دکتر طهرانچی: برای رسیدن به وحدت حوزه و دانشگاه باید از رفتار تبعی دست برداریم

به گزارش خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، آیین گرامیداشت روز وحدت حوزه و دانشگاه با محور «علم حکمرانی و  تمدن اسلامی»  پیش از ظهر امروز در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم برگزار شد. 

دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در این آیین با گرامیداشت شهادت آیت‌الله دکتر مفتح و روز گرامیداشت حوزه و دانشگاه  گفت: هر دو مفهوم «حکمرانی علم» و «حکمرانی علمی» در گذشته تاریخی ما وجود داشته است. وقتی خواجه نظام الملک وزیر می‌شود، هم حکمرانی علمی دارد و هم تصمیمی که برای مدارس نظامیه می‌گیرد، «حکمرانی علم» است. صرفاً بردن فیزیک و زیست‌شناسی به حوزه راهگشا نیست و بحث‌ها عمیق‌تر است.

وی با بیان اینکه در مبحث ساحت‌ها غرب به زیرساخت و سیاست توجه کرده و این دو را با هم پیش برده است، اظهار کرد: غرب توانسته قله‌های علم و فناوری را فتح کند. ما نسبت به تکنولوژی بیگانه اختراع ثبت ایده می‌دانیم و این موضوع که آنچه در غرب آمده است را به عنوان علم پایه درک کرده‌ایم، روشمند است.

طهرانچی با اشاره به اینکه ما زیرساخت حوزه و دانشگاه را داریم، تصریح کرد:  درصدد هستیم تا در یک فرآیند خاص زیرساخت حوزه و دانشگاه را با یکدیگر آشنا کنیم و اگر موفق به حل این موضوع شویم، تمدن نوین پدیدار می‌شود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه تفاوت علم در ساحت اجتماعی و فردی روشن است، ادامه داد: غرب بعد از جنگ جهانی دوم به حکمرانی علمی در سیاست توجه داشته است. حکمران علم سیاست‌گذاران و کنش‌گران علم هم دانشمندان هستند و دوگانه‌های زیادی و اختلافات جدی بین آن‌ها وجود دارد. نکته مهم این است که سیاست‌گذاری از خبرگی و تجربه پژوهشی کمتری برخوردار است.

وی طوفان الاقصی را نوع دیگری از حکمرانی علم مطرح کرد و یادآور شد: شاهد محاکمه سه رئیس دانشگاه توسط کنگره آمریکا هستیم. جالب است که همواره رئیس دانشگاه‌هایی که مجبور به استعفا شدند، زن هستند. رئیس کنگره زن است و نشان‌دهنده توخالی بودن شعار‌های حمایت از زن غرب محسوب می‌شود.

طهرانچی با بیان اینکه نظام غرب در حکمرانی علم دچار خدشه‌های جدید شده است، عنوان کرد: اتفاقات رخ‌داده در دهه اخیر نشان می‌دهد که غرب در حکمرانی علم و در جهت‌دهی علم دچار چالش‌های جدی شده است. وحدت حوزه و دانشگاه باید مبنایی‌تر و جدی‌تر به این موارد بپردازد. اگر مدل جدید نداشته باشیم در مقابل فروریخت این مدل‌ها، قالب مشخصی نخواهیم داشت.

به گفته وی، هدف حکمرانی از نگاه اسلام، حفظ بشریت و منفعت رساندن به مردم است. در طبیعت شاکله، تعیین‌کننده رفتار به‌شمار می‌آید و می‌بینم که دوده و الماس هر دو از کربن هستند؛ اما ساختاری متفاوت دارند که دو محصول کاملاً متفاوت و باارزش مختلف تحویل می‌دهد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به ساختار و محتوای علمی حوزه و دانشگاه، اظهار کرد: بحث ساختار و محتوا در مسائل انسانی و اجتماعی وجود دارد و در علم نیز همواره یک ساختار علم و یک محتوای علمی داریم.

طهرانچی با بیان اینکه حوزه و دانشگاه و مدرسه شکلی از ساختار هستند، عنوان کرد: محتوا آن چیزی است که در این ساختار‌ها استفاده می‌شود. الان قصد نزدیکی دو ساختار را با دو شماره متفاوت به یکدیگر داریم. این دو ساختار به‌راحتی با یکدیگر ترکیب نمی‌شود. وحدت بین حوزه و دانشگاه با داشتن رفتار تبعی صورت نمی‌گیرد، اگر دانشگاه به اصول مدرنیته پایبند باشد، هرگز نمی‌تواند با حوزه وحدت داشته باشد و باید از این رفتار تبعی خارج شود.

وی با بیان اینکه اگر بخواهیم ذیل نظام سلطه عمل کنیم، وحدت حوزه و دانشگاه شکل نمی‌گیرد، ادامه داد: اگر حکمرانی علم در ایران برای خروج از این سلطه تلاش کند، می‌توانیم به شکل‌گیری تمدن اسلامی امیدواریم باشیم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد: اگر درکی برای انسان بین نگاه علم و آیات وجود نداشته باشد و آن را دروغ بپندارد، این علم نمی‌تواند برای انسان مفید باشد و طبق کلام الهی در قرآن کریم به این می‌رسد که زمین و آسمان باطل آفریده شده است. پس در طبیعیات به نگاه کفرآمیز می‌رسد و شخصیت دوگانه پیدا می‌کند.

به گفته طهرانچی، دوگانگی بین علم و آیات قرآن را باید در مبانی حل کنیم و از نظریه‌پردازی دوری کنیم. پس در رسیدن به وحدت حوزه و دانشگاه، باید از رفتار تبعی دست برداریم. استقلال علم و ایمان را به وحدت تبدیل کنیم و «حکمت» را در حکمرانی علم در نظر بگیریم.

وی گفت: باید فراتر از یک جلسه در سال به دنبال وحدت حوزه و دانشگاه باشیم و با اندیشه‌ورزی جدی‌تری به این سمت حرکت کنیم.