تیغ دولبه هوش مصنوعی برای مشاغل

گروه اقتصاد خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ توسعه تکنولوژی طی ادوار گذشته، سبب ایجاد تغییرات شگرفی در بدنه صنعت و مشاغل شد. رشد اتوماسیون و کاهش دخالت نیروی انسانی در رفع بسیاری از نیاز‌های صنعتی و غیرصنعتی، مهم‌ترین نتیجه گسترش همه جانبه علم به شمار می‌رود.

طی سال‌های اخیر و با توسعه تکنولوژی در کنار حذف برخی موقعیت‌های شغلی، مشاغل جدیدی به بازار معرفی شد و به عقیده کارشناسان، تخصص‌گرایی جای کارگرمحوری را گرفت.

با این حال معضل کمبود شغل حتی برای افراد متخصص نیز در بسیاری از کشور‌ها دیده می‌شود. نیاز روزافزون کشورها، صنایع و شرکت‌های مختلف به نیرو‌های ماهر بر کسی پوشیده نیست؛ اما سوق داده شدن افراد به فراگیری مهارت‌های جدید، باعث شده تا برای هر موقعیت شغلی، متقاضیان متعددی وجود داشته باشد. اگر مشکل نبود نیروی کار ساده در برخی کشور‌ها را به دغدغه بالا بودن متقاضیان شغلی برای کار‌های تخصصی کنار یکدیگر بگذاریم، خواهیم دید جهان امروز درگیر نبود توازن جدی برای پرورش نیروی کار ساده و نیروی متخصص دارد.

پراکندگی نامساعد افراد که نتیجه نگاه فرهنگی، تفاوت‌های شخصیتی و حتی تقویت پدیده مهاجرت در کشور‌های مختلف است، باعث شده تا به سختی کشوری را بتوانیم پیدا کنیم که شرایط باثباتی در بدنه اشتغال خود داشته باشد.

شکل‌گیری پدیده‌های شغلی جدید

یکی از مهم‌ترین تغییرات شغلی، شکل‌گیری پدیده فریلنسری است. هنوز تعریف و یا جایگزین دقیق فارسی به جای این کلمه وجود ندارد؛ اما شاید بتوان عبارت کار آزاد از راه دور را برای آن انتخاب کرد. علاوه بر آن، اشتیاق افراد به راه‌اندازی کسب‌وکار‌های شخصی، حتی در ابعادی کوچک را می‌توان از دیگر نشانه‌های تغییرات شغلی جدید دانست.

این موارد و دیگر نمونه‌های ایجاد فرصت‌های شغلی در شکل و شمایل جدید و بدیع، باعث شده تا برخی معتقد باشند در آینده معضل بیکاری به‌ویژه در ایران بتواند با خلاقیت افراد، تا حدی بهبود پیدا کند. حال پرسش اساسی اینجاست که آیا توسعه تکنولوژی و شکل‌گیری پدیده‌ای مانند هوش مصنوعی تا چه اندازه می‌تواند در ایجاد اشتغال موثر بوده و در نهایت به اقتصاد کلان کشور یاری رساند.

نگرانی بابت حذف نیروی انسانی

بهار بهاری، فعال دانش‌بنیان در حوزه گرافیک و طراحی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی آنا، تأثیر هوش مصنوعی در عرصه کاری خود را بیش از سایران دانست و در این‌باره توضیح داد: با توسعه و پیشرفت تکنولوژی، هوش مصنوعی ارتقای جدی پیدا کرده و در حوزه‌های گرافیک و طراحی، حضوری جدی پیدا کرده است.

وی ادامه داد: یکی از خصوصیات و ویژگی‌های رشد علم در عصر جدید، در دسترس عموم قرار گرفتن اطلاعات و دانش برای استفاده از ابزار‌های نوین است. دستیابی به منابع لازم فقط با سرچ در فضا‌های آنلاین، کار را برای افراد راحت کرده و این اتفاق جنبه‌های مثبت و منفی متعددی همراه خود دارد.

بهاری افزود: در وهله نخست کاهش نیاز به نیروی انسانی به‌ویژه در عرصه طراحی و گرافیک، یکی از نظرات اشتباه حاصل از قابلیت‌های جدید هوش مصنوعی است. برخی از کارفرمایان تصور می‌کنند هوش مصنوعی می‌تواند جایگزین طراح شود درحالی‌که چنین نیست. شاید هوش مصنوعی بتواند از پیچیدگی‌های معمول کم کند و یا سرعت برخی طراحی‌ها را افزایش دهد؛ اما حذف به طور کلی طراح به صورت سنتی، چیزی نیست که بتوان آن هم در شرایط فعلی آن را اجرا کرد. نه‌ تنها در حوزه گرافیک و طراحی، بلکه در بسیاری از حوزه‌هایی که امروز در دسته‌بندی کار‌های تخصصی قرار می‌گیرند، امکان حذف نیروی کار ماهر وجود ندارد.

توسعه اقتصادی فضا‌های آنلاین

بهاری به اشتغال‌زایی با هوش مصنوعی اشاره کرد و گفت: دنیای کاری جدید، فرصت‌های شغلی تازه‌ای را در اختیار افراد قرار داده است که مهم‌ترین آن‌ها کار فریلنسری یا راه‌اندازی شرکت‌های تک نفره به کمک هوش مصنوعی است. افراد فریلنسر، متخصصان حوزه‌های مختلف هستند که برای انجام پروژه‌های کاری را به صورت دورکاری با شرکت‌ها قرارداد می‌بندند؛ نیازی به حضور فیزیکی این افراد در شرکت‌ها نیست و تنها از طریق فضا‌های آنلاین، جلسات و یا ارائه‌های کاری انجام می‌شود.

وی تصریح کرد: زمان کاری افراد فریلنسر بر عهده خود بوده و مکان خاصی برای انجام کار آن‌ها وجود ندارد. این آزادی عمل باعث شده تا بسیاری از افراد به‌ویژه طراحان، علاقمند به کار در این فضا شوند. از سویی دیگر توسعه اقتصادی فضا‌های آنلاین، رغبت افراد به شکل‌دهی کسب‌وکار در فضای مجازی را بیشتر کرده است. این موارد را می‌توان از نمونه‌های ایجاد فرصت شغلی با شکل‌گیری هوش مصنوعی و توسعه تکنولوژی دانست.

امید به کار‌های کوچک

به گزارش آنا؛ ایران سال‌هاست با معضل بیکاری برای جوانان به‌ویژه قشر تحصیل‌کرده مواجه است. حال با توسعه فناوری اطلاعات و بهبود روزافزون هوش مصنوعی، برخی گمانه‌زنی می‌کنند که با پیدایش مشاغل جدید یا راه‌اندازی کسب‌وکار‌های کوچک، ایران بتواند از زیر فشار‌های فعلی بیکاری خارج شود؛ اما برخی دیگر، کاهش به‌کارگیری نیروی کار را یکی از پیامد‌های حضور هوش مصنوعی می‌دانند که نباید آن را نادیده گرفت.