انتقاد ممنوع!/ سوءاستفاده عربستان از اسنپ‌چت برای سرکوب منتقدان

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، به نظر می‌رسد عربستان سعودی از اپلیکیشن پیام رسان آمریکایی اسنپ‌چت برای تبلیغ وجهه محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور سوء استفاده می‌کند و در عین حال احکام ظالمانه‌ای را نیز به اینفلوئنسرهایی که از این پلتفرم برای انتقاد ملایم از پادشاه آینده استفاده می‌کنند، تحمیل می‌کند.

این شرکت مستقر در کالیفرنیا که سال گذشته با همکاری با وزارت فرهنگ عربستان موافقت کرد، بیش از ۲۰ میلیون کاربر در این کشور دارد. حدود ۹۰ درصد از افراد ۱۳ تا ۳۴ ساله عربستان از جمله این افراد هستند. به گفته افراد آشنا، ولیعد شخصاً با برخی از بزرگ‌ترین «اسنپ‌چت‌ترهای» این پلتفرم برای گفتگو‌های غیررسمی درباره رویداد‌های جاری ملاقات کرده است.

سرمایه‌گذاری شاهزاده سعودی در اسنپ چت

این پلتفرم که به کاربران اجازه می‌دهد پیام ها، عکس‌ها و ویدیو‌هایی که پس از مشاهده ناپدید می‌شوند را به اشتراک بگذارند، به قدری محبوب است که یکی از مدیران ارشد اسنپ چت اخیرا آن را گسترش دهنده بافت اجتماعی [ پادشاهی]خوانده است. یکی از بزرگ‌ترین سرمایه گذاران این شرکت، شاهزاده سعودی الولید بن طلال است که در سال ۲۰۱۸، ۲۵۰ میلیون دلار در این شرکت سرمایه گذاری کرد.

ناظران نزدیک حساب‌های تایید شده مستقر در عربستان می‌گویند که این پلتفرم توسط بسیاری از اینفلوئنسر‌ها برای تبلیغ بن سلمان استفاده می‌شود و اینفلوئنسر‌ها به طور گسترده و یکنواخت هر عکس جدیدی از شاهزاده یا دیگر محتوای ویدیویی که او را تبلیغ می‌کند، به اشتراک می‌گذارند.

سایه سنگین سرویس‌های امنیتی عربستان سعودی بر اسنپ‌چت

منتقدان، مخالفان و کارشناسان حقوق بشر می‌گویند که از این پلتفرم به عنوان ابزاری برای سرکوب داخلی و فراملی نیز استفاده می‌شود. افرادی که به شرط ناشناس ماندن برای محافظت از تماس‌ها در این کشور با گاردین صحبت کرده اند، می‌گویند که پست‌های اسنپ چت به شدت توسط سرویس‌های امنیتی عربستان سعودی تحت نظارت هستند. به گفته فردی که اطلاع مستقیمی از این موضوع دارد، در یک مورد، اینفلوئنسر‌هایی که سیاسی نیستند، توسط سرویس‌های امنیتی به دلیل عدم ارسال تبلیغات کافی در مورد ولیعهد مورد بازجویی قرار گرفتند.

این تعاملات گاهی شامل تهدید‌هایی مبنی بر عدم اعطای مجوز مورد تایید دولت به یک فرد می‌شود که در حال حاضر برای اینفلوئنسر‌هایی که به دنبال کسب درآمد از این پلتفرم هستند، الزامی است و منتقدان دولت آن را راه دیگری برای حفظ کنترل رسانه‌های اجتماعی در داخل کشور می‌دانند.

 اسنپ چت؛ ابزاری ایده آل برای سرکوبگری/ ۲۷سال زندان برای انتقاد از بن سلمان

منصور الرقیبا، یکی از اینفلوئنسر‌های سعودی اسنپ چت که بیش از ۲ میلیون دنبال کننده دارد، در ماه مه ۲۰۲۲ در ارتباط با پست‌های رسانه‌های اجتماعی دستگیر شد که در آن اذعان داشت توسط فردی که ادعا می‌کرد از وی در انتقاد از سند چشم انداز ۲۰۳۰ بن سلمان باج گرفته است، دستگیر شد. یک فرد آشنا به این پرونده گفت که الرقیبا به ۲۷ سال زندان محکوم شده است.

در آمریکا، مخالفان سعودی از جمله خالد الجبری، منتقد همیشگی بن سلمان، گزارش می‌دهند که توسط کاربران اسنپ چت مستقر در عربستان سعودی مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند.

الجبری گفت: محبوبیت اسنپ چت آن را به ابزاری ایده آل برای رژیم سرکوبگری تبدیل می‌کند که از اسنپ چت در انتشار تبلیغات دولتی، ترور شخصیت مخالفان و نظارت بر فعالان و تاثیرگذاران سواستفاده می‌کند.

این نگرانی‌ها از سوی گزارش حقوق بشر سال ۲۰۲۲ وزارت خارجه آمریکا مورد حمایت قرار می‌گیرد که اشاره می‌کند مقامات سعودی به طور منظم وب سایت ها، وبلاگ ها، اتاق‌های گفتگو، سایت‌های رسانه‌های اجتماعی، ایمیل‌ها و پیام‌های متنی را بازرسی می‌کنند. وزارت امور خارجه همچنین گزارش داد که دولت عربستان سعودی با استفاده از حساب‌های خودکار رسانه‌های اجتماعی افراد را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهد تا اطمینان حاصل کند که پیام‌های طرفدار دولت بر لیست‌های گرایش رسانه‌های اجتماعی غالب هستند و به طور موثر صدا‌های مخالف را خاموش می‌کنند.

ران دیبرت، مدیر آزمایشگاه شهروندی در مدرسه مونک در دانشگاه تورنتو گفت: الیگارش‌های خلیج فارس که غنی از نفت هستند، سابقه نگران کننده‌ای در مجازات کاربران رسانه‌های اجتماعی و به کارگیری عملیات نفوذ دیجیتال چندبعدی برای ساکت کردن منتقدان و انجام سرکوب فراملی دارند.

دیبرت گفت پذیرش سرمایه گذاری عربستان نه تنها یک مشکل روابط عمومی، بلکه احتمالا یک مشکل عملیاتی ایجاد می‌کند، زیرا تقریبا قطعی است که چنین دولت‌های مستبدی تلاش خواهند کرد تا از سرمایه گذاری‌های خود برای اعمال کنترل بر این پلتفرم استفاده کنند.

یکی از سخنگویان اسنپ اعلام کرد که این شرکت متعهد به حفاظت از امنیت و خوداتکایی کاربران اسنپ در سراسر جهان است اما این سخنگو هیچ اظهار نظر خاصی در مورد زندانی شدن کاربران در عربستان سعودی یا اینکه آیا این موضوع توسط هیات مدیره این شرکت از جمله مدیرعامل و بنیانگذار آن، ایوان اشپیگل مورد بحث قرار گرفته است یا خیر.

منتقدان عربستانی قربانیان ارتش سایبری بن سلمان

برخی از مخالفان سعودی که در خارج از این کشور زندگی می‌کنند گفته اند که شکایت‌های مربوط به حساب‌های آن‌ها توسط این شرکت نادیده گرفته شده است. عمر عبدالعزیز، فعال سعودی مقیم کانادا که از نزدیکان جمال خاشقجی، روزنامه نگار به قتل رسیده سعودی بود، سال‌ها بدون موفقیت تلاش کرد تا حساب کاربری خود در اسنپ چت را تایید کند. در حالی که عبدالعزیز بیش از ۶۰۰ هزار دنبال کننده در توییتر دارد، دنبال کننده او در اسنپ چت، جایی که او ویدئو پست می‌کند، سال هاست که راکد بوده و یا فالوور خود را از دست داده است.

عبدالعزیز مدت هاست که به عنوان دشمن این کشور شناخته می‌شود. محققان آزمایشگاه شهروندی دریافتند که این مخالف که در یک مستند بزرگ درباره قتل خاشقجی حضور دارد، در سال ۲۰۱۸ توسط مقامات سعودی هک شده است. در سال ۲۰۲۰ مقامات کانادایی به او هشدار دادند که هدف بالقوه عربستان سعودی است و برای حفاظت از خود باید اقدامات احتیاطی انجام دهد.

او گفت که گمان می‌کند که احتمالا قربانی ترول‌های تحت حمایت عربستان (که گاهی به عنوان ارتش سلمان شناخته می‌شوند) شده است.

عبدالعزیز با اشاره به مسائل مشابهی که پیش از حل این مساله در یوتیوب با آن‌ها مواجه شده بود، گفت: آن‌ها باید از فعالان در برابر این موضوع محافظت کنند.

گاردین اسکرین شات‌هایی از مکاتبات قبلی عبدالعزیز با تیم خدمات مشتریان این شرکت را به اشتراک گذاشت که در آن‌ها خواستار تایید با سخنگوی اسنپ شده بود. اسنپ در واکنش به این موضوع اعلام کرد که این درخواست‌ها به تیم درستی منتقل نشده اند و درخواست عبدالعزیز هیچ گاه به صورت رسمی رد نشده است.