«چت جی‌پی‌تی» چقدر آب می‌نوشد؟ ردپای مصرف پنهان آب در مدل‌های هوش مصنوعی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، «چت جی‌پی‌تی» از هفت ماه پیش که وارد صحنه شد، تغییری در بازی ایجاد کرد و نحوه ارتباط مردم و کسب‌وکار‌ها را با مهارت‌های شگفت‌انگیز خود تغییر داده است. اما شگفتی‌های هوش مصنوعی بدون انتقاد نیست و منتقدات در مورد تاثیرات این فناوری جدید به‌شدت نگران هستند.
برخی کارشناسان هشدار داده‌اند که هوش مصنوعی مولد تهدیدی بزرگ‌تر از کلاهک‌های هسته‌ای است. اما در این مرحله، ابزار‌هایی مانند «چت جی‌پی‌تی» هنوز هم با منطق خود دچار مشکل هستند و به‌تنهایی نمی‌توانند دنیا را در دست بگیرند. تهدید واقعی که در حال حاضر با آن مواجه هستیم، مقدار بسیار زیاد آبی است که این ربات‌ها از بین می‌برند. بیایید نگاهی به اعداد بیندازیم:
چت‌بات‌ها برای هر مکالمه ۵۰۰ میلی‌لیتر آب می‌نوشند
محققان دانشگاه کلرادو ریورساید و دانشگاه تگزاس آرلینگتون در مقاله خود با عنوان «کمتر تشنه کردن هوش مصنوعی: کشف و رسیدگی به ردپای مخفی آب در مدل‌های هوش مصنوعی» که در انتظار بررسی است، مقادیر خیره‌کننده‌ای از آب را که چت‌بات‌های هوش مصنوعی «نوشیده‌اند» تا خود را در پاسخ به سوالات خسته کننده شما خنک کنند نشان داده‌اند!
محققان محاسبه کردند که آموزش «چت جی‌پی‌تی ۳» در مراکز داده ایالات متحده آمریکا می‌تواند به طور مستقیم ۷۰۰ هزار لیتر آب شیرین مصرف کند که معادل چیزی است که برای تولید ۳۷۰ خودروی بی ام و یا ۳۲۰ خودروی الکتریکی تسلا لازم است؛ و اگر قرار بود این آموزش در مراکز داده آسیایی این شرکت انجام شود، مصرف آب سه برابر می‌شد.
اما مصرف آب به آموزش ختم نمی‌شود. برای هر مکالمه حدود ۲۰ تا ۵۰ سوال و جواب که با «چت جی‌پی‌تی» دارید، این چت بات ۵۰۰ میلی لیتر آب می‌نوشد.
شاید زیاد به نظر نرسد. اما با توجه به اینکه این ابزار سریع‌ترین نرم‌افزار برای رسیدن به مرز ۱ میلیون کاربر در تاریخ بود و اکنون بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر دارد، مجموع ردپای این ترکیب برای ایجاد نگرانی کافی است.
«چت جی‌پی‌تی» تنها مصرف‌کننده نیست
«چت جی‌پی‌تی» محصول «اوپن ای‌آی» است، یک سازمان تحقیقاتی که برای تقویت نوآوری‌های هوش مصنوعی خود به پلتفرم ابری آژور مایکروسافت متکی است. اما مایکروسافت در رقابت برای توسعه هوش مصنوعی مولد تنها نیست. گوگل بارد، چت بات هوش مصنوعی مخصوص به خود را دارد که ممکن است میلیون‌ها کاربر فعال داشته باشد، هرچند تعداد دقیق آن‌ها فاش نشده است.
روزنامه اورگونین فاش کرد که مراکز داده جهانی گوگل در سال ۲۰۲۲ پس از آنکه شهر دالاس اورگان را برای افشای میزان آب مصرفی یک مرکز داده گوگل در این منطقه به چالش کشید، ۱۵ میلیارد گالن آب مصرف کردند. بررسی‌ها نشان داد که این شرکت تنها در سال ۲۰۲۱ حدود ۱.۲۵ میلیارد لیتر آب در این منطقه مصرف کرده است. براساس برخی برآوردها، این میزان آب برای تامین آب بیش از یک میلیون خانوار در سال کافی است.
مصرف آب و انتشار کربن رابطه معکوس دارند
متاسفانه، همان طور که مقاله بالا اشاره می‌کند، اغلب یک توازن بین بهره‌وری کربن و بهره‌وری آب وجود دارد. این به این دلیل است که بیشتر راه حل‌ها بر جنبه‌های مهندسی مانند بهبود سیستم‌های خنک کننده مراکز داده تمرکز دارند. این راه حل‌ها در مصرف آب صرفه جویی می‌کنند، اما فاکتور‌های تقاضا مربوط به زمان و مکان آموزش و استفاده از مدل‌های هوش مصنوعی را نادیده می‌گیرند.
محققان می‌نویسند: برای مثال، توسعه‌دهندگان مدل هوش مصنوعی ممکن است بخواهند مدل‌های خود را در هنگام ظهر که انرژی خورشیدی فراوان‌تر است، آموزش دهند، اما این گرم‌ترین زمان روز است که منجر به بدترین بهره‌وری آب می‌شود.
چه راه‌حل‌هایی برای کاهش مصرف آب هوش مصنوعی وجود دارد؟
چالشی که در اینجا وجود دارد، یافتن نقطه‌ای مطلوب بین کربن و بهره‌وری آب است. یکی از راه حل‌های بالقوه‌ای که در این مقاله به آن اشاره شده، تنوع مکانی زمانی است؛ به طور خلاصه، با برنامه ریزی آموزش و استنتاج مدل‌های هوش مصنوعی در مکان‌های مختلف و در زمان‌های مختلف، توسعه‌دهندگان می‌توانند ردپای آبی مدل‌های هوش مصنوعی خود را کاهش دهند.
راه حل دیگری که در این مقاله به آن اشاره نشده، انتقال کل مراکز داده به کشور‌های سردتر یا زیر آب است. مناطقی که به طور طبیعی سرد هستند می‌توانند به‌عنوان ایدئال‌ترین مکان برای ساخت مراکز داده عمل کنند که مقدار کمتری انرژی و همچنین آب کمتری نیز مصرف خواهند کرد. این مکان‌ها اولین انتخاب ارائه‌دهندگان مرکز داده سبز هستند. مایکروسافت یکی از شرکت‌هایی است که مراکز داده زیر آب را آزمایش کرده و ادعا می‌کند که این مراکز قابل اعتماد و کاربردی هستند و انرژی کمتری نسبت به مراکز معمولی مصرف می‌کنند.
اما به نظر می‌رسد گوگل و مایکروسافت رویکرد‌های کاملا متفاوتی نسبت به چگونگی پایدارتر کردن مراکز داده خود دارند.
غول‌های فناوری چه برنامه‌ای دارند؟
گوگل در بیانیه‌ای مطبوعاتی اعلام کرد که در صورت امکان از آب دریا یا آب بازیافتی استفاده می‌کند و برای تامین انرژی مراکز داده خود روی منابع انرژی تجدیدپذیر و تعدیل کربن سرمایه‌گذاری می‌کند. این شرکت همچنین می‌گوید که با جوامع محلی و مقامات همکاری می‌کند تا اطمینان حاصل کند که مصرف آب آن تاثیری بر در دسترس بودن یا کیفیت آب برای سایر کاربران ندارد.
از سوی دیگر، مایکروسافت، که زیرساخت‌های اوپن ای‌آی را تقویت می‌کند، قصد دارد تا سال ۲۰۲۴ میزان آب مصرفی مراکز داده اش را تا ۹۵ درصد کاهش دهد و هدف نهایی آن حذف کامل مصرف آب است. مایکروسافت برای دستیابی به ردپای آبی صفر در آن آب و هوای گرم و خشک، قصد دارد روش جدیدی برای خنک کردن سرور‌ها اتخاذ کند: غرق کردن آن‌ها در حمام‌های مایع مبتنی بر فلوروکربن.
با بدتر شدن تغییرات اقلیمی و گرم‌تر شدن جهان، مسائلی مانند خشکسالی و کمبود آب احتمالا بیشتر می‌شوند. در چنین سناریویی، یافتن راه‌های پایدار برای خنک کردن مراکز داده نه تنها مهم بلکه ضروری است.
انتهای پیام/