موسیقی و سخن چاقوی دولبه‌ هستند/ برای دردهای مشترکمان باید درمان پیدا کنیم

به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نمایش «دُردنوشان» به نویسندگی و کارگردانی عمار تفتی این شب‌ها در سالن استاد ناظرزاده کرمانی تماشاخانه ایرانشهر به صحنه می‌رود.

این نمایش روایتی سایکودرام از اشعار سعدی شیرازی است که به وسیله گروهی موسیقی زنده به صحنه می‌رود. گروه موسیقی تئاتر این اجرا به سرپرستی مهرپاد زحمتکش، دکلمه مبینا منصوری و خوانندگی نوید نوبخت است که پنج غزل از غزلیات سعدی شیرازی را روی صحنه اجرا می‌کنند.

بازی این نمایش نیز بر عهده خود «عمار تفتی» است و این در واقع شاید دشوارترین شکل اجرایی یک نمایش باشد که یک بازیگر، کارگردان و نویسنده یکی باشند چرا که تمامی احساسات موجود در داستان را یک نفر به دوش می‌کشد و نباید مخاطب احساس خستگی و دلزدگی از کار کند، اما در عین حال و بالعکس یک اجرای مونولوگ قوی می‌تواند کار را به جذاب‌ترین نمایش تبدیل کند و به گفته مخاطبان عمار تفتی به خوبی از پس این مهم برآمده و در هفتاد دقیقه مخاطب را مجذوب و مبهوت خود می‌کند.

به گفته منتقدان دردنوشان یک اجرای صرف تک گویی نیست، بلکه با چاشنی موسیقی زنده و دکلمه جذابیتش دو چندان شده و در برابر احساسات قلیان شده و متفاوت بازیگر، تماشاگران هم به واکنش وا داشته می‌شوند. بنابراین به ظاهر موضوع کار عشق و جوانب آن است، اما در واقع حامل رنجی است که بسیار زیبا و موشکافانه به موضوعی روانشناختی می‌پردازد و مخاطب را ناخودآگاه به واکاوی گذشته، کودکی و درون خود فرد می‌رساند. در نهایت کار روایتی واقعی از زندگی بازیگر و خیلی بی پرده از آنچه بر روان انسان گذشته است، اما خیلی هوشمندانه راه نجات از تله‌های روانشناسی را پیش پای مخاطب می‌گذارد و پیامش این است که همه ما می‌تواینم راه نجات از تله‌ها را پیدا کنیم ودر جهت تغییرش برآییم.

«عمار تفتی» کارگردان، بازیگر و نویسنده «دردنوشان» در گفت‌وگو با آنا درباره دور افتادن چندین ساله از فضای تئاتر گفت: تئاتر به نظر من آن صحنه‌ای است که گوهر، ذات و حقیقت غایی بازیگری در آن نمود پیدا می‌کند. خیلی از بازیگران تلویزیون و سینما به ندرت می‌توانند به آن لحظه بی خویشی که اصالت هنر است، دست پیدا کنند، البته نه اینکه در دیگر هنر‌ها نشدنی باشد، اما واقعا کمیاب است، بنابراین باید بگویم که من هرگز صحنه تئاتر را ترک نکردم که دوباره بدان بازگردم بلکه به نظر من کل زندگی یک صحنه تئاتر است و ما بازیگران آن هستیم، با این حال باید بگویم که در این سال‌ها دلتنگ خلق و آفرینش یک اثر بودم.

وی با اشاره به اینکه به تئاتر نمی‌اندیشد، ولی به درد‌های مشترک می‌اندیشد، گفت: برای این درد‌ها بی گمان درمانی هست باید با خودمان روراست باشیم که چقدر برای درمان آن ایستاده‌ایم و توانستیم زخم‌هایمان را مرهم بگذاریم و آرام شویم. سپس با فریاد زدن این درد‌ها به آرام شدن خود برسیم و این را به اشتراک بگذاریم، بهرحال هم درد مشترک و هم درمان می‌تواند مشترک باشد.

تفتی درباره موسیقی و فرم کار نیز گفت: موسیقی و سخن هر دو خاصیت درمانگرایانه دارند، البته که قله‌هایی هم هستند که اثر ویران گرایانه هم می‌توانند داشته باشند. این موسیقی و کلام اگر به هنجار و به سامان باشد، درمان می‌کند و اگر ناهنجار باشد، بیمار می‌کند، اما انتخاب درست فرکانس یا بسامد آرامبخش، درمانگر و آفریننده است. با ترکیب این ارتعاش یا بسامد می‌توان نیروی آرامش و درمان را ایجاد کرد، این کاری است که در این کار انجام دادیم.

وی با اشاره به اینکه از دیوان غزلیات شیخ سعدی شیرازی در کار استفاده شده، گفت: به هرحال کلام فرکانس دارد، چه نوشته شود و چه بر زبان رانده شود. به حقیقت نزدیک است که سعدی دیوان غزلش را به جهان تقدیم کرده است، ما همه مدیون او در ادبیات فارسی هستیم این اقرار جهان است. آنچه برای ایران است منابع طبیعی نیست بلکه فرهنگ است، زبان فارسی است بنابراین دردنوشان برای سعدی و این به حقیقت نزدیک است و ما کارگزار او هستیم.

وی درباره نامگذاری کار توضیح داد:‌ درد‌هایی که درمان نشده، دُرد نامیده می‌شود. همان‌هایی که ته نشین شده‌اند و اگر مثل یک بطری تکانش بدهی، روی سطح می‌آیند، اما باز ته نشین می‌شوند، پس درد همان غم و رنج و درد است با شکر و رضا.

تفتی اظهار داشت: من خواستم که این درد را تنهایی در این کار به دوش بکشم تا با هر سختی که هست آن را به شادی و نیکویی به منزل برسانم. در نهایت دُردنوشان داروی درد است یک وعده آرامش، حال دُرد تئاتر یا هر چیز دیگری که دعوت می‌کنیم مردم همراه ما بشوند.