۴۰ میلیارد تومان تجهیزات آزمایشگاهی به چرخه فعالیت برگشت

خبرگزای علم و فناوری آنا؛حسین عقابی، فاطمه اشرفی دکتری تخصصی میکروبیولوژی و رئیس دانشکده علوم زیستی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال با تشکیل یک گروه تخصصی متشکل از سه شرکت دانش‌بنیان و تولید کیت و مواد مصرفی پزشکی آزمایشگاهی، تولید تجهیزات پزشکی آزمایشگاهی، ارائه خدمات به کارخانه‌ها دارویی و آزمایشگاهی و آموزش و پژوهش در حوزه آزمایشگاهی موفق به کسب عنوان فناور برتر در حوزه پژوهش این دانشگاه شد.

اشرفی درباره فعالیت‌های خود به عنوان فناور برتر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال با خبرنگار خبرگزاری آنا گفت‌وگو کرده است که در ادامه خواهیم خواند.

آنا:‌ از چه زمانی فعالیت خود را آغاز کردید و تاکنون چه موفقیت‌هایی حاصل شده و چه دستاورد‌هایی داشته‌اید؟

اشرفی: بیش از سه سال است که در قالب یک شرکت دانش‌بنیان فعالیت خود را آغاز و اکنون چهار محصول روانه بازار کرده‌ایم. با توجه به بحث تحریم‌ها و ناکارایی هود‌های لامینار کره‌ای مستقر در مجتمع آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال که سال‌های قبل خریداری شده و به دلیل عدم عمل به تعهد توسط شرکت کره‌ای که آن نیز به دلیل تحریم بوده، نزدیک به هفت سال بلااستفاده مانده بود، اکنون توسط یکی از افراد شرکت‌ راه‌اندازی شده و این ۴۰ هود مبلغی بالغ بر ۱۰ میلیارد تومان صرفه اقتصادی برای این واحد دانشگاهی داشته و مهم‌تر از آن بازگشت به‌کار تجهیزات را به همراه دارد.

این گروه تخصصی(شرکت دانش‌بنیان) با برگزاری دوره‌های آموزشی مختلف نقش مهمی در آمادگی دانشجویان علوم زیستی به بازار کشور را داشته به‌طوری‌که بسیاری از افراد بعد از گذراندن دوره آموزشی به‌راحتی جذب بازار کار شده‌اند.

آنا:‌ زمینه فعالیت و نوع محصول شرکت دانش‌بنیان متبوع شما چیست و چه نیازی از نیاز‌های مردم و کشور را برطرف می‌کند؟

اشرفی:  زمینه فعالیت محصولات شرکت تولید و ساخت کیت‌های تشخیصی آزمایشگاهی، تجهیزات علوم زیستی، آموزش و انتقال تکنولوژی در حوزه علوم زیستی است. محصولات و حیطه فعالیت این شرکت بیشتر مرتبط با آزمایشگاه‌های تحقیقاتی، دارویی و تشخیص طبی بوده و همه افرادی که به نحوی با این حوزه و خدمات درگیر هستند از آنها غیرمستقیم بهره می‌برند.

آنا: آیا شرکت متبوع شما در کسب درآمد‌های غیرشهری‌های دانشگاه نقشی داشته است؟

اشرفی:  بله، به‌جز بحث اجاره، بیش ۱۰ میلیارد تومان صرفه‌جویی و بالای ۴۰ میلیارد تومان تجهیزات را به چرخه استفاده دانشگاه برگردانده‌ایم.

آنا:‌ نواقص و کمبود‌ها در راه تجاری‌سازی محصولات فناور را بیان کنید.

اشرفی: عمده‌ترین کمبود مربوط به ارتباط کمتر صنایع و صاحبان مشاغل با دانشگاه‌ها است. همان‌طور که می‌دانید در دنیا هر کشوری کمبود و نیاز‌های صنایع خود را با تخصیص اعتبار به مراکز تحقیقاتی و مأموریت دادن رفع می‌کند؛ بنابراین در کشور با توجه به استعداد‌های شگرف جوانان، بحث ارز باید به این مورد بیشتر توجه شود. به‌علاوه لازم است دانشگاه‌ها برای تسریع در این ارتباطات وارد عرصه صنعت و بنگاهداری صنعتی نیز شوند که در کنار مأموریت اصلی آموزش، می‌توانند پژوهش‌ها را بهتر به سمت کاربردی شدن سوق دهند.

دانشگاه‌ها هرچه سریع‌تر به‌صورت جدی به صنایع ورود کنند

آنا:‌ آیا حمایت لازم را از سوی دانشگاه و مراکز و نهاد‌های مربوط با مأموریت خود داشته‌اید؟ و انتظارتان از مسئولان چیست؟

اشرفی:  تقریباً خیر. تنها کمکی که دریافت کردیم، تخصیص محل فعالیت، آن هم با پرداخت اجاره‌بها بوده؛ دانشگاه‌ها به‌جای ورود جدی به عرصه صنعت به دنبال کسب درآمد از مسیر‌های کم بازده و اشتباه هستند. تخصیص محل فعالیت و کسب درآمد برای شرکت‌هایی که نسبت به آموزش، تولید و ارزش‌افزوده اقدام می‌کنند باید کاملاً رایگان و همراه با معافیت‌های مالیاتی و بیمه ای باشد؛ اما چیزی که در چند سال اخیر شاهد آن بوده‌ایم در راستای کمتر شدن این معافیت‌ها بوده است.

دانشگاه‌ها باید با خرید سهام شرکت‌های صنعتی بزرگ در کنار ایجاد صنایع و استارت‌آپ‌ها در کشور، هرچه سریع‌تر به‌صورت جدی به صنایع ورود کنند. خودروسازان اگر بخشی از سهام خود را به صندوقی که سهامدار آن دانشگاه‌های مرتبط کل کشور هستند، تخصیص داده بودند، مطمئناً تا امروز ماهیگیری را فراگرفته بودند؛ اما بعد از چندین دهه می‌بینیم نه تنها جایی در این صنعت در دنیا نداریم که راه نجات آنها را بستن مرز‌ها به خودرو‌های خوب وارداتی می‌دانیم، حال آنکه باید با تولید ایده‌های جدید، دغدغه ما صادرات باشد نه جلوگیری از واردات.

این نمونه را در همه حوزه‌های می‌توان تعمیم داد، فرض کنید دانشگاه‌های علوم پزشکی به دانشجویان فقط محفوظات یاد دهند و دوره‌های عملی کار در بیمارستان‌ها وجود نداشته باشد، مطمئناً تشخیص و درمان صحیحی هم نداشتیم. این الگو باید در همه عرصه‌ها عملیاتی شود. از مخابرات، تا هوافضا، کشاورزی و ... باید دانشگاه‌ها خود را وارد دریایی پرتلاطم صنعت کنند تا پیشرفت واقعی حاصل شود.

آنا:‌ برای رشد و شکوفایی مراکز رشد در دانشگاه چه پیشنهادی ارائه می‌دهید؟

اشرفی: مرکز رشد باید مرکز رشد دانشگاه نباشند، مراکز رشد صنایع باشند به این معنا که باید همه صنایع و به‌ویژه بخش مهمی از بودجه و مالیات برای حمایت آنها هدایت و کارسازی شود. هر مشکلی در هر بخش صنعت وجود دارد نخستین گزینه به‌صورت مکانیزه باید دانشگاه‌ها و به‌یژه مراکز رشد باشد؛ چراکه هم انگیزه کافی و هم توانایی و نیروی کار لازم در این بخش وجود دارد.

آنا:‌ بحران کرونا چه تأثیری در فعالیت شما داشت و آیا در زمینه مقابله با کرونا هم محصول یا خدماتی داشته‌اید؟

اشرفی:  بلی، برای رشته‌های علوم زیستی این بیماری فرصت مناسبی برای معرفی و اهمیت پرداختن به آنها بود. شرکت نیز از همان ابتدای کرونا با تولید محلول‌ها و ماسک‌های بهداشتی و توزیع رایگان آنها و سپس تولید کیت‌های تشخیصی مولکولی و راه‌اندازی بخش‌های مولکولی برخی از مراکز درمانی در راستای تشخیص کرونا نسبت به همکاری با مراکز آموزشی- تشخیصی بهداشتی اقدام کرد و در حد توان خود گام‌های مهمی برداشت.

آنا: و سخن آخر...

اشرفی: مهم‌ترین موضوع، حمایت و اتصال صنعت با دانشگاه است. همه برنامه‌ریزی‌های کلان به‌ویژه در بحث بیمه، مالیات باید به نحوی باشد که محققان بدون ترس بتوانند با تشکیل شرکت‌های نوپا متشکل از دانش‌آموختگان هر رشته، بدون دغدغه وارد بازار کار و رقابت شوند.