۱۶ بهمن در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرنگار علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویداد‌های مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروز‌ها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز۱۶ بهمن برابر با ۵ فوریه را ورق می‌زنیم.

****

ویلیام کالن

 ۵ فوریه ۱۷۹۰ میلادی برابر با ۱۶ بهمن ۱۱۶۸ خورشیدی، ویلیام کالن پزشک و شیمی‌دان اسکاتلندی درگذشت. کالین کسی است که سال ۱۷۴۷ اولین دوره مستقل مدرسی و سخنرانی در دانشگاه را برای شیمی را در انگلستان و در دانشگاه گلاسکو برگزار کرد. دانشگاه مبلغ ناچیزی را هم برای آزمایشگاه فراهم کرد. پیش‌ازآن، کرسی مشترکی برای شیمی و پزشکی در دانشگاه ادینبرو وجود داشت. اما کالن موضوع شیمی را فراتر از پزشکی می‌دانست و اتصال آن را به بسیاری از مهارت‌ها ازجمله کشاورزی، رنگ‌زدایی، معدن و ساخت سرکه و مواد قلیایی گسترش داد. او در سال ۱۷۵۵ به دانشگاه ادینبرو نقل مکان کرد. کالن در تاسیس انجمن سلطنتی ادینبرو و انجمن سلطنتی پزشکی (ادینبرو) فعال بود. تنها مقاله او که در سال ۱۷۵۶ نوشت درباره بررسی سرمای ناشی‌از تبخیر مایعات مختلف بود.

لودویگ بینزوانگر

۵ فوریه ۱۹۶۶ میلادی برابر با ۱۶ بهمن ۱۳۴۴ خورشیدی، لودویگ بینزوانگر، روانپزشک سوئیسی که از پیشگامان درمان وجودی بود درگذشت. او در خانواده‌ای متشکل از روانپزشکان مشهور ازجمله پدرش لودویگ، پدربزرگش رابرت و عموی بزرگش اتو به دنیا آمد. بینزوانگر اولین‌بار با کارل یونگ زمانی که در بیمارستان روانپزشکی زوریخ کار می‌کرد آشنا شد. ملاقات او با زیگموند فروید در وین در سال ۱۹۰۷ به این منجر شد که بینزوانگر روانکاوی را آغاز کند. او به ایده‌های ادموند هوسرل، مارتین هایدگر و مارتین بوبر علاقه‌مند شد و دیدگاه او بیشتر در امتداد خطوط وجودی تکامل یافت تا اصول فرویدی. او اصول پدیدارشناسی هستی‌شناختی را، به‌ویژه آن‌گونه که هایدگر بیان می‌کند، در روان‌درمانی به کار برد و می‌توان گفت که اولین درمانگر واقعا اگزیستانسیال بود. درمان وجودی که با نام‌های روان‌شناسی اگزیستانسیال یا روان‌درمانی هستی‌شناختی هم شناخته می‌شود، رویکردی پویه‌نگر است که بر درمان دلواپسی‌هایی تمرکز می‌کند که در هستی انسان ریشه دارند و در هر فرد نیروها، انگیزه‌ها و ترس‌های ناخودآگاه و خودآگاهی را شامل می‌شود که درونش به کنش مشغول‌اند. 

آندره گوستاو سیتروئن

۵ فوریه ۱۸۷۸ میلادی برابر با ۱۶ بهمن ۱۲۵۶ خورشیدی، آندره گوستاو سیتروئن، مهندس و صنعتگر فرانسوی به‌دنیا آمد. او کسی است که روش‌های تولید انبوه هنری فورد را به صنعت خودروسازی اروپا معرفی کرد. سال ۱۹۰۸ او به شرکت خودروسازی مورس کمک کرد تا تولیدش را از ۱۲۵ خودرو به هزارو۲۰۰ خودرو در سال افزایش دهد. با آغاز جنگ جهانی اول، سیتروئن ارتش فرانسه را به نیاز به تولید انبوه مهمات متقاعد کرد. در سال ۱۹۱۵ او کارخانه‌ای برای تولید مهمات ساخت که تولید گلوله‌های آن به ۵۵هزار در روز رسید. پس از این موفقیت، مسئولیت سازماندهی تامین تمام کارخانه‌های مهمات فرانسه با مواد خام حیاتی خاص به او واگذار شد. پس‌از جنگ، سیتروئن کارخانه اسلحه‌سازی اصلی خودش را به کارخانه‌ای برای تولید انبوه یک خودروی کوچک و ارزان تبدیل کرد و اولین خودروی این شرکت در سال ۱۹۱۹ عرضه شد. سیتروئن با تاسیس Société anonyme iranienne de production des automobile (با سرواژه سایپا) و با مونتاژ خودروی دیان با نام ایرانی ژیان در سال ۱۳۴۴ به ایران وارد شد.

وال لوگسدون فیچ

۵ فوریه ۲۰۱۵ میلادی برابر با ۱۶ بهمن ۱۳۹۳ خورشیدی وال لوگسدون فیچ، دانشمند آمریکایی فیزیک هسته‌ای درگذشت. سال ۱۹۸۰ فیچ و جیمز واتسون کرونین برای آزمایش‌هایی که در سال ۱۹۶۴ با استفاده از شتاب‌دهنده ذرات در آزمایشگاه ملی بروکهیون انجام دادند جایزه نوبل فیزیک را به‌طور مشترک دریافت کردند. آن دو به کمک این آزمایش‌ها نشان دادند که بعضی از واکنش‌های میان زیراتم‌ها از قانون بنیادی تقارن پیروی نمی‌کنند. آنها با بررسی نیمه‌عمر ذره کائون به این نتیجه رسیدند که اگر همین واکنش در جهت برگشت رخ بدهد، لزوما در مسیر واکنش رفت باز نخواهد نخواهد کرد. این نتایج نشان داد که واکنش‌های ذرات زیراتمی نسبت به گذر زمان بی‌تفاوت نیستند.