امکان پیوند عضو منجمد با دستاورد جدید محققان

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، محققان دانشگاه مینه سوتا آمریکا به طور موفقیت‌آمیز کلیه یک موش را پس از ۱۰۰ روز نگهداری در شرایط بسیار سرد، پیوند زدند. این امر نقطه عطفی به حساب می‌آید که در آینده چگونگی و زمان پیوند اعضای بدن انسان را دگرگون می‌کند.

در این تحقیق از ایجاد کریستال‌های یخ جلوگیری شد که بافت‌های زنده را هنگام یخ‌زدگی از بین می‌برد و خساراتی غیرقابل جبران ایجاد می‌کند. جان بیشاف پروفسور مهندسی مکانیک از چند سال قبل مشغول بررسی این چالش بود و هنگامی‌ که کلیه یخ‌زده در وضعیت عادی قرار گرفت و به فعالیت سالم در بدن موش ادامه داد به دستاورد مهمی دست یافت.

طبق گزارشی که در نشریه نیچر کامونیکیشنز منتشر شده، چهار عمل جراحی پیوند دیگر با کلیه‌هایی که قبلا یخ زده بودند، انجام شد و این اندام‌ها به مدت ۳۰ روز به طور نرمال فعالیت کردند.

بیشاف مدیر انستیتو مهندسی پزشکی دانشگاه مینه سوتا در این باره می‌گوید: تمام تحقیقات در بیش از یک دهه نشان داده بود این فرایند کارآمد خواهد بود؛ اما اکنون ما به طور واقعی همین امر را نشان دادیم. حفاظت انجمادی مؤثر در صنایع پزشکی، زیست‌شناسی و کشاورزی یک هدف مهم به حساب می‌آید و از سوی دیگر روشی ایده‌آل برای پیوند اعضا نیز هست.

حفاظت انجمادی فشار زمانی برای انجام پیوند عضو را از بین می‌برد و از سوی دیگر دورریز این فرایند را کاهش می‌دهد. به این ترتیب فرآیند پیوند عضو را می‌توان زمانی تنظیم کرد که بیمار سالم‌تر است و پزشکان نیز در دسترس هستند.

ارتقای روش‌های انجماد اکنون تغییراتی در باروری ایجاد کرده‌اند و فشار روی متخصصان ناباروری را برای باردارکردن فرد با انتقال چند نطفه تازه به بیمار کاهش داده‌اند. انجماد سبب می‌شود تست‌های ژنتیک بهترین نطفه‌ها برای انتقال را انتخاب کنند و نرخ بارداری بدون ریسک نیز بیشتر می‌شود.

مشکل اینجاست که همین روش‌ها را نمی‌توان برای اندام‌های بزرگ‌تر و تکامل یافته انسان به کار برد. ممکن است بخش خارجی یک عضو بدن سریع‌تر از قسمت هسته‌ای آن منجمد و ذوب شود که همین امر خسارت‌های غیرقابل جبرانی ایجاد می‌کند.

با کمک روش شیشه‌ای شدن (vitrification,) می‌توان از آسیب‌های انجماد اجتناب کرد. این یک فرایند خنک‌سازی است که عضو بدن را در یک وضعیت شیشه‌ای و مایع به طور معلق نگه می‌دارد و از ایجاد کریستال‌های یخ جامد جلوگیری می‌کند.

کلید اصلی استفاده از مواد شیمیایی ضد انجماد به اندازه کافی است تا در فرایند بدون سمی شدن عضو بدن از آن نگهداری کرد؛ اما ذوب شدن یخ چالش بعدی بود. محققان دانشگاهی برای این منظور از همجوشی ذرات ریز آهن در سراسر یک عضو قبل از انجماد استفاده کردند. پس از آن هنگامی که عضو پیوندی منجمد در یک میدان مغناطیسی قرار می‌گرفت که به‌سرعت می‌چرخد و ذرات آهن را داغ می‌کند، یخ عضو به طور یکسان آب می‌شد. این ذرات و نگهدارنده‌های شیمیایی قبل از پیوند شسته شدند.

محققان اکنون یک سیم پیچ مغناطیسی ساخته‌اند که می‌تواند یخ اعضای بدن انسان را آب کند، اما به گفته بیشاف تلاش‌ها برای استفاده از این روش جهت پیوند عضو در انسان سال‌ها طول می‌کشد. هیچ کس تا به حال ترکیبی از مواد شیمیایی که بتواند اعضای بدن انسان را ایمن نگه دارد، نساخته است. گام بعدی محققان تکرار این آزمایش روی حیوانات بزرگتر مانند خوک است.