عقلانیت؛ عنصری کلیدی در اندیشه ناصرخسرو

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، مراسم بررسی اندیشه‌های حکمی، کلامی و ادبی حکیم ناصر خسرو قبادیانی با حضور جمع زیادی از استادان، پژوهشگران و علاقمندان به زبان و ادب فارسی روز سه شنبه بیست و هفتم تیر ماه ۱۴۰۲ در تالار اجتماعات شهید مطهری (ره) انجمن برگزار شد.

مهدی محقق عضو هیئت مدیره انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و مصحح برجسته دیوان اشعار ناصرخسرو به عنوان نخستین سخنران در این مراسم به ایراد سخن پرداخت و گفت: بنده به همراه مرحوم استاد مجتبی مینوی و علی رواقی توفیق پیدا کردیم که در دهه پنجاه شمسی دیوان ناصرخسرو را تصحیح و چاپ نماییم. با حضور دکتر رواقی در این جمع علمی خوشبختانه در مباحث لغوی و واژگانی همه مشکلات حل می‌شد و با کوشش وافری که مرحوم مینوی داشتند تصحیح این دیوان به بهترین شکل ممکن صورت گرفت.

وی تأکید کرد:حکیم ناصرخسرو حکمت شرعیه و حکمت عقلیه را آشتی داد و با نگارش «سفرنامه ناصرخسرو» اثری ماندگار در حوزه سفرنامه نویسی از خود به جای گذاشت.

تلازم عقل و دین در اندیشه ناصرخسرو

در ادامه محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی طی سخنانی با اشاره برخی از ویژه گی‌های فکری ناصر خسرو گفت: تلازم عقل و دین و توجه ویژه او به تأویل و باطن متن از جمله مهمترین ویژگی‌های فکری حکیم ناصر خسرو است.

او ادامه داد: برخی از اشعار منسوب به ناصر خسرو باید باردیگر از سوی محققین ادبی مورد مداقه قرار گیرد تا صحت انتساب این اشعار به وی مشخص گردد.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: ناصرخسرو نقش مهمی در پرورش و بالندگی حکیمان و اندیشمندان پس از خود داشت و برای دیگران شرایطی را فراهم آورد که درباب آراء و اندیشه‌های او تحقیق و پژوهش نمایند. زادالمسافرین، کتابی در بیان حکمت الهی به نثر روان و سفرنامه ناصرخسرو، مشتمل بر بخشی از مشاهدات سفر هفت ساله او به عنوان یک منبع مهم جغرافیای تاریخی در میان دیگر آثار او از اهمیت قابل توجهی برخودار اند.

او در پایان تأکید کرد: ضروری است که اندیشه‌های رفیع حکیم ناصر خسرو به زبان ساده و روان امروزی از سوی محققین تدوین و در اختیار نسل جوان و جدید کشور قرار بگیرد تا از رهگذر این اقدام نسل جدید ارتباط عمیق تری با میراث فرهنگی و ادبی ایران برقرار نمایند.

ستایش ویژه «ناصر خسرو» از امام علی (ع)

در ادامه این مراسم احمد تمیم داری استاد بازنشسته زبان و ادب فارسی دانشگاه علامه طباطبایی سخنرانی کرد. او گفت: در اشعار ناصر خسرو جایگاه علی‏بن‏ابی طالب (ع) در مقایسه با سایرین، بصورت ویژه‏ای تفاوت دارد. علی‏‏بن‏ابیطالب (ع) و فرزندان ایشان، همواره مورد ستایش و تحسین ناصرخسرو هستند.

او تصریح کرد: ناصرخسرو مخاطبان خود را به دوستی امام علی (ع) و خاندان پیامبر اکرم (ص) توصیه می‌کند.

این استاد دانشگاه تأکید کرد: ناصرخسرو در پاسداشت هیچ یک از چهره‌‏های آیین اسلام جز پیامبر اکرم، در حد علی‏بن‏ابیطالب (ع)، نمی‌کوشد.

شاعر آزادی و آزادگی

سخنران پایانی این مراسم سرور مولایی عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود. او طی سخنانی گفت: خراسانی که ناصرخسرو در اشعار خود مطرح می‌کند نوعی حس خاطره انگیز دارد. در طول تاریخ ادبیات خاقانی هم از خراسان در اشعار خود بسیار نام برده است، اما آنچه که ناصر خسرو میگوید با دیگران متفاوت است.

او در بخش دیگری از سخنان خود به ویژه گی‌های دیوان حکیم ناصرخسرو اشاره کرد و افزود: دیوان ناصرخسرو، دیوان حریت و آزادگی است. از اینرو توجه وی به آزادی و آزادگی اهمیت فراوان دارد.

عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی تأکید کرد: ناصر خسرو دشمن جهالت، کوته نگری و نادانی است. همچنین انتقادات اجتماعی او نیز بسیار مستدل است و صرفا به جنبه عقیدتی او باز نمی‌گردد.