف وال پست که با عنوان وادار یا ناودانی منقطع نیز شناخته می‌شود، می‌توان گفت نوعی نگهدارنده و محافظ دیوار است که با استفاده از پروفیل‌های فولادی ساخته می‌شود. این محصول باعث اتصال بین قاب‌های سازه‌ای و غیر سازه‌ای و تیغه‌ها به اسکلت ساختمان می‌شود. درگیری دیوارهای سازه‌ای و غیر سازه‌ای با اسکلت ساختمان در نهایت منجر به افزایش مقاومت سازه شده و طول عمر ساختمان نیز افزایش می‌یابد. وال پست منقطع خود نوعی وال پست جدید است که اجرای آن نسبت به سایر روش‌های مقاوم‌سازی ساختمان، آسان‌تر و مقرون به‌صرفه‌تر است. این محصول در مواقع بروز حادثه مانند زلزله، نیروهای وارد شده به دیوار را به فریم ساختمان انتقال داده و از تخریب گسترده دیوار جلوگیری می‌کند.

حال آنکه استفاده از بست رادیکالی در اجرای این محصول ایمنی ایجاد شده با وال پست را دوچندان می‌کند. در نهایت می‌توان گفت وادار منقطع تجهیزی است که از دیوار‌ها در برابر نیروهای عمود بر صفحه، نیروهای خمشی و کمانشی که در اثر لرزش سازه به‌وجود می‌آیند، محافظت می‌کند. توجه داشته باشید که وال پست‌ها بارهای لرزه‌ای ناشی از زلزله را تحمل نمی‌کنند. به عبارتی این تجهیزات مانع ترک خوردن دیوار نمی‌شوند، بلکه شدت تخریب دیوار را کاهش داده و ایمنی ساختمان را افزایش می‌دهند.

اهمیت و لزوم استفاده از وال پست منقطع

وال پست‌ها به‌عنوان یک روش مهندسی در مهار لرزه‌ای سازه‌ها و دیوارهای غیر سازه‌ای شناخته می‌شوند. این تجهیزات در ساختمان‌ها و دیوارهای مرتفع با هدف جلوگیری از کاهش خطرات زلزله و طوفان و افزایش ایمنی سازه در برابر عوامل مخرب محیطی به‌کار می‌روند. وال پست‌ها علاوه‌بر جلوگیری از تخریب و کاهش خسارات زلزله، باعث بهبود استحکام کلی سازه و جلوگیری از تغییر شکل‌های ناخواسته در مواردی از جمله نشست ساختمان، نقش موثری دارند. پیشرفت تکنولوژی در حوزه ساخت‌و‌ساز، سبب شده که استفاده از وال پست‌ها بهینه‌تر و کارآمدتر از کاربری تعریف شده برای آن‌ها باشد.

این تجهیزات در تامین جنبه‌های زیبایی در دیزاین داخلی و خارجی ساختمان نیز موثر هستند. حتما می‌دانید که ایران مناطق زلزله خیز بسیاری دارد. حتی اگر از مقاوم‌ترین المان‌ها و مصالح در اجرای پروژه‌های ساختمانی استفاده کنید، باز هم از خطر زلزله و عواقب آن مصون نخواهید بود. این در حالی است که نصب این سیستم مهار لرزه‌ای در دیوارهای غیرسازه‌ای می‌تواند خطرات جانی جدی را از شما دور کند. وال پست‌ها با کمک ناودانی اجرا شده و در کاهش ریسک فرو ریختن دیوارها نقش بسیار حیاتی دارند. طبق آیین‌نامه ۲۸۰۰ دررابطه‌با ایمنی ساختمان‌ها، اجرای وال پست به‌عنوان بهترین روش مهار لرزه‌ای دیوارها یک امر ضروری در اجرای تمام پروژه‌های ساخت‌و‌ساز است.

اجزای وال پست منقطع

وال پست یک عضو سازه‌ای در ساختمان نیست، بلکه مجموعه‌ای است که با هدف جلوگیری از تغییر شکل خارج از صفحه دیوارهای غیر سازه‌ای یا به عبارتی مهار دیوارهای غیر سازه‌ای استفاده می‌شود. از اجزای آن می‌توان وادار میانی یا عمودی، وادار افقی، وادار انتهایی، میلگرد بستر و سایر اتصالات را نام برد. اتصال وال پست‌های منقطع در سازه‌ها به دو روش عمودی و افقی انجام می‌شود. اگر طول دیوار بیشتر از ۴ متر یا بیشتر از ۴۰ برابر ضخامت دیوار باشد، باید از وادار عمودی یا وادار میانی برای جلوگیری از بارهای خمشی و اضافه کردن تکیه‌گاه استفاده شود. در این روش ورق‌های فولادی به‌صورت عمودی در سازه اجرا می‌شوند؛ اما اگر ارتفاع دیوار بیشتر از سه و نیم متر باشد یا طول آن بیشتر از ۳۰ برابر ضخامت دیوار باشد، امکان استفاده از وادار افقی نیز وجود دارد. در این روش وادار به‌صورت افقی میان دو دیوار قرار می‌گیرد. هدف از اجرای وادار افقی جداسازی بالاترین نقطه دیوار از سقف است.

انواع وال پست منقطع

این تجهیزات بر اساس جنس و اندازه به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند و انتخاب نوع مناسب آن برای هر ساختمان جهت مهار لرزه‌ای به مشخصات سازه و فاکتورهای دیگر بستگی دارد. در حالت کلی انواع وادار منقطع بر اساس متریال ساخت به دو دسته وادار منقطع ورق سیاه و وادار منقطع گالوانیزه، از نظر شکل و ظاهر به دو نوع عمودی و افقی، از لحاظ نحوه اجرا به دو نوع قائم در دهانه بزرگ و وال پست‌های روی تیر تقسیم می‌شوند. در یک دسته‌بندی دیگر می‌توان انواع وال پست‌های منقطع را به وال پست کناری، وادار سقفی، وادار ستونی و وادار تیرکی دسته‌‌بندی کرد. انواع وال پست آماده در مدل‌های ۱۰ ، ۱۵ و ۲۰ سانتی‌متری مطابق با آیین‌نامه‌های اجرایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر یک از این وال پست‌ها برای اتصال بین تیغه‌ها و میانقاب‌ها کاربرد دارند و باتوجه به نیاز هر سازه انتخاب می‌شوند. در ادامه هر یک را به اختصار معرفی می‌کنیم.

• در وال پست منقطع ورق سیاه همانطور که مشخص است، از ورق فولاد سیاه بدون پوشش گالوانیزه برای اجرای وادار استفاده شده و کاربرد آن بیشتر در سازه‌های داخلی که تماس مستقیم با عوامل خارجی ندارند، دیده می‌شود.

• در وادار منقطع گالوانیزه از ورق‌های فولادی با پوشش گالوانیزه استفاده می‌شود. این پوشش مقاومت ورق‌های فولادی را در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی افزایش می‌دهد. به همین خاطر از این وال پست در سازه‌های خارجی که در تماس مستقیم با عوامل جوی مختلف هستند، استفاده می‌شود.

• وادار کناری نوعی وال پست آماده است که بعد از آماده‌سازی به ستون‌های سازه متصل می‌شود. نحوه نصب این گونه از وادارها به این صورت است که باید از پایه ستون نیم متر فاصله داشته باشند. سایر قطعات آن نیز باید به ترتیب با فاصله ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متری از یکدیگر در سازه نصب شوند. اجرا و نصب این نوع از وادارها در ساختمان‌هایی که ستون بتنی دارند، با استفاده از دو رول انجام می‌گیرد. در حالی که نصب این وادارها در سازه‌های دارای ستون فلزی با پرچ یا جوش انجام می‌شود. بعد از اجرای وادار کناری نیز ورق‌های آلاستیک داخل آن قرار می‌گیرد.

• وادار سقفی نوع دیگری از وال پست منقطع است که به تیرها متصل می‌شود. فاصله نصب این نوع وادار باید نسبت به ابتدای تیر حدود ۵۰ سانتی‌متر باشد. نصب این وادارها در سازه‌هایی که ستون فلزی دارند، با استفاده از پرچ و جوش انجام می‌شود؛ اما نصب آن‌ها در ستون‌های بتنی با استفاده از دو عدد رول بولت صورت می‌گیرد.

• وادار میانی در ساختمان‌هایی استفاده می‌شود که طول دیوار بیشتر از ۴ متر است. در نصب این سیستم نگهدارنده ابتدا بست‌های وال پست آماده میانی با استفاده از رول بولت‌ها در کف و زیر تیر یا سقف متصل می‌شوند، سپس وادارهای میانی درون آن قرار می‌گیرند . آنچه در نصب این نوع از وادارها مورد توجه قرار می‌گیرد، این است که اتصال آن‌ها به کف سازه کاملا گیراست؛ اما در اتصال به سقف، حالت کشویی و آزادانه دارند.

• وال پست آماده دو نوع نبش لوبیایی و سوراخ‌دار دارد. نبش لوبیایی وال پست برای اتصال به سقف استفاده می‌شود و نوع سوراخدار آن برای تعبیه رول بلت به کف کاربرد دارد.

• نوع دیگری از این نگهدارنده تحت عنوان وال پست ترکیبی وجود دارد که از ترکیب وادارهای افقی و عمودی ایجاد می‌شود. ممکن است مهندسین ناظر در برخی از پروژه‌های ساختمانی اینگونه تشخیص دهند که استفاده از وال پست ترکیبی می‌تواند یکپارچگی و در نتیجه ایمنی بیشتری ایجاد کند.

نحوه اجرای وال پست منقطع در ساختمان‌های مختلف

نحوه اجرای وال پست در بلوک‌ها و اسکلت‌های مختلف با یکدیگر متفاوت است. از روش‌های اجرای وادار می‌توان به اجرای وال پست با استفاده از انکر بولت و نبش کشی، اتصال با ستون‌های ساختمانی با استفاده از میلگرد، مهار کردن دیوار به دیوار برشی به واسطه رد کردن میلگرد از سوراخ قاب‌ها اشاره کرد. ناودانی‌های منقطع بر اساس نحوه اجرا، ظاهر و کاربرد متفاوتی دارند. به همین خاطر هنگام خرید وادار از سینی کابل نوسان تولید کننده انواع سینی کابل باید از نحوه اجرای آن به صورت عمودی یا افقی اطلاع داشته باشید. در غیر این صورت در انتخاب اتصالات آن عملکرد درستی نخواهید داشت. در ادامه نحوه اجرای وادار منقطع در ساختمان‌های مختلف را بررسی می‌کنیم.

اجرای وال پست منقطع در اسکلت بتونی

در ساختمان‌های بتنی باید هنگام قالب‌بندی، صفحات فلزی را در محل‌های مخصوص نصب کنید. البته بعد از قالب‌بندی و بتن‌ریزی هم امکان نصب صفحات با استفاده از رول بولت وجود دارد. سپس باید وادار و تیرک را به تعداد مشخص به این صفحات فلزی نصب کنید. تعداد وال پست بر اساس متراژ و محاسبات نقشه‌کش مشخص می‌شود. پس از آن باید ناودانی‌های منقطع را به سازه‌های ستون و سقف نصب کنید. در این صورت صفحات بیرونی دیوار مهار می‌شوند. در مرحله بعد باید میلگردها را با استفاده از پیچ و رولپلاک در تراز تعیین شده در ستون نصب کنید. سپس می‌توانید با چیدن دیوار میلگرد، بستر را در محل‌های مشخص شده، نصب کنید. دقت داشته باشید که در جایگذاری وال پست در ساختمان‌های بتنی، فاصله بین ورق و دیوار یا کف باید صفر در نظر گرفته شود؛ در واقع تمامی فاصله‌ها باید از بین بروند.

اجرای وال پست منقطع در اسکلت فلزی

در اسکلت فلزی وال پست با استفاده از جوش زدن به تیر و ستون نصب می‌شود. جوشکاری وادار در اسکلت‌های فلزی یک امر غیر قابل اجتناب است. فرایند جوشکاری آن نیز روی تیرچه ساختمان انجام می‌شود. کیفیت اجرای وال پست در اسکلت‌های فلزی به نوع جوش بستگی دارد. به‌علاوه اینکه قرارگیری مصالح در این نوع سازه‌ها اهمیت زیادی دارد؛ به همین خاطر باید قبل از نصب مستقیم وادار، محل نصب آن را روی نقشه مشخص کنید.

اجرای وال پست منقطع در بلوک‌های سبک

نصب وادار منقطع در بلوک‌های سبک کمی سخت است. نصب ورق‌ها و اتصالات مربوط به آن در اجرای این نوع نگهدارنده درون بلوک‌های سبک باید با دقت بالایی انجام شود. به همین خاطر اجرای آن با محدودیت همراه است.

مراحل اجرای وال پست منقطع

اگر بخواهیم فرایند اجرای وادارهای منقطع را بر اساس ضوابط اجرایی شرح دهیم، می‌توانیم مراحل آن را در چند مورد توضیح دهیم.

• قبل از هر چیزی باید نیازهای سازه و شرایط ساختمان بررسی شود تا طراحی وال پست مطابق با نیاز و ضوابط ساختمان مشخص شود. به این ترتیب نوع و ابعاد وال پست، محاسبات سازه‌ای و طراحی جزئیات اتصالات تعیین می‌شود.

• بعد از بررسی و طراحی، مواد و تجهیزات مورد نیاز برای اجرای وادار مانند: ورق‌های فولادی، بست‌ها، پیچ و مهره‌ها و سایر لوازم تهیه می‌شود.

• ورق‌های فولادی بر اساس ابعاد و طرحی که تعیین شده، برش و خمکاری می‌شوند و بست‌ها و پروفیل‌های وال پست منقطع آماده می‌شود.

• بعد از اینکه قطعات مورد نیاز تهیه شد، آماده‌سازی و مونتاژ آن‌ها انجام می‌شود. مراحل آماده‌سازی شامل: پیچ‌گذاری بست‌ها و قطعات دیگر به وادار، اتصال قطعات به هم و در نهایت مونتاژ کل وادار منقطع به سازه است.

• بعد از مونتاژ کامل وال پست، اتصال آن به میانقاب‌ها، تیغه‌ها و اسکلت ساختمان انجام می‌شود. تمامی مراحل نصب باید مطابق با طراحی تعیین شده و استانداردهای لازم انجام شود.

• بازرسی و آزمایش وال پست بعد از نصب آن نیز اهمیت بسیاری دارد. در این مرحله اتصالات، اندازه دقیق وال پست، وزن‌های مکانیکی و سازه‌ای انجام می‌شود تا کیفیت و عملکرد درست وادار در مهار لرزه‌ای دیوارها تایید شود. ممکن است مراحل اجرای وال پست بر اساس نوع ساختمان و شرایط اجرای پروژه تغییر کند؛ اما در هر صورت باید تمامی استانداردها و دستورالعمل‌های مهندسی رعایت شود.

روش منسوخ شده در اجرای وال پست

در سال‌های قبل اجرای وال پست‌ها با استفاده از نبشی صورت می‌گرفته است. این روش نصب به این صورت است که دو نبشی در کنار هم جوش داده می‌شوند و فاصله میان دو نبشی بر اساس ضخامت دیوار تعیین می‌شود. سپس این دو نبشی با کمک یک میلگرد به یکدیگر متصل می‌شوند. وال پست نبشی باید یک فاصله کوچک از دیوار داشته باشد. به‌علاوه اینکه این فاصله باید با استفاده از یک عایق حرارتی مناسب پر شود.‌ درصورتی‌که طول دیوار بلند باشد، یک وادار به‌صورت عمودی استفاده شده و اگر سقف سازه بلند باشد، یک وادار به شکل افقی در میان دیوار با عنوان وادار میانی قرار داده می‌شود.

در اجرای این نوع وال پست‌ها به‌صورت نبشی، معایب بسیاری دیده می‌شود. به همین خاطر استفاده از آن در همان سال‌های گذشته منسوخ شد. از مهم‌ترین نقاط ضعف این وادار می‌توان به بالا رفتن وزن سازه و افزایش بار مرده ساختمان اشاره کرد. در این صورت هنگام بروز زلزله میزان فشار به دیوار افزایش می‌یابد. از طرفی استفاده از فولاد در وال پست نبشی، هزینه‌های اجرای آن را افزایش می‌دهد و نصب آن سخت و زمان‌بر است. این در حالی است که در اجرای وال پست جدید هیچ یک از این معایب دیده نمی‌شود.

جایگزین نبشی کشی

وال پست‌های منقطع انتخاب بهتری برای مهار لرزه‌ای سازه‌های مختلف هستند. نحوه اجرای این وادارها و تعداد و روش نصب آن‌ها برای پیمانکاران اهمیت زیادی دارد. همانطور که گفتیم طبق آیین‌نامه ۲۸۰۰ ، ناودانی منقطع جایگزین مناسبی برای اصلاح ایرادات نبشی‌کشی در ساختمان است. در وال پست جدید، ایمنی دیوارها و افزایش مقاومت سازه با استفاده از ناودانی منقطع، بست‌های رادیکالی، قلاب و گیره انجام می‌شود. آنچه در اجرای وال پست های منقطع مورد توجه قرار می‌گیرد، لزوم استفاده از میلگرد بستر برای استحکام دیوارهاست. البته میلگرد بستر باید به‌صورت مفصلی متصل شود.

مدت زمان اجرای وال پست منقطع

زمان اجرای هر پروژه ساخت‌و‌ساز و نحوه روند کار برای صاحبین پروژه‌های ساختمانی و پیمانکاران از اهمیت بسیاری برخوردار است. هرچه زمان اجرای یک پروژه افزایش یابد، هزینه‌های جاری در ساخت آن نیز دو برابر می‌شود. اگرچه وال پست‌های منقطع نسبت به وال پست‌های قدیمی با سرعت بیشتری اجرا می‌شوند؛ اما به هر حال می‌توان با بهینه‌سازی چند فاکتور مهم سرعت اجرای آن‌ها را افزایش داد. در ادامه عواملی که در زمان اجرای وادار منقطع نقش دارند را بررسی می‌کنیم.

• نحوه طراحی ناودانی یا وادار از فاکتورهای موثر در زمان اجرای این سیستم مهارکننده است. طراحی وال پست بر اساس نیاز پروژه انجام شده و جزئیات آن شامل اندازه و تعداد وادارهای منقطع مشخص می‌شود. اگر سازه شما به اجرای وال پست‌های بیشتر و بزرگتر نیاز داشته باشد، زمان اجرای آن نیز افزایش می‌یابد.

• باتوجه به استانداردها و ضوابط اجرایی خاصی که در نصب وال پست منقطع وجود دارد، معمولا اجرای آن دارای یک روتین خاص است و اتصالات خاصی که در نصب این مهارکننده انجام می‌شود، پیچیدگی اجرای آن را به حداکثر می‌رساند.

• در اجرای وال پست به روش منقطع از ابزارها و تجهیزات خاصی استفاده می‌شود. هرچه این ابزارها پیشرفته‌تر باشند، سرعت اجرای کار نیز افزایش می‌یابد.

• شرایط جغرافیایی از جمله بارش برف و باران می‌تواند بر زمان اجرای وادارهای منقطع تاثیرگذار باشد.

• مدیریت پروژه یکی از فاکتورهای مهم در افزایش سرعت کار و کاهش زمان اجرای پروژه وال پست است. به همین خاطر توصیه می‌شود که اجرای تمام مراحل وادار را به تیم متخصص آن بسپارید.

نکات مهم در اجرای وال پست منقطع

برای اجرای ناودانی منقطع ضوابط و دستورالعمل‌های خاصی تعریف شده است. اگر نصب این سیستم مهارکننده با دقت بالا و رعایت یک سری نکات انجام شود، از اشتباهات رایج هنگام اجرای ناودانی و احتمال بروز فشار، هنگام زلزله جلوگیری می‌شود.‌ در ادامه این نکات را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

• استفاده از وال پست و بست رادیکالی در ساخت دیوارهای غیر باربر که بیشتر با استفاده از بلوک هبلکس اجرا می‌شود، یک امر ضروری است.

• ناودانی منقطع بعد از اتمام دیوار چینی روی اعضای سازه دیوار نصب می‌شود. هنگام اجرای ناودانی باید فاصله بین دیوار و ستون با مواد انعطاف‌پذیری مانند: پشم سنگ و پلی استایرن پر شود.

• بر اساس آیین‌نامه‌های اجرایی اتصال ضربه‌ای به ستون در سازه‌های بتنی ممنوع است؛ چون باعث ایجاد ترک و آسیب‌های سازه‌ای می‌شود. البته در دیوارهایی که از بلوک هبلکس استفاده می‌شود، اجرای وال پست راحت‌تر است؛ چون امکان برش کاری و سوراخ کاری روی این نوع بلوک‌ها وجود دارد. اتصال ناودانی به سازه‌های بتنی باید به شکل رول بولت گردشی انجام شود.

• استفاده از میلگرد بستر در برابر نیروهای عمود به دیوار یک امر ضروری است و انتهای میلگرد بستر باید به‌صورت مفصلی نصب شود تا امکان تغییر آن وجود داشته باشد.

• فاصله قطعات وال پست منقطع در زیر تیر و روی ستون در هر یک متر، این امکان را فراهم می‌سازد که دیوار هنگام زلزله به شکل کشویی داخل ناودانی‌ها حرکت کند.

• ارتفاع دیوارهای غیر سازه‌ای از تراز کف نباید بیشتر از سه متر و نیم باشد.

• برای افزایش ایمنی ساختمان در برابر زلزله می‌توانید از پلاستر استفاده کنید. پلاستر یک پوشش محافظ است که از اجزای ساختمان در برابر زلزله محافظت می‌کند.

• برای استحکام بیشتر دیوارها در اجرای این نوع وادار می‌توان از بست‌های تخت استفاده کرد. وادار میانی معمولا در دیوارهای آزاد به طول ۴ متر و بیشتر استفاده می‌شود تا دیوار در برابر نیروی زلزله تخریب نشود.

• در زمان خرید وال پست باید ابعاد و سایز میلگرد بستر مشخص شود. سایز این میلگرد باید با سوراخ‌های لوبیایی شکل وال پست تناسب داشته باشد.

• در انتخاب سایز ناودانی باید به ضخامت دیوار توجه کنید. دیوارهایی با ضخامت ۱۰ ۱۵ و ۲۰ سانتی‌متر باید با وال پست‌های ۴۰ سانتی‌متری مهار شوند.

• افزایش مقاومت سازه و مهار لرزه‌ای آن در اجرا و نصب وال پست به کیفیت متریال‌های ساخت آن بستگی دارد. وادارهای فولادی گالوانیزه نسبت به وادارهای ورق سیاه استحکام و طول عمر بیشتری دارند.

• ابعاد وال پست باید بر اساس طراحی سازه و نوع متریال تشکیل‌دهنده آن تعیین شود.

• معمولا در مناطق زلزله خیز یا مناطقی که در معرض طوفان‌های شدید قرار دارد، از وال پست ترکیبی استفاده می‌شود. به این صورت که دو وادار قائم و افقی کنار هم قرار می‌گیرند تا ایمنی سازه بیشتر شود.

• لبه‌های قائم در تمام دیوارهای غیر سازه‌ای باید مهار شوند.

• اگر وال پست در کنار ستون قرار بگیرد، باید بین وال و ستون چند سانتی‌متر فاصله در نظر بگیرید. در این صورت از وارد شدن وزن بیشتر به دیوار هنگام زلزله جلوگیری به عمل می‌آید.

• برای افزایش ایمنی سازه و به عبارتی بهره‌وری بیشتر از این سیستم نگهدارنده، می‌توانید آن را در فاصله ۱ تا یک و نیم متری با استفاده از میلگرد مناسب به سقف سازه متصل کنید. میلگرد آجدار سایز ۱۴ یا بیشتر، انتخاب مناسبی برای این کار است.

• تعداد وال پست‌های مورد نیاز در زیر تیرها با دهانه‌های سه متری ۳ عدد است که با هر متر افزایش دهانه باید یک وال پست دیگر اضافه شود.

اشتباهات رایج در اجرای وال پست منقطع

با وجود استانداردهای از پیش تعریف شده در نصب وادار منقطع، گاهی اشتباهات رایج در نصب این سیستم‌های نگهدارنده رخ می‌دهد. از این اشتباهات می‌توان به عدم اجرای پشت به پشت نبشی‌های افقی و عمودی در اجرای ناودانی منقطع هبلکس اشاره کرد. رعایت این نکته سبب می‌شود که دیوار در داخل نبشی‌ها و از یک سمت اجرا شود. استفاده از مصالح نامناسب مانند میلگرد یا لوله‌های فلزی می‌تواند مقاومت وال پست را کاهش دهد. گاهی نیز ممکن است ابعاد وال پست به درستی تعیین نشده یا اتصال آن به سایر اعضای سازه به شکل صحیحی صورت نگیرد.

در این صورت نیروهای وارد بر وال پست به سایر اجزا منتقل نمی‌شود. در کل هرگونه اشتباه سطحی در اجرای وال پست‌ها می‌تواند عملکرد آن را کاهش داده و در ایمنی سازه تاثیرگذار باشد؛ در نتیجه هنگام وقوع زلزله دیوارها دچار شکستگی و فروپاشی گسترده شده و می‌توانند خسارات جانی و مالی زیادی به بار آورند. بروز همین اشتباهات سطحی و کوچک باعث شد که الزامات قانونی پروژه‌های ساخت‌وساز در سال ۹۶ اصلاح شود و قوانین جدیدی با عنوان استاندارد ۲۸۰۰ ایجاد شود.

محاسبات وال پست‌ منقطع

در بررسی نکات محاسباتی وال پست‌ها به دو نوع محاسبات سازه‌ای و لرزه‌ای می‌رسیم. در محاسبات سازه‌ای، وال پست‌ها به‌عنوان یک عضو سازه شناخته می‌شوند و باید بتوانند بارهای وارد بر خود را تحمل کنند. این بار می‌تواند وزن خود وال پست، وزن دیوار و بارهای مرده سازه باشد. در محاسبات سازه‌ای باید نوع مصالح تشکیل‌دهنده وال پست و ابعاد آن مشخص شود. ابعاد این محصول باید طوری باشد که بتواند بارهای وارد بر خود را تحمل کند. علاوه‌بر آن باید نحوه اتصال وادار به سایر اعضای سازه نیز مشخص شود. این اتصال باید به گونه‌ای باشد که نیروهای وارد بر وال پست را به سایر اعضای سازه منتقل کند.

در محاسبات لرزه‌ای وال پست‌ها به‌عنوان عضو مهاربندی لحاظ شده و نیروهای وارد و خود بر اثر زلزله شامل: نیروهای برشی، نیروهای جانبی و نیروهای دورانی را تحمل می‌کنند. در محاسبات لرزه‌ای نیز نکات خاصی وجود دارد که باید به آن توجه کنید. به‌عنوان مثال: باید منطقه زلزله‌خیزی که ساختمان در آن بنا شده، مشخص شود؛ چون شدت زلزله در هر منطقه زلزله خیز متفاوت است. دستگاه‌های مهاربندی سازه نیز باید طراحی و محاسبه شوند. وال پست‌ها خود یکی از اعضای دستگاه‌های مهاربندی هستند. نقش وال پست باید در سیستم مهاربندی مشخص شود. این وادارها می‌توانند به‌عنوان عضو مهاربند قائم، مهاربند افقی یا مهاربند ترکیبی عمل کنند.

مزایای نصب وال پست

تا اینجا با وال پست منقطع و کاربرد آن در افزایش ایمنی سازه و چگونگی نصب آن آشنا شدید. آنچه در بررسی مزایای اجرای این سیستم مورد توجه قرار می‌گیرد، ویژگی‌های مثبتی است که در وال پست‌های جدید تعریف شده است. در واقع مزایایی که در وال پست‌های جدید به روش منقطع وجود دارد، در وال پست‌های قدیمی دیده نمی‌شود. در ادامه مزایای این نوع از وال پست‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

اجرای سریع

باتوجه به اینکه وال پست آماده به برش و اندازه‌گیری در محل نیاز ندارد، فرایند نصب آن به راحتی و با سرعت انجام می‌شود. این ویژگی در اجرای سریع پروژه‌های ساخت‌وساز اهمیت زیادی دارد.

در دسترس بودن

پروفیل‌های به‌کاررفته در این سیستم در طول‌ها، عرض‌ها و ضخامت‌های مختلف در دسترس بوده و برای نیازهای مختلف ساختمانی بهینه‌سازی شده‌اند. دسترسی آسان به این مسئله مزیت مهمی است که باعث افزایش سرعت اجرای کار می‌شود.

ایمنی

یکی از فاکتورهای مهم در بررسی مزایای وال پست منقطع، ایمنی قابل‌توجهی است که ارائه می‌دهد. باتوجه به اینکه طراحی و تولید پروفیل‌های وال پست با دقت بالایی انجام می‌شود، نصب آن‌ها نیز با دقت صورت گرفته و خطر خطای انسانی کاهش می‌یابد. این پروفیل‌ها خود از ویژگی‌های ایمنی داخلی برخوردار هستند. به‌عنوان مثال: به سوراخ‌های از پیش تعیین شده برای سیم‌کشی برق یا دنده‌های تقویت‌کننده برای پایداری بیشتر مجهزاند. در نهایت این سیستم یک انتخاب پایدار در ساخت‌وساز است و دوام و طول عمر این پروفیل نیاز به تعویض مکرر را کاهش می‌دهد.

تطبیق پذیری

این پروفیل‌ها از قابلیت استفاده در کاربردهای مختلف مانند: قاب‌بندی دیوارها و سقف‌های نگهدارنده و ساخت پارتیشن برخوردارند. باتوجه به اینکه پروفیل‌ها از قبل برش داده شده‌اند، می‌توان آن‌ها را به سرعت در کنار هم قرار داد و نیازی به اندازه‌گیری‌های پیچیده و برش در محل وجود ندارد؛ به همین خاطر به راحتی نصب می‌شوند.

دوام زیاد

یکی از مزایای قابل‌توجه وال پست‌ها دوام بالای این تجهیزات نگهدارنده است. این پروفیل‌ها از فلزات باکیفیتی مانند: فولاد یا آلومینیوم ساخته می‌شوند. به همین خاطر یک انتخاب مطمئن برای افزایش پایداری و یکپارچگی سازه هستند.

صرفه اقتصادی

وجود حفره‌های تعبیه شده روی پروفیل وال پست یا همان ناودانی منقطع باعث شده که وزن آن از ناودانی‌های معمولی سبک‌تر شود و در نتیجه قیمت آن کاهش یابد. از طرفی چون پروفیل‌ها خارج از محدوده پروژه تولید می‌شوند، امکان تولید انبوه آن‌ها در راستای کاهش هزینه‌های جاری در تولید وجود دارد. به این ترتیب در زمان و هزینه‌های اجرای کار صرفه‌جویی می‌شود.

قابلیت سفارشی‌سازی

یکی از مزایای قابل‌توجه وال پست‌ها امکان سفارش‌سازی آن‌هاست. هرچند این پروفیل‌ها از قبل در ابعاد استاندارد برش داده می‌شوند؛ اما می‌توانید به راحتی آن‌ها را در محل اجرا تغییر داده تا مطابق با الزامات طراحی هر پروژه اجرا شوند. این انعطاف‌پذیری باعث می‌شود که پیمانکاران بتوانند پروفیل‌ها را بر اساس نیاز هر پروژه تطبیق دهند.

هزینه اجرای وال پست منقطع

محاسبه دقیق هزینه‌های جاری در هر پروژه ساخت‌ساز به منظور کاهش هزینه‌ها و افزایش سوددهی برای پیمانکاران، مهندسین ناظر و صاحبین پروژه از اهمیت زیادی برخوردار است. باتوجه به لزوم اجرای وال پست‌ها برای تایید ایمنی سازه توسط نهادهای اجرایی، نمی‌توان افزایش هزینه‌های جاری را دلیل قانع‌کننده‌ای برای عدم نصب این پروفیل‌ها یا کلاف‌های نگهدارنده دانست. به همین خاطر بررسی هزینه‌های اجرای وال پست بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. این هزینه به فاکتورهای متعددی بستگی دارد که در ادامه به برخی از عوامل مهم آن اشاره می‌کنیم.

ابعاد و تعداد وال پست

هزینه اجرای این سیستم نگهدارنده به میزان و تعداد قطعات مورد نیاز و ابعاد و اندازه وال پست بستگی دارد.

کیفیت متریال ساخت

نوع و کیفیت مواد استفاده شده در ساخت وادار تاثیر قابل‌توجهی در هزینه‌های جاری آن دارد. هرچه کیفیت مصالح بیشتر باشد، هزینه‌های صرف شده نیز بیشتر خواهد شد.

موقعیت جغرافیایی

شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی پروژه می‌تواند در تعیین هزینه‌های جاری مربوط به اجرای وال پست تاثیرگذار باشد. به‌عنوان مثال: در مناطقی که احتمال وقوع زلزله در آنجا بیشتر است، از وال پست‌های ترکیبی استفاده می‌شود که به پروفیل‌های بیشتری نیاز دارد یا در مثال دیگر اجرای این نوع مهارکننده‌ها در مناطق مرطوب باید حتما با ورق‌های فولادی گالوانیزه انجام شود. طبیعتا قیمت خرید ورق‌های گالوانیزه از ورق‌های سیاه بیشتر است. شرایط محیطی پروژه می‌تواند در نحوه تامین مواد و مصالح نیز تاثیرگذار باشد.

هزینه‌های نصب

گذشته از هزینه‌هایی که بابت تامین مصالح مورد نیاز برای اجرای وال پست منقطع صرف می‌شود، باید هزینه نصب و اجرای فنی این سازه‌های مهارکننده را نیز محاسبه کنید. این هزینه شامل: استخدام نیروی کار متخصص و ماهر، هزینه‌های تامین تجهیزات و ابزارهای مورد نیاز برای نصب صحیح می‌شود.

نیازهای مشتری

ممکن است هر مشتری نیازهای خاصی در اجرای وال پست به روش منقطع داشته باشد که در این صورت هزینه‌های جاری در اجرای این محصول تغییر می‌کند. به‌عنوان مثال: ممکن است مشتری ترجیح دهد که علاوه‌بر وال پست از پلاستر نیز برای افزایش ایمنی سازه خود استفاده کند. در کل طراحی ویژه و سفارشی‌سازی نصب وادار مانند: استفاده از مواد خاص و فاکتورهای دیگر در هزینه اجرای این مهار کننده‌ها تاثیرگذار است.

سایر هزینه‌های جاری

سایر عواملی که به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم در هزینه‌های اجرای وال پست منقطع نقش دارند، می‌توان به هزینه‌های مربوط به مجوزها و مدارک قانونی، هزینه‌های مربوط به مدیریت پروژه، هزینه‌های حمل و نقل، هزینه بیمه و مسائل مربوط به ایمنی اشاره کرد. در کل می‌توان گفت که هزینه اجرا در هر پروژه به شرایط خاص آن و محل اجرا بستگی دارد. در نتیجه نمی‌توان هزینه‌های آن را به‌صورت دقیق تخمین زد. شما می‌توانید قبل از اجرای پروژه با متخصصین و کارشناسان مربوطه مشورت کنید و با قیمت حدودی اجرای وادار آشنا شوید.

نکته

باتوجه به اینکه نصب وال پست‌های منقطع و انتخاب درست ابعاد و تعداد آن به تخصص نیاز دارد، بهتر است برای تامین تمام جنبه‌های ایمنی و کاهش هزینه‌های جاری و همچنین جهت اطلاع از قیمت ناودانی منقطع، یک مرجع تخصصی و معتبر را انتخاب کنید.

وال پست منقطع بیشتر در ساخت چه دیوارهایی استفاده می‌شود؟

در بندهای قبل به دیوار هبلکسی اشاره کردیم. اگر مختصری راجع‌به اجرای وادار یا ناودانی منقطع در بلوک‌های هبلکس صحبت کنیم، خالی از لطف نخواهد بود. همانطور که گفتیم استفاده از ناودانی و بست رادیکالی در ساخت دیوارهای غیر باربر که این روزها با استفاده از بلوک هبلکس انجام می‌شوند، الزامی است. این بلوک‌ها وزن سبکی دارند و به همین خاطر چسبندگی قوی‌تری با ملات مخصوص خود ایجاد می‌کنند. اگرچه قیمت هبلکس نسبت به سایر مصالح ساختمانی گران‌تر است؛ اما ایمنی و استحکام بیشتری ایجاد می‌کند. با این حال در ساخت دیوارهای هبلکسی به یک سری تجهیزات جانبی نیاز داریم که ایمنی ساختمان را در برابر زلزله افزایش دهیم. ناودانی منقطع و بست رادیکالی همان تجهیزات ضروری هستند. ناودانی منقطع، اتصال دیوار و تیغه‌ها به اسکلت اصلی ساختمان را محکم‌تر می‌کند. استفاده از بست رادیکالی باعث می‌شود که این ایمنی دوچندان شود. در دیوارهای هبلکسی نصب وادار منقطع با استفاده از پیچ ۵ یا ۶ سانتی سربوکس خور به همراه واشر و رولپلاک انجام می‌شود.

تفاوت بست رادیکالی و وال پست منقطع

کاربرد ناودانی منقطع و بست‌های رادیکالی بیشتر در افزایش استحکام دیوارهای هبلکسی تعریف می‌شود. تفاوت این تجهیزات را می‌توان در شکل ظاهری و نحوه اجرای آن‌ها مورد بررسی قرار داد. بست رادیکالی در تمام دیوارهای هبلکسی با هر طول و عرض به‌کار می‌رود. این بست‌ها از حرکت عرضی دیوار جلوگیری می‌کنند. در مقابل وال پست‌های اجرا شده به روش منقطع باعث استحکام بیشتر بلوک‌های سازه می‌شوند. وال پست‌ها قبل از ساخت دیوار در فواصل مشخص نصب می‌شوند؛ اما بست‌های رادیکالی در حین ساخت دیوار جایگذاری می‌شوند. در نهایت استفاده از این اتصالات طبق قواعد تعریف شده ایمنی و مقاومت ساختمان را به حداکثر می‌رساند.

جمع‌بندی

در این مطلب به معرفی وال پست منقطع و کاربرد آن در پروژه‌های ساختمانی پرداختیم. این نوع وال پست با طراحی جدید و از قبل آماده شده در انواع مختلف وادار میانی، وادار انتهایی، وادار ترکیبی و .... وجود دارد و با متریال‌های باکیفیتی از جمله ورق‌های فولادی گالوانیزه تولید می‌شود. استفاده از این نوع تجهیزات در راستای ایجاد ارتباط دیوارهای سازه‌ای و غیرسازه‌ای و دیوارهای خارجی یا تیغه‌ها با اسکلت ساختمان بهینه‌سازی شده است. با نصب این ناودانی‌ها به دیوار می‌توان نیروهای جانبی را به دیوارها منتقل کرد. در نتیجه در زمان وقوع زلزله یا بادهای شدید، از ریزش دیوار و ایجاد خسارت‌های جانی و مالی سنگین جلوگیری می‌شود. در نهایت میان قاب و اجرای وال پست در ساختمان‌ها یک سازه قوی و پایدار را در دراز مدت ایجاد می‌کند. هزینه اجرای وال پست منقطع نسبت به وال پست‌های قدیمی منسوخ شده بسیار مناسب‌تر است و هر هزینه‌ای که صاحبین پروژه‌های ساخت‌وساز بابت اجرای وال پست صرف می‌کنند، قطعا ارزش ایمنی ایجاد شده را دارد. در اجرای وادارهای جدید که با عنوان وال مش نیز شناخته می‌شوند، قوانین و ضوابط اجرایی خاصی تعریف شده است که توجه به آن‌ها می‌تواند از اشتباهات جزئی در فرایند نصب این پروفیل‌ها جلوگیری کند. بهتر است که خرید این تجهیزات را از یک منبع معتبر انجام داده و نصب اصولی آن را به افراد کاربلد بسپارید.

منبع :https://navasan.ir/?page_id=314