هوش مصنوعی؛ ابزاری برای سنجش عیار قدرت نظامی

گروه سیاسی خبرگزاری علم و فناوری آنا- سعید امینی: هوش مصنوعی امروزه تمام ابعاد زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده و تجربه جدیدی از فناوری را در اختیار ما قرار داده است. هوش مصنوعی در صنعت خودروسازی، صنایع غذایی، صنایع پوشاک، صنایع بهداشتی، ابزار‌های فناورانه و دیگر موارد ظهور و بروز پیدا کرده و پس از این‌ها وارد عرصه دفاع و صنایع دفاعی شده است.

باوری که عوام از هوش مصنوعی دارند محدود به ChatGPT است؛ در اصل هوش مصنوعی همانند اقیانوسی است که اگر ماهی‌گیری را فرا گرفته باشیم، می‌توان به بهترین شکل ممکن ماهی‌گیری کرد، اما  اگر علم استفاده از آن را ندانیم قطعاً در عرصه رقابت با کشور‌ها نه‌ تن‌ها عقب خواهیم افتاد بلکه از منافع آن بی‌بهره می‌شویم.

هوش مصنوعی؛ ضرورتی انکارناپذیر

دولت‌ها با پی بردن به اهمیت و کارکرد‌های هوش مصنوعی، نقش آن را از حوزه صنعت و اقتصاد به حوزه دفاع و ساخت و تولید تجهیزات دفاعی گسترش و توسعه داده‌اند و به همین منظور شاهد پیوند میان هوش مصنوعی و صنایع دفاعی هستیم. 

استفاده از هوش مصنوعی در صنایع دفاعی یک خواسته قابل انکار است و اگر به موقع مورد استفاده قرار نگیرد قطعاً اثرات منفی بر قدرت بازدارندگی کشورمان خواهد گذاشت، پس باید بستر‌ها و مقدمات ورود هوش مصنوعی به صنایع دفاعی هرچه سریع‌تر فراهم شود.

طراحی و تولید تجهیزات دفاعی طبق آخرین یافته‌های هوش مصنوعی نیازمند پیوند نزدیک دانشگاه و مهندسان صنایع دفاعی است و هر گاه این پیوند برقرار شده، شاهد دستاورد‌های شگرفی بوده‌ایم

جمهوری اسلامی به دلیل موقعیت جغرافیایی که از آن برخوردار است، با تنوع تهدیدات روبه‌روست و در رقابت‌های منطقه‌ای برای تأمین امنیت خود و دفع تهدیدات همواره از آمادگی بالای دفاعی برخوردار است و به خوبی به این موضوع پی‌برده که از جنبه دفاع کلاسیک باید عبور کرد و وارد عرصه‌های نوین دفاع شد.

طراحی و تولید تجهیزات دفاعی طبق آخرین یافته‌های هوش مصنوعی نیازمند پیوند نزدیک دانشگاه و مهندسان صنایع دفاعی است و هر گاه این پیوند برقرار شده، شاهد دستاورد‌های شگرفی بوده‌ایم.

تحلیل مقامات ارشد نظامی درباره کاربردی‌سازی هوش مصنوعی در صنایع دفاعی

سردار حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه در این باره تأکید می‌کند: «در حوزه‌های همکاری دانشگاه و دفاع، به موفقیت‌های خوبی رسیده‌ایم و به‌جرئت می‌توان گفت اگر ما از واردکننده سیم خاردار به صادرکننده فن‌آوری رسیده‌ایم و با طی مرز‌های دانش، دشمن را در فاصله بیش از یک‌هزارکیلومتری با هوش مصنوعی از پای درآوردیم، از ارتباط با دانشگاه حاصل شده است، در عین حال با وجود روابط قوی سپاه با دانشگاه‌ها باید بپذیریم ظرفیت بهره‌برداری نیرو‌های مسلح در مقابل اقیانوس توانمندی‌های دانشگاهی ناچیز است و باید کل کشور از این ظرفیت تعیین‌کننده و در دسترس استفاده کنند.»

همچنین امیر دریادار حبیب‌الله سیاری، معاون هماهنگ‌کننده ارتش به تلاش ارتش برای ورود به عرصه هوش مصنوعی اشاره می‌کند و می‌گوید: «ما در حوزه فناوری وارد موضوعات جدیدی شده‌ایم و نگاه خود به آینده را تبدیل به عمل می‌کنیم. به طور مثال، هوش مصنوعی یکی از مواردی است که باید به آن توجه ویژه‌ای شود و این کار در ارتش در حال پیگیری است.»

هوش مصنوعی چنان از اهمیت بالایی برخوردار است که به جرأت می‌توان گفت آینده نبرد‌های نظامی را رقم می‌زند و پیروزی و باخت کشور‌ها در هر جنگی به میزان توانشان در کاربردی‌سازی هوش مصنوعی بستگی دارد و تفاوتی ندارد این نبرد‌ها از نوع سایبری یا لجستیکی است.

هوش مصنوعی چنان از اهمیت بالایی برخوردار است که به جرأت می‌توان گفت آینده نبرد‌های نظامی را رقم می‌زند و پیروزی و باخت کشور‌ها در هر جنگی به میزان توانشان در کاربردی‌سازی هوش مصنوعی بستگی دارد

نیروی هوایی ارتش در مأموریت‌ها از هوش مصنوعی استفاده می‌کند
با توجه به اهمیت هوش مصنوعی، نیروهای مسلح استفاده از آن را به صورت ویژه در دستور کار قرار داده‌اند.

امیر خلبان محمدرضا یوسفی فرمانده پایگاه دوم شکاری نیروی هوایی ارتش ضمن بیان این مطلب می‌گوید: در نیروی هوایی قدم‌های محکمی برای استفاده از فناوری‌ها برداشته شده و در حال بلوغ کامل است. یکی از آن‌ها هدایت دسته جمعی پهپادها و در یک مأموریت واحد تعریف مأموریت‌های مختلف برای فروندهای مختلف پهپاد است.

وی تاکید کرد: این کار، فرماندهی و کنترل و هوشمندی خاصی را می‌طلبد که با بهره‌گیری از هوش مصنوعی انجام می‌شود. این موارد جزو علومی است که در نیروی هوایی جریان دارد و نیروی انسانی این آموزش‌ها را می‌بیند.

فرمانده پایگاه دوم شکاری نیروی هوایی ارتش با بیان اینکه امروز هم بحث استفاده از هوش مصنوعی، سایبر، الکترونیک بسیار برجسته شده و مسئولان ما هم به خوبی این موضوعات را شناسایی کرده‌ و از قبل نسبت به این موضوعات ورود کرده‌اند، اظهار کرد: این علوم اکنون تحت بهره‌برداری ما هستند و از آن‌ها در مأموریت‌های مختلف استفاده می‌کنیم.

تجهیز نیروی دریایی سپاه به موشک‌های برخوردار از فناوری هوش مصنوعی

کار به اینجا ختم نشد، روز گذشته بود که خبر الحقاق سامانه‌های جدید موشکی، پهپادی و جنگال به نیروی دریایی سپاه رسانه‌ای شد.

سردار تنگسیری در آیین الحاق سامانه‌ها و تجهیزات جدید به نیروی دریایی سپاه، استقرار موشک‌های برخوردار از فناوری هوش مصنوعی و افزایش برد آشکارسازی سامانه‌های جنگ الکترونیک را از شگفتی‌ساز‌های برنامه الحاق جدید این نیرو دانست.

به کارگیری هوش مصنوعی در صنعت دفاعی موحب تحول و رشد شد

سردار رسول سنایی‌راد معاون سیاسی دفتر عقیدتی سیاسی فرماندهی معظم کل قوا در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری علم و فناوری آنا، با اشاره به نقش فناوری‌های نوین به ویژه هوش مصنوعی در پیشرفت‌های لجستیکی و دفاعی کشورمان می‌گوید: معمولاً در دنیا متداول است که فناوری‌های نو ابتدا در صنعت دفاعی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال ابتدا پهپاد‌های نظامی ساخته شدند و سپس در زمینه‌های غیرنظامی هم پهپاد‌ها به کار گرفته شدند.

وی با بیان اینکه از دیرباز همواره صنعت دفاعی در حوزه‌های تحقیق و توسعه پیشگام بوده است، اظهار می‌کند: به همین دلیل به کارگیری هوش مصنوعی در صنعت دفاعی موحب ایجاد تحول و رشد و توسعه صنعت دفاعی خواهد شد. به عبارت بهتر هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین در صنعت موشکی و هوایی کاربردی به مراتب بیشتر دارد و همانطور که در ساخت مسلسل‌های خودکار مشاهده می‌کنیم، روزی هم شاهد هوشمندسازی کامل موشک‌ها و جت‌ها و هلی‌کوپتر‌ها خواهیم بود.

هوش مصنوعی در صنعت دفاعی موحب ایجاد تحول و رشد و توسعه صنعت دفاعی خواهد شد

معاون سیاسی دفتر عقیدتی سیاسی فرماندهی معظم کل قوا می‌افزاید: انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران اعتماد به نفس را در میان ایرانیان افزایش داد و تلفیق اعتماد به نفس با احساس ضرورت سبب شد در مسیر خودکفایی گام برداریم. در جنگ به جمع‌بندی رسیدیم که باید روی پای خود بایستیم و قطعاً اگر در هشت سال دفاع مقدس دسترسی بیشتری به تسلیحات داشتیم به شکل بهتری جنگ را پیش می‌بردیم، از این رو امروز با توجه به تجربیات گذشته در عرصه دفاعی به پیشرفت‌های خوب و خیره‌کننده‌ای دست پیدا کرده‌ایم. جمهوری اسلامی ایران با پی بردن به اهمیت فناوری‌های نوین و نقشی که در عرصه نظامی دارند، تلاش کرده پهپاد‌ها و تجهیزات نظامی خود را کاملاً منطبق با دانش فناورانه کند تا ضمن به حداقل رساندن هزینه‌های مالی و انسانی، قدرت مانور بیشتری در جنگ‌های احتمالی داشته باشد یا اینکه قدرت بازدارندگی به مراتب بیشتری را به دست آورد.

سنایی‌راد با بیان اینکه کشور ما در بعضی از حوزه‌ها در لبه فناوری حرکت می‌کند، می‌گوید: وقتی امروز موشک‌های بالستیک، هدایت‌شونده، کروز و یا هایپر سونیک می‌سازیم و یا اینکه در عرصه ساخت پهپاد به یک قطب تبدیل شده‌ایم، همه آن‌ها نشان‌دهنده پیشرفت‌های فناورانه جمهوری اسلامی ایران است. 

هوش مصنوعی و راه‌های مقابله با چپاول‌گری دشمن

سردار سیروس صابری کارشناس مسائل دفاعی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار آنا، به توانمندی جمهوری اسلامی ایران در کاربردی‌سازی فناوری‌های نوین در حوزه مسائل دفاعی اشاره می‌کند و می‌گوید: جنگ ایران و عراق یکی از طولانی‌ترین جنگ‌هایی بود که در قرن ۲۰ اتفاق افتاد و هرچند خیلی طولانی بود، اما این جنگ خیلی چیز‌ها را به ما آموخت و آن خودباوری و حرکت به سمت ساخت و تولید تجهیزات نظامی بود. 

وی اظهار می‌کند: جمهوری اسلامی ایران از همان اول به این نتیجه رسید که اگر می‌خواهد با جنگ مواجه نشود و جنگی رخ ندهد باید قوی شود و برای جنگ آماده باشد، چون آمادگی برای جنگ، اقدامی بازدارنده و ممانعت‌کننده از وقوع هر نوع جنگ سخت است.

کارشناس مسائل دفاعی درباره به‌کارگیری هوش مصنوعی در صنایع دفاعی کشورمان، می‌گوید: وقتی دشمن می‌خواهد از هوش مصنوعی برای چپاول و تحمیل اراده خودش به ملت‌ها استفاده کند، ما هم باید از قابلیت‌های هوش مصنوعی برای مقابله با این اقدام دشمن بهره ببریم. هوش مصنوعی در همه صنایع کاربرد دارد و تنها بخش نظامی نیست، پس مجبور به کاربردی‌سازی و نهادینه کردن آن هستیم. نیرو‌های نظامی ایران در راستای استفاده از قابلیت‌های هوش مصنوعی در صنایع دفاعی گام‌های مهمی را برداشته‌اند و قطعاً اثرگذار خواهد بود.

نیرو‌های نظامی ایران در راستای استفاده از قابلیت‌های هوش مصنوعی در صنایع دفاعی گام‌های مهمی را برداشته‌اند و قطعاً اثرگذار خواهد بود

نتیجه‌گیری...

همانطورکه گفته شد هوش مصنوعی پدیده‌ای نوین در زندگی بشر است که تمام ابعاد و جوانب آن را تحت تأثیر قرار داده و به نوعی همه را با خود درگیر ساخته و حتی بنا به گفته کارشناسان و آینده‌پژوهان رفتار و عادات بشری را هدایت خواهد کرد. مدیریت دانش و برنامه‌ریزی برای هوش مصنوعی هم جنبه بازدارندگی داشته و هم امنیت ملی را تأمین می‌کند.

کشور‌ها برای آنکه در حوزه نظامی نسبت به رقبای خود برتری داشته باشند به سمت فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی رفته‌اند و از این قابلیت در نبر‌های هوایی، زمینی، دریایی و موشکی استفاده می‌کنند تا از میزان تلفات انسانی بکاهند و هم دقت و قدرت تهاجمی و دفاعی خود را افزایش دهند. 

در واقع می‌توان اذعان کرد هوش مصنوعی به مزیتی تبدیل شده که آینده میدان نبرد را تعیین می‌کند و از سوی دیگر عیار قدرت نظامی و بازدارندگی کشور‌ها را مشخص خواهد کرد. جمهوری اسلامی ایران با پی بردن به این مهم طی سال‌های گذشته تلاش کرده با ایجاد پیوند میان دانشگاه و صنعت نظامی، نقش هوش مصنوعی را در عرصه دفاع پررنگ‌تر کند.