مروری بر تجربه زیسته یک فیلمنامه‌نویس در چهاردهمین جشنواره فیلم عمار
به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری آنا کارگاه «تجربه زیسته یک فیلمنامه‌نویس» با موضوع «فیلمنامه‌نویس چگونه به جهان می‌نگرد؟» در حاشیه جشنواره فیلم عمار با حضور «هادی مقدم‌دوست» در سینما فلسطین برگزارشد.
هادی مقدم‌دوست در این کارگاه اشاره‌کرد: برای همه شما پیش‌آمده که قطعاً یک دستمایه برای نوشتن داشته‌باشید. اما اگر فکر می‌کنید که دستمایه‌ای برای فیلمنامه‌نویسی نداشته‌اید، شاید به این علت است که خیلی آن را دستمایه فرض‌نکرده و آن را نپسندید.
وی ادامه‌داد: همه دستمایه‌هایی که به آن می‌رسید در واقع می‌توانند یک شروع درجه یک برای نوشتن یک فیلمنامه درجه یک باشند و اتفاقاً می‌توانند یک دستمایه مقبولی باشند که شما را به عنوان فردی که شم نویسندگی دارد، درگیر خود کند؛ حتی همه دستمایه‌ها که به ذهن شما رسیده‌اند، می‌توانند مقبول‌باشند. دستمایه برای این مهم است که شما را درگیر کرده و در خود، یک امید‌بخشی دارد. یعنی اگر چیزی من را حتی برای لحظه‌ای درگیر کرده‌باشد، باارزش است. این سوالی است که ما به عنوان فیلمنامه‌نویس بعد از درگیرشدن می‌توانیم از خود بپرسیم. همچنین، پیش از دور انداختن یا کنارگذاشتن یک دستمایه، مرحله بررسی آن وجود دارد.
کارگردان فیلم «عطرآلود» خاطرنشان کرد: این یک کار شیرین در فیلمنامه‌نویسی و برقراری ارتباط و یا زیستن با دستمایه‌ها است. با همین موضوع، ما درباره «زیستن» صحبت می‌کنیم؛ زیستی که در آن زندگی‌کردیم یا داخل آن قرار‌داشتم یا عمری برای آن صرف‌کردیم. این شروع برقراری یک رابطه با چیزی است که ذهن مرا مشغول کرده‌است. درگیری مرا به هسته‌ای می‌رساند که اگر فکر می‌کردم مهم نیست، در این زیستن متوجه می‌شوم بلکه مهم است. این زیستن سبب می‌شود شما متوجه شوید باطنی که در این دستمایه وجود دارد، در چیست. اینکه یک نفر درگیر این شود که همین اتفاق لحظه‌ای که در یک زمان بسیارکوتاه برای ما رخ می‌دهد و به آن توجه نمی‌کنیم، می‌تواند منجر به ساختن یک فیلمنامه گردد.
مقدم‌دوست پیرامون عناصر فیلمنامه گفت: فیلمنامه عناصری دارد. یکی از عناصر فیلمنامه این است که وقتی یک شخصیت در موقعیتی قرار گیرد، می‌تواند منبع و دستمایه فیلمنامه‌نویس شود. وقتی یک دستمایه ما را حتی برای لحظه‌ای درگیر می‌کند شما در یک موقعیتی قرارگرفتید. این کار همیشگی فیلمنامه‌نویس است که موقیت خود یا فردی دیگر یا هر پدیده دیگری را پیدا کند.
وی افزود: همه افراد همواره در حال درگیرشدن با موضوعات و پدیده‌ها هستند؛ این همان موضوع «ایده‌یابی» است. لازم است این درگیری‌ها شناسایی شود؛ لازم است لحظه‌های درگیری شناسایی‌شود. باید به صورت بسیار دقیق، ظریف و به‌هنگام متوجه‌باشید که خود یا موضوعاتی که روبروی شما قرار دارند، درگیر چه واقعیت و موقعیت‌هایی هستند.
این فیلمنامه‌نویس خاطرنشان‌کرد: درباره پیدا کردن شخصیت‌ها باید بگویم که ما در جریان این کار، از افراد یا هر پدیده‌ای کنش‌ها و واکنش‌ها و رفتار‌ها و عکس‌العمل‌هایی می‌بینیم که سبب می‌شود آن آدم‌ها و شخصیت‌ها و پدیده‌ها ما را درگیر خود کنند. اینجا می‌خواهیم موضوع پدیده‌ها را برای شناسایی در نظر بگیریم. موضوع لحظه درگیری بسیار مهم است، اما لحظه‌های درگیری ما باید شناسایی‌شوند. اگر اهل مشاهده و جستجو باشیم، چیز‌هایی که در لحظه ما را درگیر می‌کند و اهمیت شناسایی کردن دارد، زیاد است که باید سعی کنیم که آن‌ها را بنویسیم. این نوعی زیست فیلمنامه‌نویس است. فیلمنامه‌نویسی که همواره در حال روشنگری، جستجو و دیدن است.
مقدم‌دوست: یکی از موضوعات مهم جهت فیلمنامه‌نویسی، امر «تحقیق» است. وقتی شما تحقیق درباره چیزی را شروع می‌کنید، در واقع رابطه با آن دستمایه را شروع کرده‌اید. این یعنی داشتن رابطه با یک موضوع که می‌تواند حضور عینی یا تحقیقی باشد. وقتی درباره چیزی شروع به فکر کردید، در واقع موضوع تحقیق شما شکل‌گرفته است. در حالت تحقیق شما می‌توانید موضوع و دستمایه خود را پرورش‌دهید.
نویسنده فیلم «شعله‌ور» در پایان پیرامون موقعیت گفت: فیلم‌ها را ببینید و موقعیت آن فیلم را پیداکنید؛ اینکه شخصیت در چه موقعیتی قراردارد و اسم آن موقعیت چیست. سپس بررسی‌کنید که سواد و دانش آن فیلم و داستان درباره آن شخصیت و موقعیت تا چه میزان است. تحقیقِ مفهومی یکی از کار‌هایی است که فیلمنامه‌نویس باید انجام‌دهد. اگر این کار را نکند، ممکن است با کسب شهرت از تحقیق دورتر شده و حتی گاهی ممکن است پیدا کردن ایده و دستمایه برای او سخت‌ترشود. به این دلیل با هر پدیده‌ای ساده برخورد نکنید و از کنار هر موضوعی ساده نگذرید.
انتهای پیام/