کدام محصول فناورانه ایرانی مزیت رقابتی دارد

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد خبرگزاری علم وفناوری آنا، بارها از توانایی و استطاعت بخش دانش‌بنیان برای حضور پررنگ در عرصه‌های صادراتی، صحبت شده است. نه‌تنها کارشناسان اقتصادی، بلکه مدیران دولتی نیز بر این باورند که صنایع خلاق و فناورانه می‌توانند تحولی جدی در درآمدهای ارزی رقم بزنند. به منظور شکوفایی این ظرفیت بالقوه، باید بسترها و لوازمی هم از سوی دولت و هم فعالان این بخش فراهم شوند.

ایجاد محیطی برای رشد فعالیت صنایع این بخش و همچنین باز کردن مسیر صادرات محصولات و خدمات فناورانه، مهم‌ترین نیاز فعلی حوزه دانش‌بنیان است. علاوه بر آن بازارسنجی و ایجاد بازار برای ارائه کالاها، از اهمیتی بالا برخوردار است؛ چراکه با وجود نیاز شدید کشورهای همسایه و منطقه به محصولات فناورانه، ایران باید بتواند در ارائه و ایجاد پایگاه صادراتی خود در این کشورها، موفق عمل کند. تنها وجود نیاز در این بخش کافی نیست و باید اقداماتی کارشناسی شده برای بازارسازی و عرضه محصولات و خدمات دانش‌بنیان انجام شود. از این رو راه‌های شناسایی بازارهای هدف برای صادرات محصولات دانش‌بنیان و همچنین تبیین ظرفیت‌های صادراتی حوزه‌های مختلف فناوری، شایان بررسی است.

مزیت دانش‌بنیان‌ها حفظ شود

آرمان خالقی، قائم مقام دبیرکل خانه معدن، صنعت و تجارت در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصاد خبرگزاری علم و فناوری آنا، ابتدا به صادرات‌محور شدن کالاها و خدمات تاکید کرد و گفت: تولید در بخش دانش‌بنیان برای ورود به مسیر صادرات، باید مزیت‌های رقابتی خود را تقویت کند. این سوال مطرح است، کدام محصولات فناورانه ایرانی آن هم با روش‌های جدید دانش‌بنیان مزیت رقابتی دربازا‌رهای جهانی را دارند؟ در ابتدا میزان تیراژ محصولات دانش‌بنیان باید به حدی باشد که بتواند نیازهای کشورهای مقصد و همچنین بازارهای داخلی را تامین کند؛ نمی‌توان با تیراژ کم، هدف ورود به بازارهای بین‌المللی را محقق کرد. علاوه بر آن باید با بهره‌گیری از روش‌های فناورانه، مشخصات و ویژگی‌های یکتا و منحصر به فرد برای محصولات ایجاد کرد. تامین کیفیت بالای کالاها در کنار تعیین قیمت‌های رقابتی، از دیگر اقدامات ضروریست که باید بخش تولید دانش‌بنیان به آن توجه کند. زمانیکه این مولفه‌ها در کنار یکدیگر قرار گیرند، یک محصول دانش‌بنیان با ویژگی‌های صادراتی تولید شده و برای کشورهای مقصد مطلوبیت دارد.

وی ادامه داد: بخش دانش‌بنیان ایران، ظرفیت و استعداد حضور در بازارهای بین‌المللی تجارت را دارد اما باید بتواند از ابزارهای در دسترس، به خوبی و در جهت توسعه بهره گیرد. در حوزه‌هایی همچون زیست فناوری، تکنولوژی، غذا و دارو و کشاورزی، نوآوری‌های خوبی رقم خورده و صنایع فناورانه کشور عملکرد مثبتی را ثبت کرده‌اند. بنابراین ظرفیت برای توسعه فعالیت‌های صادراتی در این بخش وجود دارد. اما مهم شناساندن این توانایی به جهان، بازاریابی و استمرار در صادرات است.

همکاری تجار برای صادرات محصولات فناورانه

خالقی در ادامه صحبت‌های خود به اهمیت بازاریابی برای حضور در مجامع تجاری تاکید کرد و گفت: تامین شدن مجموعه‌ای از نیازهای مالی و لجستیکی، بازاریابی و بازارسازی، مسیر اصلی ورود به عرصه‌ تجارت بین‌المللی برای بخش دانش‌بنیان است. باید شرکت‌های فناورانه و صنایع خلاق در نمایشگاه‌های بین‌المللی حضور یافته و محصولات و خدمات خود را عرضه کنند. به طور کلی هر اقدامی که منجر به افزایش شناخت و حضور توانمندی‌های ایران در عرصه‌های صادراتی می‌شود، مهم است و باید آن را اجرایی کرد. اما نکته اصلی اینجاست که هر تولیدکننده‌ای، لزوما صادرکننده و تاجر موفقی نیست.

قائم مقام دبیرکل خانه معدن، صنعت و تجارت خاطرنشان کرد: اگر شرکت‌های تولیدکننده، نتوانند واحد و یا شرکتی مستقل را برای بهبود فعالیت‌های تجاری خود تاسیس کنند، باید با تجار و صادرکنندگان خبره برای صادرات همکاری کنند. این همکاری و مشارکت زمینه‌ساز توسعه تجارت خارجی و گسترش صادرات بخش دانش‌بنیان خواهد شد. باید توجه داشت که وظیفه دولت در این روند، تنها قانون‌گذاری و سیاست‌گذاریست؛ این نهاد باید ضمن ارائه تسهیلات به تولید و تجارت، اتفاقاتی همچون خط سبز گمرکی را رقم بزند. باید مرز بین اقدامات بخش خصوصی و وظایف دولت به خوبی روشن باشد تا شاهد دولتی شدن دانش‌بنیان‌ها و یا فعالیت‌های صادراتی نباشیم.

نیاز منطقه به تحولات تکنولوژیکی

کشورهای منطقه به‌ویژه کشورهای عربی، خیز بلندی برای دست‌یابی به توسعه‌های اقتصادی و تحولات تکنولوژیکی برداشته‌اند. به دلیل این رویکرد، نیاز آن‌ها به محصولات فناورانه در حوزه‌های مختلف افزایش یافته و در نهایت فرصت خوبی برای حضور ایران به عنوان تامین‌کننده اصلی این نیازها، پدید آمده است. آنکه ایران چطور بتواند تولیدات فناورانه خود را به این کشورها معرفی، آن‌ها را جذب و پایگاه‌های صادراتی خود را بنا کند، مسئله‌ای است که در ادامه مشخص خواهد شد.