کارگروه ویژه علوم دریایی در وزارت علوم فعال شد

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم وفناوری آنا، با توجه به ابلاغ سند توسعه دریامحور توسط مقام معظم رهبری در ۱۶ آبان‌ماه سال جاری و فرمایشات قبلی ایشان بر اهمیت دریا، وزارت علوم گفت: کارگروه ویژه علوم دریایی در شورای برنامه‌ریزی و آموزش عالی وزارت علوم فعال است و پشتیبانی دانشی از توسعه دریا محور را دنبال می‌کند.

در پی سخنان مقام معظم رهبری در ۷ آذرماه ۱۴۰۱ درباره ظرفیت‌های دریایی کشور، سمیناری با حضور معاون آموزشی وزیر علوم در رابطه با توسعه دریامحور در دانشگاه علم و صنعت برگزار شد و صاحبنظران دیدگاه‌های خود را در زمینه استفاده از ظرفیت‌های دریا مطرح کردند.

پس از برگزاری این سمینار، در اسفندماه ۱۴۰۱ به پیشنهاد معاون آموزشی وزیر علوم، کارگروه ویژه‌ای به نام علوم دریایی در کنار سایر کارگروه‌های اصلی فنی مهندسی، علوم پایه، علوم انسانی، هنر و معماری و دامپزشکی و کشاورزی تشکیل و مسؤولیت آن به محمدحسن شجاعی‌فرد عضو هیئت‌علمی و استاد ممتاز دانشگاه علم و صنعت واگذار شد. این گروه متشکل از رؤسای دانشگاه‌هایی است که در حوزه‌های علوم دریایی فعال بوده و تعدادی از مسؤولین حوزه دریایی کشور هستند.

هدف از تشکیل این کارگروه، بررسی رشته‌های علوم دریایی و تدوین نظام جامع آموزش علوم دریایی به‌منظور افزایش بهره‌مندی از توانایی‌ها، امکانات و پتانسیل‌های دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، شناسایی چالش‌ها، مشکلات و نیاز‌های حوزه‌های دریا در امر آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص است.

به‌منظور استفاده از تجربیات، پیشنهاد‌ها و هم‌افزایی بیشتر صنعت و دانشگاه، از سایر ارگان‌ها و سازمان‌هایی که در حوزه دریایی فعالیت دارند، نظیر وزارت نفت و شرکت‌های تابعه، شرکت ملی نفت‌کش، سازمان بنادر و دریانوردی، شرکت کشتیرانی، شرکت نفت فلات قاره و سازمان شیلات کشور دعوت کرد و نظرات این سازمان‌ها برای غنای برنامه‌ریزی این گروه دریافت شد.

همچنین در جلسات این کارگروه که تاکنون ۵ جلسه آن برگزار شده است، نسبت به بررسی رشته‌های موجود علوم دریا در دانشگاه‌های کشور و نیاز‌های جامعه، بازبینی و ایجاد رشته‌های جدید بر اساس رهنمود‌های مقام معظم رهبری، اقدامات لازم انجام شده است.

گفتنی است با ابلاغ سند توسعه دریامحور که توسط مقام معظم رهبری، که دریکی از بند‌های آن بر پشتیبانی دانشی از توسعه دریامحور تأکید شده است، برنامه‌ریزی برای سرعت گرفتن اقدامات کارگروه ویژه علوم دریایی وزارت علوم اتخاذ شده و در آینده نزدیک نتایج حاصل از فعالیت این کارگروه اطلاع‌رسانی خواهد شد.

متن سیاست‌های کلی توسعه دریامحور که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد، به این شرح است:

«دریا‌ها و خصوصاً دریا‌های آزاد و اقیانوس‌ها از مواهب الهی و ذخایر و منابع سرشاری برای زمینه‌سازی رشد علم و فناوری، افزایش کار و ثروت، تأمین نیاز‌های حیاتی و تولید اقتدار و بستر مناسبی برای تمدن‌سازی می‌باشند. ایران با موقعیت ممتاز جغرافیایی و قرار داشتن بین دو دریا و برخورداری از هزاران کیلومتر سواحل و نیز جزایر و ظرفیت‌های فراوان بر زمین‌مانده، لازم است با حضور مؤثر در ساحل، فراساحل، دریا و اقیانوس و بهره‌گیری از آن به‌عنوان یک پیشران و محور توسعه کشور، برای احراز جایگاه شایسته منطقه‌ای و جهانی در بهره‌گیری از دریا اقدام کند.» از این‌رو سیاست‌های کلی توسعه دریا محور به شرح زیر تعیین می‌گردد:

۱- سیاست‌گذاری یکپارچه امور دریایی و تقسیم‌کار ملی و مدیریت چابک و کارآمد دریا به‌منظور بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های دریا، برای احراز جایگاه شایسته جهانی و رتبه اول در منطقه.

۲- توسعه فعالیت‌های اقتصادی دریامحور و ایجاد قطب‌های توسعه دریایی پیشران در سواحل، جزایر و پس‌کرانه‌ها به‌گونه‌ای که نرخ رشد اقتصادی در حوزه فعالیت‌های دریامحور (اقتصاد دریامحور) طی ۱۰ سال همواره حداقل دو برابر نرخ رشد اقتصادی کشور باشد.

۳- تسهیل و توسعه سرمایه‌گذاری و مشارکت داخلی و خارجی با ایجاد زیرساخت‌های لازم نرم‌افزاری و سخت‌افزاری (حقوقی، اقتصادی، زیربنایی و امنیتی)

۴- تدوین طرح جامع توسعه دریامحور با پهنه‌بندی دریا، کرانه و پس‌کرانه و تعیین سهم و جغرافیای جمعیت، تجارت، صنعت، کشاورزی و گردشگری، خصوصاً در سواحل و جزایر جنوب و بالأخص سواحل مکران با تأکید بر هویت ایرانی-اسلامی طی حداکثر یک سال پس از ابلاغ سیاست.

۵- بهره‌برداری حداکثری و بهینه از ظرفیت‌ها، منابع و ذخایر زیست‌بوم دریایی با ممانعت از تخریب محیط‌زیست دریایی بخصوص توسط کشور‌های دیگر.

۶- تأمین و ارتقاء سرمایه انسانی و مدیریت متعهد و کارآمد و ایجاد پشتوانه علمی، آموزشی و پژوهشی برای توسعه دریامحور و زیست‌بوم نوآوری و فناوری دریایی.

۷- توسعه همکاری‌های اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری در طرح‌های بزرگ‌مقیاس و دانش‌بنیان زیرساختی، تولیدی و خدماتی با کشور‌های همسایه و سایر کشور‌ها به‌منظور بهره‌گیری از ظرفیت‌های دریایی و حضور مؤثر در معابر بین‌المللی و دستیابی به موقعیت قطب‌های منطقه‌ای.

۸- افزایش سهم کشور در حمل‌ونقل دریایی و ترانزیت با ایجاد و تقویت شبکه حمل‌ونقل ترکیبی.

۹- حمایت از سرمایه‌گذاران بومی و محلی در طرح‌های توسعه‌ای و حمایت از فعالان اقتصادی و بنگاه‌های کوچک و متوسط جوامع محلی در حوزه‌های مختلف ازجمله صیادی، کشاورزی، صنعتی و گردشگری.