اصول حاکم بر بازنگری آیين‌نامه ارتقای مرتبه اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها ابلاغ شد

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی، رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ماده واحده «تعیین اصول حاکم بر بازنگری آیين‌نامه ارتقای مرتبه اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی پژوهشی و فناوری» که در جلسات 894 و 895 مورخ 1402/10/26 و 1402/11/10 شوراي عالي انقلاب فرهنگی به‌تصویب رسیده است، را برای اجرا ابلاغ کرد.

ماده واحده «تعیین اصول حاکم بر بازنگری آیين‌نامه ارتقاء مرتبه اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی پژوهشی و فناوری» که در جلسات 894 و 895 مورخ 1402/10/26 و 1402/11/10 شورای عالی انقلاب فرهنگی و براساس مصوبه جلسات 457 و 458 مورخ 1402/11/03 شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی (بنا به پیشنهاد شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور)، به تصویب رسیده است، به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می‌شود:

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

معاونت رئیس جمهور در امور زنان و خانواده

ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور

ستاد خانواده و زنان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی

شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی

ماده واحده «تعیین اصول حاکم بر بازنگری آیين‌نامه ارتقاء مرتبه اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی پژوهشی و فناوری» که در جلسات 894 و 895 مورخ 1402/10/26 و 1402/11/10 شورای عالی انقلاب فرهنگی و براساس مصوبه جلسات 457 و 458 مورخ 1402/11/03 شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی (بنا به پیشنهاد شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور)، به تصویب رسیده است، به شرح ذیل برای اجراء ابلاغ می‌شود:

«ماده واحده- با استناد به بند 6 سیاست‌های کلی علم و فناوری ابلاغی مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی)؛ راهبردهای کلان 5، 6، 7، 8 و 9 نقشه جامع علمی کشور؛ راهبرد 4 نظام فرهنگی- تربیتی، راهبرد 7 نظام پژوهش و فناوری و راهبرد 9 نظام آموزشی سند دانشگاه اسلامی و بند 3 ماده واحده «تعیین الزامات اجرایی مربوط به بهبود عوامل مؤثر بر پیشرفت علمی کشور» (مصوب 1398/11/01 شورای عالی انقلاب فرهنگی)؛ «اصول حاکم بر بازنگری آیین‌نامه ارتقاء مرتبه اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی پژوهشی و فناوری» به شرح بندهای ذیل تعیین می‌­گردد:

الف) تنوع بخشی به مسیرهای ارتقای مرتبه: تأکید بر امکان ارتقاء اعضای هیئت علمی از مسیرهای آموزش محور، پژوهش محور و آموزش - پژوهش محور؛

تبصره 1- کسب حداقل امتیازهای لازم آموزشی و پژوهشی در هر یک از مسیرهای مذکور الزامی است.

تبصره 2- دستیابی به دستاوردهای مؤثر، ماندگار، تحول‌آفرین، اقتدارآفرین و انجام پژوهش­ها و فعالیت­‌های نیاز محور، تقاضامحور و حل‌کننده مسائل کشور؛ محور اصلی آیین‌­نامه ارتقاء در مسیرهای فوق‌­الذکر می‌­باشد و از ضریب بالاتری برخوردار بوده و دارای امتیاز ویژه هستند.

تبصره 3- ارتقاء مرتبه اعضای هیئت علمی مؤسسات پژوهشی وابسته به سایر دستگاه‌های اجرایی؛ صرفاً از مسیر دستاوردهای ماندگار و پژوهش‌های نیازمحور، تقاضامحور یا حل مسأله امکان‌پذیر است.

ب) متناسب‌سازی شیوه ارتقای با ماهیت گروه‌های علمی: تأکید بر تفکیک جداول حداقل امتیازهای آموزشی- تربیتی و پژوهشی لازم برای ارتقاء در گروه‌های علوم پایه، علوم انسانی، علوم اجتماعی و رفتاری، فنی- مهندسی، کشاورزی و منابع طبیعی، هنر، معارف اسلامی، دامپزشکی و رشته‌های بالینی علوم پزشکی؛

ج) متناسب­‌سازی شیوه ارتقاء با مأموریت دانشگاه‌ها و مؤسسات: تأکید بر امکان برقراری ضوابط و مقررات خاص و متناسب با هریک از مسیرهای ارتقاء به تفکیک گروه‌های مختلف علمی و مأموریت‌های محوله در چارچوب اصول این ماده واحده؛

د) متناسب‌سازی شیوه ارتقاء با زیرنظام‌های آموزش عالی: تأکید بر جایگزینی بخشی از امتیازات الزامی پژوهشی و فناوری برای دانشگاه‌ها یا واحدهای آموزش عالی با مأموریت خاص آموزشی – تربیتی (از قبیل: دانشگاه فرهنگیان، تربیت دبیری شهید رجایی، فنی- حرفه‌ای و علمی کاربردی) با فعالیت‌های آموزشی - تربیتی، نوآوری‌های فنی حرفه‌ای و مهارتی و دانش‌پژوهی آموزشی؛

هـ) توجه ویژه به شأن و نقش آموزشی - تربیتی و فرهنگی اعضای هیئت علمی: تأکید بر اصلاح شیوه‌های ارزیابی فعالیت‌ها با تمرکز بر خروجی‌ها، پیامدها و آثار‌؛ برخورداری از حسن شهرت علمی، اخلاقی و حرفه‌ای؛ پایبندی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ارزش‌های اسلامی و انقلابی؛ نقش‌آفرینی مؤثر در ابعاد تربیتی با اهتمام به رفع چالش‌های فکری، اعتقادی، فرهنگی و اخلاقی دانشگاهیان؛ و درج فعالیت‌های متناسب با شاگردپروری، مسئولیت‌پذیری نسبت به دانشجویان و جامعه، امیدآفرینی، اخلاق حرفه‌ای و دانش‌پژوهی آموزشی؛

و) تقویت جریان ملی دانش و نقش جوامع علمی و نظامات ارزیابی داخلی: تأکید بر تقویت مرجعیت زبان فارسی؛ حمایت از انتشار دستاوردهای پژوهشی در مجلات ملی بین‌المللی؛ تقویت نظام استناددهی ملی؛ حمایت از پایگاه‌های استنادی معتبر بین‌المللی بومی؛ ارائه ارزیابی محرمانه صاحب‌نظران از آثار و دستاوردهای اصلی منتخب متقاضی به هیئت ممیزه مؤسسه؛ بررسی دستاوردهای ماندگار (موضوع تبصره 2) در کمیته‌های فرادانشگاهی به منظور امکان پیشنهاد جایگزینی امتیازهای حاصل از این دستاوردها با ضوابط و مقررات خاص مؤسسه؛

ز) ضرورت اثبات و استمرار شایستگی و صلاحیت علمی و کیفیت و اثربخشی فعالیت‌های عضو هیئت علمی: تأکید بر الزام به ارائه دستاوردهای برجسته و اثربخش آموزشی - تربیتی، فرهنگی، پژوهشی، فناورانه، هنری به شیوه‌های مختلف از جمله در قالب سخنرانی عمومی با حضور کمیته هم‌تا برای ارتقاء به مرتبه استادی؛ ارزش‌گذاری به رهبری گروهی؛ گذار از ارتقاء مبتنی بر فعالیت‌های پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی به ارتقاء مبتنی بر آثار و فعالیت‌های مبتنی بر برنامه پژوهشی هدفمند و جهت‌دار عضو هیئت علمی؛ گسترش شبکه‌های علمی ملی و بین‌المللی با اولویت جهان اسلام و توجه ویژه به دستاوردها و فعالیت‌های مشترک علمی- آموزشی (بین‌رشته‌ای، بین‌مؤسسه‌ای، مشترک با صنعت و جامعه، بین‌المللی و سایر فعالیت‌های مشترک)؛ تعیین حداقل مدت ماندگاری در مرتبه قبلی برای ارتقاء به مراتب دانشیاری و استادی به ترتیب معادل 4 و 7 سال با در نظر گرفتن استثناء برای عضو هیئت علمی دارای دستاوردهای شاخص برای ارتقاء به مرتبه استادی؛

ح) توجه ویژه به نقش اعضای هیئت علمی در تقویت دیپلماسی فعال و الهام بخش علمی - آموزشی - تربیتی در راستای مرجعیت علمی.

ط) توجه ویژه به خدمات، پاسخگویی و مسئولیت‌های اجتماعی عضو هیئت علمی: تأکید بر اثرگذاری اجتماعی فعالیت‌های عضو هیئت علمی در حل مسائل جامعه و جهان اسلام؛ تقویت فعالیت‌های داوطلبانه و جهادی؛ نقش آفرینی مؤثر در ارتقاء سازمانی مؤسسه و پیشرفت کشور متناسب با هدف متعالی استقرار مؤلفه‌های تمدن نوین اسلامی؛

ی) توجه ویژه به اثربخشی علوم انسانی، اجتماعی و هنر مبتنی بر ساحت‌های تحول علوم انسانی با رویکرد اسلامی، تقویت خردورزی، روحیه نقد علمی و نظریه­پردازی و تولید علم نافع با تأکید بر همکاری حوزه و دانشگاه؛

ک) متناسب‌سازی شیوه ارتقاء با رعایت اصل خانواده محوری، اقتضائات نقش‌های خانوادگی اعضای هیئت علمی و توجه به عدالت جنسیتی.

تبصره 1- «آیین‌نامه ارتقاء مرتبه اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی پژوهشی و فناوری»، آیین­نامه­ای واحد و مشتمل بر سه فصل اختصاصی مستقل؛ 1- حوزه علوم انسانی، علوم اجتماعی و هنر 2- حوزه علوم پزشکی و 3- حوزه سایر علوم (علوم پایه، فنی- مهندسی، کشاورزی و منابع طبیعی، دامپزشکی و...) و یک فصل مشترک خواهد بود. وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظفند در تعامل با فرهنگستان­ها و با بهره­گیری از نظرات صاحبنظران و نخبگان، با حضور نمایندگان ستاد خانواده و زنان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و معاونت رئیس جمهور در امور زنان و خانواده، ظرف مدت حداکثر 2ماه از تاریخ ابلاغ این ماده واحده؛ آیین­نامه ارتقاء جاری را (مصوب جلسه 776 مورخ 1394/12/18 شورای عالی انقلاب فرهنگی) بر اساس اصول مندرج در ماده واحده فوق‌الذکر، بازنگری و جهت تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور ارائه نمایند.

تبصره 2- فصل مستقل مربوط به حوزه علوم انسانی، علوم اجتماعی و هنر توسط شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی جهت درج در متن پیش­نویس بازنگری شده آیین­‌نامه ارتقاء، پیشنهاد می‌شود».

سیدابراهیم رئیسی

رئیس ­جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی