کاروان بی‌رونق ورزش ایران در المپیک پاریس ۲۰۲۴

به گزارش خبرنگار ورزشی خبرگزاری علم و فناوری آنا، سهم کاروان ورزش کشورمان از ورودی‌های تخصیصی المپیک ۲۰۲۴ به قدری اندک بوده که در فاصله هفت ماه مانده به بزرگترین فستیوال ورزشی دنیا، فقط 11 المپین در چهار رشته، جواز صعود به این آوردگاه مهم را به دست آورده اند. هانیه رستمیان و شرمینه چهل امیرانی در تیراندازی، نخستین سهمیه‌ها را کسب کردند.

در ادامه تیم‌های ملی کشتی آزاد و فرنگی با حضور در رقابت‌های قهرمانی جهان بلگراد، توانستند در هفت وزن برای ایران سهمیه بگیرند. ۶۵، ۸۶ و ۱۲۵ کیلوگرم اوزان کشتی آزاد و ۶۰، ۷۷، ۹۷ و ۱۳۰ کیلوگرم اوزان کشتی فرنگی هستند که گوش شکسته‌های ایرانی ورودی بازی‌های المپیک پاریس را به دست آوردند.

دوچرخه سواری به عنوان سومین رشته، وارد المپیک ۲۰۲۴ شد.  طبق سیاق هر دوره اتحادیه جهانی دوچرخه سواری، سهمیه‌ای در بخش مسابقات جاده بر اساس رنکینگ جهانی به کشور‌ها اختصاص می‌دهد که یک سهمیه هم به ایران تعلق گرفته است.

آخرین ورودی کسب شده هم مربوط به تکواندو است. سهمیه‌ای که اخیرا، توسط مهران برخورداری در مسابقات «گرند اسلم چین» به دست آمد.  او در وزن منهای ۸۰ کیلوگرم جواز صعود به پاریس را گرفت.

*افت سهمیه‌های ورزش ایران برای المپیک پاریس

با اعلام برگزارکنندگان بازی‌های المپیک ۲۰۲۴، این رویداد قرار است طی روز‌های ۴ تا ۲۰ مرداد ۱۴۰۲ (۲۶ جولای تا ۱۱ آگوست ۲۰۲۴) به میزبانی پاریس در ۳۸ رشته ورزشی برگزار شود. در این شرایط، اما ورزشکاران کشورمان نتوانستند، دستاورد رضایت بخشی در کسب سهمیه ورود به این بازی‌ها داشته باشند. به گونه‌ای که حتی در این برهه موفق نشدند، یک سوم سهمیه‌های کاوران ایران را در دوره گذشته بازی‌های المپیک تکرار کنند.  

این کاروان برای بازی‌های المپیک ۲۰۲۰ توکیو، ۶۸ سهمیه در ۱۶ رشته به دست آورد که در جای خود رکوردی تاریخی برای ورزش کشور محسوب می‌شد، چرا که پرتعداد‌ترین کاروان بعد از انقلاب لقب گرفت. نکته قابل تامل دیگر در خصوص تیم اعزامی به المپیک توکیو، حضور پررنگ زنان ایران بود که در سایه کرونا، المپیکی متفاوت را رقم زدند و توانستند برای اولین بار به ۱۰ سهمیه شرکت در این بازی‌ها دست پیدا کنند.

دوومیدانی، تیراندازی، کشتی آزاد و فرنگی، دوچرخه سواری، تیروکمان، تکواندو، شمشیربازی، کاراته، بوکس، تنیس روی میز، قایقرانی، وزنه‌برداری، شنا، بدمینتون، والیبال و بسکتبال، ۱۶ رشته‌ای بودند که ایران در المپیک ۲۰۲۰ توکیو به واسطه آن‌ها کسب سهمیه کرد.

بررسی وضعیت این رشته‌ها در مقایسه با دوره قبلی نشان می‌دهد که ورزش ایران در حالت مطلوبی به سر نمی‌برد و نمی‌توان امیدوار بود که در این فاصله کوتاه باقی مانده تا المپیک ۲۰۲۴، کاروان پرجمعیت و البته با کیفیتی به پاریس اعزام شود. به خصوص این که نباید فراموش کرد، یک ماه منتهی به بازی‌ها دیگر فرصتی برای کسب سهمیه نیست و با در نظر گرفتن این موضوع ورزشکاران ایرانی تنها شش ماه برای رسیدن به پاریس، زمان دارند.

بدتر از همه اینکه ناکامی کاروان ایران در بازی‌های آسیایی ۲۰۲۲ هانگژو که به تازگی برگزار شد، نیز مهر تأییدی بر حال بد ورزش کشور زده است!

*کشتی و وزنه‌برداری نقطه قوت کاروان

آنچه مسلم است، برای المپیک پاریس نیز مثل تمام ادوار قبلی، نقطه اتکا و قوت کاروان باید به کشتی و وزنه‌برداری باشد. رشته‌هایی که دار و ندار ورزش ایران در المپیک‌ها بودند و مدال آوری کردند. تیم‌های ملی کشتی آزاد و فرنگی، این فرصت را دارند که در رقابت‌های قاره‌ای و آخرین مرحله گزینشی المپیک شانس را برای کسب سهمیه امتحان کنند.

این امیدواری وجود دارد که گوش شکسته‌ها بتوانند با سهمیه کامل، یعنی ۶ وزن کامل به پاریس بروند. رقابت‌های گزینشی قاره‌ای ۳۱ فروردین تا دوم اردیبهشت سال ۱۴۰۳ برگزار می‌شود.  در مسابقات قاره‌ای نفرات راه یافته به دیدار فینال (۲ نفر در هر وزن) سهمیه المپیک را کسب می‌کنند.  مرحله نهایی کسب سهمیه المپیک نیز با حضور کشتی گیران تمامی کشور‌هایی که سهمیه نگرفتند، پس از رقابت‌های قاره‌ای، روز‌های ۱۰ تا ۱۲ اردیبهشت سال آینده در شهر استانبول ترکیه برگزار می‌شود. در این پیکارها، دو نفر راه یافته به دیدار فینال و برنده دیدار رودرروی سوم مشترک (جمعاً ۳ نفر) سهمیه المپیک را به دست می‌آورند.

در وزنه‌برداری نیز آن طور که به نظر می‌رسد، اوضاع برای کسب ورودی مطلوب است. حضور وزنه‌برداری ایران در بازی‌های المپیک حداکثر با سه سهمیه مجاز است. از طرفی ۱۰ نفر اول هر یک از اوزان وزنه‌برداری بر اساس رده بندی جهانی صاحب سهمیه المپیک می‌شوند. اکنون رضا دهدار، میرمصطفی جوادی، علی داودی، آیت شریفی و رسول معتمدی این شانس را دارند که از این سهمیه‌ها استفاده کنند.

*تیراندازی؛ پرافتخار، اما کم‌شانس

تیراندازی جز رشته‌هایی بوده که در چند دوره اخیر بازی‌های المپیک، در کنار رشته ای، چون کشتی، آمار بالایی از تعداد سهمیه‌های کاروان ورزش ایران را به خود اختصاص داده است. این تیم حتی در المپیک توکیو به مدال طلایی دست یافت که کمتر کسی پیش بینی آن را کرده بود. در این دوره، اما خیلی نمی‌توان اظهارنظر دقیقی از این رشته داشت.  عملکرد ۱۸ تیرانداز ایران در بازی‌های آسیایی نشان داد که شرایط امیدوارکننده نیست. به هر شکل باید منتظر ماند و دید که نتیجه سایر ملی پوشان کشورمان در رقابت‌های گزینشی المپیک که دی ماه جاری و اردیبهشت سال آینده برگزار می‌شود، چه خواهد بود اما آن طور که کارشناسان پیش بینی کرده اند، تیم‌های ملی تیراندازی در نهایت به دو سهمیه دیگر برسند.

*تکواندو باید خوش شانس باشد

تکواندو در شرایطی از المپیک ۲۰۰۰ سیدنی به بعد، ضلع سوم ورزش ایران در مدال آوری و کسب سهمیه بازی‌های المپیک بوده که آن هم وضعیتش برای المپیک پاریس خوب نیست. اگر چه کارشکنی انگیس در صدور ویزای تکواندوکاران ایرانی برای حضور در مرحله آخر رقابت‌های گرندپری، آن‌ها را از هدفشان دور کرد؛ اما واقعیت این است که تکواندوی ایران خیلی از سطح روز دنیا فاصله گرفته است. به جز برخورداری، اکنون سهمیه ناهید کیانی از طریق رنکینگ قطعی است. او نفر پنجم وزن منهای ۵۷ کیلوگرم جهان است و  طبق قوانین شش نفر اول رده بندی اتوماتیک وار المپیکی می‌شوند. البته که هنوز رنکینگ‌ها نهایی نشده و باید منتظر اعلام فدراسیون جهانی تکواندو بود.

اکنون تیم ملی تکواندوی ایران این فرصت را دارد از درون رقابت‌های قاره‌ای به سهمیه پاریس برسد. اگر سهمیه کیانی قطعی شود، تیم زنان می‌تواند یک سهمیه از قاره‌ای بگیرد، اما اگر رنکینگ او به خطر بیفتد، این تیم در رقابت‌های آسیا می‌تواند دو سهمیه بگیرد. در بخش مردان نیز فقط فرصت کسب دو سهمیه در مسابقات قاره‌ای وجود دارد. در این پیکار‌ها سهمیه المپیک فقط به نفر قهرمان اعطا می‌شود.

*شمشیربازی اسیر حواشی خودساخته

شمشیربازی یکی از رشته‌هایی است که احتمال کسب سهمیه آن زیاد است. تیم ملی اسلحه سابر که دوره گذشته سهمیه حضور در المپیک ۲۰۲۰ را به دست آورد، در حال حاضر نیز به عنوان تیم اول قاره آسیا و تیم هفتم دنیا، در رده بندی جهانی جایگاهش را تثبیت کرده است. تکلیف این تیم در دو رویداد انتخابی پیش رو که تا اواخر سال برگزار می‌شود، مشخص خواهد شد. در صورتی که سابر بتواند سهمیه تیمی را بگیرد، سه سهمیه انفرادی را هم خواهد گرفت؛ اما اگر موفق به کسب سهمیه تیمی نشود، تنها یک سهمیه در بخش انفرادی می‌گیرد. این سهمیه متعلق به علی پاکدامن است که در رنکینگ جهانی نفر هفتم است. طبق قوانین ۱۴ نفر اول رده بندی در بخش انفرادی، سهمیه المپیک را می‌گیرند. تیم ملی سابر در حالی طی چند سال اخیر جز رشته‌های پرافتخار ورزش کشور بوده که در آستانه المپیک پاریس دچار حواشی خود ساخته شده و فضای ملتهبی دارد.

*جای خالی والیبال و بسکتبال

کاروان ایران در دوره گذشته بازی‌های المپیک به لطف حضور تیم‌های والیبال و بسکتبال توانست، آمار قابل ملاحظه‌ای داشته باشد. در این دوره، اما مطمئنا جای خالی این دو تیم حس خواهد شد؛ چراکه بسکتبال دیگر فرصتی نخواهد داشت و والیبال هم بعید به نظر می‌رسد با مسیر دشواری که پیش رویش قرار گرفته، به پاریس برسد. آسمان خراش‌ها با حضور در رقابت‌های جام جهانی ۲۰۲۳ این شانس را داشتند که به عنوان برترین تیم آسیایی المپیکی شوند؛ اما با نتیجه‌ای دور از انتظار از دور رقابت‌ها حذف شدند.

تیم ملی والیبال هم که این روز‌ها سیر نزولی در پیش گرفته است، نتوانست در رقابت‌های انتخابی المپیک کاری از پیش ببرد. تنها فرصت باقیمانده حضور در رقابت‌های لیگ ملت‌های والیبال است که خرداد سال آینده برگزار می‌شود.

در پایان دور مقدماتی لیگ ملت‌های ۲۰۲۴، رنکینگ تیم‌ها مشخص می‌شود. ۶ تیمی که از طریق مسابقات انتخابی المپیک سهمیه را کسب کرده‌اند، کنار می‌روند. فرانسه هم به دلیل میزبانی سهمیه را دارد. پنج سهمیه باقی مانده را از بین تیم‌های برتر باقی‌مانده در رنکینگ انتخاب می‌کنند؛ البته با توجه به اینکه باید تمام قاره‌ها در المپیک سهمیه داشته باشند و نماینده قاره آفریقا بین تیم‌های برتر رنکینگ نیست، یک سهمیه از پنج سهمیه به بهترین تیم رنکینگ قاره آفریقا تعلق می‌گیرد و چهار سهمیه باقیمانده به تیم‌های برتر رنکینگ جهانی می‌رسد. با این حساب تنها شانس باقیمانده برای ایران کسب نتایج خوب در دور مقدماتی لیگ ملت‌های ۲۰۲۴ است تا جایگاه خود را ارتقا بدهد و بین تیم‌های برتر قرار بگیرد.  با این شرایط تیم ملی والیبال ایران با جایگاه پانزدهم جهانی کار بسیار دشواری پیش رو دارد، طوری که کسب سهمیه را تقریباً بعید کرده است.

*تنیس روی میز و برادران عالمیان

در تنیس روی میز کار سخت است؛ اما جای امیدواری وجود دارد. بدون تردید باید گفت که ملی پوشان این رشته همیشه با کمترین امکانات دست به اتفاقات بزرگ زدند. آخرین افتخار آن‌ها مربوط به بازی‌های آسیایی هانگژو است که به دو مدال برنز رسیدند؛ البته برای المپیک پاریس فقط می‌توان این انتظار را داشت که تنیس روی میز ایران در بخش انفرادی صاحب سهمیه شود. نیما و نوشاد عالمیان دو چهره مطرح این تیم نفراتی هستند که باید بخت خود را از طریق مسابقات انتخابی آسیای میانه و رنکینگ جهانی برای المپیکی شدن بیازمایند.

*مرد عنکبوتی ایران نزدیک به پاریس

کمیته بین المللی المپیک در هر دوره از بازی‌های المپیک، رشته‌هایی را به صورت مقطعی وارد فهرست این بازی‌ها می‌کند که در این دوره سنگنوردی سرعت به جمع رشته‌های حاضر اضافه شده است. ایران این فرصت را دارد که به واسطه استعداد بی نظیری، چون رضا علیپور در المپیک پاریس نماینده داشته باشد. علیپور شانس زیادی برای المپیکی شدن دارد. او می‌تواند در دو میدان انتخابی پیش رو با قرار گرفتن در جمع پنج نفر اول سهمیه را بگیرد. مرد عنکبوتی ایران که افتخارات درخشانی در کارنامه دارد حتی می‌تواند جزء امید‌های کاروان برای رفتن روی سکوی المپیک هم باشد.

در المپیک توکیو، کاراته جزء رشته‌هایی بود که به فهرست این بازی‌ها اضافه شد و ایران بهترین بهره را از آن برد. سجاد گنج زاده در این بازی‌ها صاحب مدال طلا شد و خاطره خوش برای ورزش کشور به یادگار گذاشت.

*در سایر رشته‌ها وضعیت ایده‌آل نیست

نگرانی‌ها درباره حضور کم تعداد و بی کیفیت ورزش ایران در المپیک ۲۰۲۴ در حالی رو به افزایش است که در سایر رشته‌ها هم اوضاع چنگی به دل نمی‌زند و نمی‌توان پیش بینی دقیقی از کسب سهمیه داشت.

*در دوومیدانی تا به الان هیچ ملی پوشی نتوانسته به حد نصاب‌های تعیین شده برای حضور در المپیک دست پیدا کند. نماینده‌های ایران تنها می‌توانند این شانس را داشته باشند که از طریق رده بندی‌های جهانی المپین شوند. مثل مهدی پیرجهان که اکنون رنک ۳۶ جهان را دارد و می‌تواند با قرارگرفتن در جمع ۴۰ نفر اول این رده بندی المپیکی شود. نباید از خاطر برد که کیفیت کار ورزشکاران رکوردی وقتی مشخص می‌شود که با رسیدن به حدنصاب‌های تعیین شده بتوانند ورودی رویداد بزرگی، چون المپیک را کسب کنند. حسین رسولی نفر اول پرتاب دیسک در شرایطی مدعی حضور در المپیک است که آخرین رکوردش حتی به ۶۳ متر نرسید. این در حالی است که ورودی پرتاب دییسک برای المپیک پاریس ۶۷ متر در نظر گرفته شده است.

*در تیروکمان هم هیچ توفیقی تا به الان حاصل نشده. کمانداران ریکرو از سال گذشته تا به الان در هر میدانی که حضور داشتند دست خالی بازگشتند و ناکام واقعی بودند. تنها یک راه سخت برای المپیکی شدن باقی مانده و آن هم رقابت در جام جهانی ترکیه است.

*در بوکس نیز شرایط به همین شکل است. مشت زنان دو فرصت برای المپیکی شدن دارند که رقابتش دشوار و در سطح جهانی است.  رقابت‌های انتخابی ایتالیا و تایلند که به ترتیب اسفند ماه جاری و خرداد ماه سال آینده برگزار خواهد شد. این در حالی که تیم ملی بوکس چند ماه است سرمربی مشخصی ندارد.

* در بدمینتون که ابدا فرصتی وجود ندارد و حضور ثریا آقایی در دوره قبل بازی‌های المپیک هم از اتفاقات کم سابقه بود.

*در جودو  حرفی برای گفتن نیست. رشته‌ای که چهار سال در تعلیق کامل به سر برده و از حضور در تمام رویداد‌ها محروم بوده است. با وجود این اتفاقات تلخ، اما آرش میراسماعیلی رییس فدراسیون جودو در اظهارنظر‌ی مدعی شده که می‌تواند سهمیه وایلد کارت یا همان سهمیه آزاد از فدراسیون جهانی جودو بگیرد.

*در شنا مثل ادوار قبلی باید دلخوش به گرفتن سهمیه وایلد کارت بود. اگر چه گفته می‌شود سامیار عبدلی، اخیرا در آلمان در ماده ۵۰ متر، رکوردی نزدیک به ورودی المپیک ثبت کرده، اما به ادعای کارشناسان امیدواری‌ها در این مورد کمرنگ است.

*در قایقرانی نیز سهمیه‌ای کسب نشده، مثل هر دوره باید منتظر بود تا در واپسین لحظات این مهم از درون رقابت‌های انتخابی قاره‌ای به دست آید.

در ژیمناستیک دل خوشی‌هایی وجود دارد که این رشته برای اولین بار رنگ المپیک را ببیند؛ اما افسوس که چالش‌های مدیریتی این فدراسیون کمترین کورسوی امیدی را برای رسیدن به هدف باقی نگذاشته است.