تقلای علوم ریاضی برای آشتی با هوش مصنوعی در نگرشی نوین و پایا

خبرگزاری علم و فناوری آنا - حسین بوذری؛ وقتی صحبت‌های سیاستگذاران، استادان و دانشجویان را مرور کنیم به وضوح متوجه وضعیت بغرنج رشته‌های علوم پایه می‌شویم، حال و روز رشته‌‌‌های علوم پایه در ایران اصلاً خوب نیست و براساس آمارها و هشدارهای متخصصان زنگ خطر افول این رشته‌ها به صدا درآمده است.

متأسفانه بی‌توجهی به رشته‌‌های علوم پایه در سنوات گذشته از سوی برخی مدیران آموزش عالی عرصه را برای تحصیل نخبگان در این رشته‌ها تنگ‌تر کرده و این آسیب‌زننده خواهد بود.

در حالی که سیاست حاکمیت توزیع متوازن رشته‌های علوم پایه، علوم انسانی و فنی و مهندسی است؛ اما هدایت تحصیلی درستی در مراکز آموزشی برای افزایش اقبال داوطلبان در راستای افزایش جایگاه علمی اینگونه رشته صورت نگرفته است.

در گذشته عشق ژنتیکی و علاقه بیشترین تأثیر را در انتخاب رشته توسط داوطلبان ایفا می‌کرد و نخبگان رشته‌های علوم پایه بدون هیچ‌گونه دغدغه و تگرانی از آینده شغلی به رشته‌های مورد علاقه خود گرایش یافته و در این رشته‌ها تحصیل می‌کردند.

متأسفانه امروز عشق و ژنتیک جای خود را به آینده داده و بسیاری از نخبگان رشته‌های علوم پایه به‌دلیل شرایط نامناسب اقتصادی به آینده شغلی توجه دارند و روی به رشته‌های پزشکی، مهندسی یا رشته‌های پرطرفدار و دارای آیده شغلی می‌آورند.

هجوم نخبگان کشورهای توسعه‌یافته به رشته‌های علوم پایه

این در حالی است که نخبگان در کشورهای توسعه‌یافته بیشتر در رشته‌های علوم پایه یا علوم انسانی تحصیل می‌کنند تا مدیریت کلان جامعه را برعهده بگیرند و افراد مهاجر و نخبه سایر کشورها را جذب می‌کنند، اما در ایران این موضوع برعکس است و همه‌روزه شاهد کاهش داوطلبان در رشته‌های علوم انسانی و ریاضی هستیم.

این موضوع را در نظر نگرفته‌ایم که با تضعیف رشته‌های علوم پایه، علم کشور رو به افول خواهد رفت، این در مورد رشته ریاضی هم صادق است، به طوری که عدم اقبال و استقبال از رشته ریاضی به آموزش و پرورش هم سرایت کرده و دانش‌آموزان بسیاری آینده تحصیلی خود را روی این رشته بنا نکرده‌اند!

بنابراین از دلایل اصلی عدم اقبال به رشته ریاضی در مدارس دشواری تأمین شغل در این رشته است، البته برخی استادان و دانش‌آموختگان رشته ریاضی معتقدند که سیاستگذاری‌ها علیه رشته ریاضی بوده، به‌طوری که آموزش و پرورش به‌جای استخدام دانش‌آموختگان رشته ریاضی از میان تحصیل‌کردگان، نیاز به معلم و دبیر ریاضی را از دانشگاه فرهنگیان رفع می‌کنند!

در دهه ۷۰ شمسی ایران در زمینه شغل دبیری ریاضی در منطقه بی‌رقیب بود و بیشتر دبیران را نیز بانوان تشکیل می‌دادند و گرایش به رشته ریاضی هم بسیار بالا بود، اما امروز بعد از گذشت بیش از ۳۰ سال رشته ریاضی مظلوم واقع شده و به حال و روزی افتاده که هرکسی می‌رسد نگاهی بی‌اهمیت به آن می‌اندازد.

خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا در راستای بررسی وضعیت رشته‌های علوم پایه ازجمله ریاضی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، چرایی و چگونگی مقابله با استقبال کم از رشته ریاضی در دانشگاه‌ها با محور هوش مصنوعی گفت‌و‌گویی را با زهرا زین‌العابدین چرندابی عضو هیئت علمی گروه ریاضی دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌شرقی و واحد تبریز ترتیب داده است.

زین‌العابدین چرندابی با بیان اینکه در سال‌های گذشته به‌دلایلی استقبال از رشته ریاضی بسیار کمتر شده است، اظهار کرد: رشته ریاضی محض، کاربردی و دبیری در بیشتر دانشگاه‌ها متقاضی ندارد، این به‌دلیل سختی و پیچیدگی رشته ریاضی است.

پذیرش در رشته‌های فنی افزایش یافت

وی اضافه کرد: نبود اشتغال در رشته ریاضی و رشته‌های علوم پایه و علوم انسانی و افزایش پذیرش در رشته‌های فنی با کنکور یا بدون کنکور، اما متأسفانه تعدادی زیادی از داوطلبان هم که با دیپلم ریاضی وارد دانشگاه می‌شوند و در رشته‌های فنی و علوم پایه تحصیل می‌کنند به شدت در درس ریاضی ضعف دارند.

عضو هیئت علمی گروه ریاضی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز تصریح کرد: این قبیل دانشجویان به‌دلیل ضعف در درس ریاضی دچار کم‌توانی و ناتوانی می‌شوند و در درک سایر مفاهیم مربوط به رشته خود بازمی‌مانند.

زین‌العابدین چرندابی یادآور شد: این مسئله باید در آموزش و پرورش مورد بررسی و اصلاح قرار بگیرد، بنابراین نیاز به دبیران مجرب و ورزیده ریاضی و فیزیک در مدارس داریم که با قطع مقطع رشته ریاضی تربیت دبیران آینده نیز در هاله‌ای از ابهام قرار می‌گیرد.

وی تأکید کرد: البته از سال ۱۳۸۹ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با بازنگری در رشته ریاضی و با تغییر سرفصل تعدادی از دروس این رشته، رشته جدیدی را به نام علوم کامپیوتر تدوین و راه‌اندازی کرد.

عضو هیئت علمی گروه ریاضی دانشگاه آزاد اسلامی استان واحد تبریز متذکر شد: علوم کامپیوتر رشته‌ای است که بیشتر مهارت‌های کامپیوتری و ریاضی را به‌صورت توأم دربردارد که یکی از گرایش‌های آن نیز «هوش مصنوعی» است و بیشتر دانشگاه‌ها سعی در پررنگ‌تر کردن این گرایش دارند.

رشته‌های علوم کامپیوتر و ریاضی؛ دو روی یک سکه

زین‌العابدین چرندابی یادآور شد: فارغ‌التحصیلان رشته علوم کامپیوتر هم آشنایی کافی با مفاهیم ریاضی و هم با مفاهیم کامپیوتری دارند، در حقیقت فارغ‌التحصیلان نگرشی نوین و پایا به جهان خواهند داشت.

وی عنوان کرد: البته جای رشته دبیری ریاضی هنوز خالی است که در برخی از دانشگاه‌ها رشته‌ای با نام آموزش ریاضی جایگزین دبیری ریاضی شده که هدف تربیت دانشجویان برای تدریس در آموزش و پرورش است.

عضو هیئت علمی گروه ریاضی دانشگاه آزاد اسلامی آذربایجان شرقی ادامه داد: امیدوارم با انعقاد تفاهم‌نامه‌هایی با وزارت آموزش و پرورش در راستای تأمین آینده شغلی دانشجویان رشته ریاضی جایگاه آن را هرچه بیشتر تقویت کرد.

زین‌العابدین چرندابی خاطرنشان کرد: متقاضیان و نخبگان بسیار توانمندی در رشته ریاضی و رشته‌های مرتبط با علوم پایه و علوم انسانی هستند که به‌دلیل آینده شغلی ضعیف از تحصیل در این رشته سرباز می‌زنند.

وی بیان کرد: باید نخبگان علوم پایه و علوم انسانی با برنامه‌ریزی‌های مناسب جذب این رشته‌ها شوند تا نیاز آموزش و پرورش و آموزش عالی کشور تأمین شود.

عضو هیئت علمی گروه ریاضی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در بخش دیگری از گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا تأکید کرد که دولت‌ها باید به فکر یک برنامه‌ریزی دقیق باشند و مشکل کم شدن میزان استقبال دانش‌آموزان از رشته ریاضی را از همان سال‌های ابتدایی آموزش مورد بررسی قرار دهند، رفع مشکل استقبال کم از رشته ریاضی به ساختار بازمی‌گردد و ابتدا باید این مسئله در آموزش و پرورش رفع شود و سپس دانشگاه‌ها برنامه‌ریزی جدی برای جذب نخبگان علوم پایه و علوم انسانی انجام دهند.