شکست پروژه انزوای ایران با توسعه روابط جهانی/ سفرها در قالب دکترین همسایگی در ۳ سطح انجام می‌شود
گروه جهان خبرگزاری علم و فناوری آنا- زهرا قربانی: سفر سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران به آمریکای لاتین و بازدید از سه کشور ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوبا، از مهم‌ترین عناوین خبری رسانه‌های جهان طی هفته گذشته بود.
برآیند تحلیل‌ها حاکی از آن است که عمق و اهمیت راهبردی روابط ایران با کشورهای آمریکای لاتین، به مانع قدرتمندی در مقابل یک‌جانبه‌گرایی آمریکا تبدیل شده است؛ به‌ویژه آنکه سفر اخیر در پس‌زمینه احیای رابطۀ تهران-ریاض انجام شد.
از همکاری نظامی تا پیشرفت‌های پزشکی، ایران و کشورهای آمریکای لاتین ثابت کرده‌اند که به‌رغم تحریم‌ها و کارشکنی‌های اقتصادی واشینگتن، اراده محکمی برای فائق آمدن بر مشکلات دارند.
اهمیت این سفر به حدی بود که اندیشکده «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» آن را متفاوت از سفرهای قبلی رؤسای جمهور سابق ایران به آمریکای لاتین دانست؛ چراکه نشان داد ایران در کنار روسیه و چین با هدف تغییر ساختار جهانی، در حال تحکیم حوزه نفوذ خود در همسایگی آمریکاست.
*چرا سفر رئیسی به آمریکای لاتین مهم بود؟
در رابطه با مانور ایران در حیاط‌خلوت آمریکا، «احمد بخشایش» ، عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار آنا گفت: در عالم سیاست و بین‌الملل، این سفرها حائز اهمیت است. چنین مباحثی باعث می‌شود که رفاقت بین کشورها اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و مخصوصاً در بحث انرژی بیشتر شود.
وی افزود: همه کشورها دوست و دشمن دارند. برخی کشورها سعی می‌کنند دشمنان خود را کم و دوستانشان را زیاد کنند، این دوستی از طریق گفت‌وگو، رفت و آمد و گفت‌وشنود است، آقای رئیس‌جمهور هم به این نتیجه رسیده است که روابط سیاسی کشورمان را با دنیا، حتی با کشورهای غربی هم آرام کند.
عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اضافه کرد: هر قدمی برای اصلاح رابطه با آمریکا، آمریکای غربی و لاتین خوب است، البته شاید ایالات‌متحده از این سفر خوشحال نشود، چون فکر می‌کند ایران دشمن خیلی قدرتمندی برای آمریکا است، بنابراین سعی می‌کند سفر را زیر نظر بگیرد.
توسعه روابط ایران با آمریکای لاتین در هر برهه‌ای می‌تواند مثمر ثمر باشد
بخشایش گفت: به‌هرحال سفر برکاتی دارد، امیدوارم سفرهای رئیس‌جمهور ایران مخصوصاً به کشورهای اروپایی و آمریکایی بیشتر و ارتباطات بهتر شود.
وی تأکید کرد: این سه کشوری که رئیس‌جمهور به آن‌ها سفر کردند، افکارشان به ما خیلی نزدیک است. رهبران کوبا، نیکاراگوئه و ونزوئلا در تعارض با آمریکا هستند و دشمنِ دشمن ما یعنی دوست ما محسوب می شوند، بنابراین طبیعی است که توسعه روابط ایران با این کشورها در هر برهه‌ای می‌تواند مثمر ثمر باشد.
*تبیین سفرهای سیاست خارجی رئیس جمهو در سه سطح
استاد دانشگاه آزاد اسلامی در واحد تهران مرکز در خصوص سفرهای رئیس‌جمهور که در قالب دکترین همسایگی و همگرایی صورت می‌گیرد، گفت: کشور ما این سفرها را در سه سطح انجام می‌دهد. یکی سطح منطقه و همسایگی است که بسیار سفرهای خوبی بوده است. رابطه ما باید با همسایگانمان خوب باشد به خاطر اینکه خطر تنش و اصطکاک در این حوزه وجود دارد. وقتی این خطر از بین برود، همکاری‌های اقتصادی شکل می‌گیرد و سرمایه‌گذاری خارجی به وجود می‌آید.
بخشایش اضافه کرد: برخی سفرهای دیگر، سفرهای فرامنطقه‌ای است. کشورهایی هستند که در نظام بین‌الملل با ما رابطه دارند، با ما هم‌سو و هم‌نظر هستند؛ مانند چین، روسیه، هند و برزیل که این کشورها قدرت، انرژی و حرفی برای گفتن دارند و رأیشان در سازمان ملل مهم است.
وی افزود: در آخر، ما سفرهایی در سطح بالاتر داریم که سفرهای جهانی است، مثلاً مقامات ایران به ونزوئلا، نیکاراگوئه یا به اروپا می‌رود، این سفرها درواقع حرکت‌های جهانی است.
کشورهای چین، روسیه، هند و برزیل قدرت، انرژی و حرفی برای گفتن دارند و رأیشان در سازمان ملل مهم است
عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه در سطح همسایگی، سفرهای بسیار خوبی صورت گرفته است، گفت: مخصوصاً صلح با عربستان سعودی بسیار مؤثر است، چون ایران و عربستان دو پایه ثبات در منطقه هستند.
بخشایش گفت: در مقام مقایسه، عربستان سعودی علاقه‌مند است که نقش ژاپن را از لحاظ اقتصادی در خاورمیانه ایفا و نظر کشورها را به خود جلب کند؛ لذا الآن ۱۰ میلیون بشکه نفت صادر می‌کند و از طرف دیگر به دنبال کمک مالی به کشورهای فقیر است و می‌تواند در ایران هم سرمایه‌گذاری کنند.
وی افزود: همان‌طور که رابطه ایران با عراق و کشورهای جبهه مقاومت که حوزه نفوذ معنوی ما هستند، خوب شده است، هرچه جلوتر می‌رویم، این ارتباطات بهتر می‌شود، اما آنچه در حال حاضر ایران را می‌آزارد، سلطه‌گرایی آمریکا است.
استاد دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: به خاطر اینکه مبادلات جهان بر پایه دلار است و اداره دارایی آمریکا این تجارت جهانی را کنترل و بخشی از این دلارها را تحریم می‌کند و نمی‌گذارد به ایران برسد، همین موضوع اقتصاد ایران را دچار چالش می‌کند و درنهایت وقتی اقتصاد ایران دچار چالش شود، کشورمان از لحاظ سیاسی و اجتماعی هم دچار چالش می‌شود.
عربستان۱۰ میلیون بشکه نفت صادر می‌کند و از طرف دیگر به دنبال کمک مالی به کشورهای فقیر است و می‌تواند در ایران هم سرمایه‌گذاری کنند.
بخشایش افزود: علت اینکه شکاف‌ها، ناراحتی‌ها و نارضایتی‌ها در ایران وجود دارد، به دلیل اقتصاد است و این اقتصاد برای اینکه روان شود، به سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی نیاز دارد.
وی در خصوص علت اینکه همکاری با برخی کشورها در ادوار گذشته مغفول مانده است، گفت: این موضوع به دولت‌ها و سیاست‌های آن بستگی دارد، دولت‌های اصلاح‌طلب بیشتر علاقه‌مند بودند که روابط ایران با غرب را اصلاح کنند تا به‌زعم خود مشکلات و موانعی که بر سر راه سرمایه‌گذاری خارجی بود، بردارند.
عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: اما غربی‌ها به دلیل مشکلی که با سیستم حکومتی ایران دارند، از موضع تحریم کوتاه نمی‌آمدند به‌طوری‌که مثلاً به هواپیمای وزیر خارجه ما در آلمان، بنزین نمی‌دادند.
بخشایش افزود: با توجه به چنین تجربه‌ای است که دولت آقای رئیسی ترجیح می‌دهد با کشورهایی ارتباط داشته باشد که با ماهم فکر، هم‌تراز و در سازمان‌های بین‌المللی هم‌رأی هستند.
وی در توضیح این مطلب تصریح کرد: ایران، نیکاراگوئه، کوبا و ونزوئلا هر یک به‌نوعی مورد خصومت‌ورزی آمریکا قرار گرفته‌اند، چون طرز تفکر این کشورها با تفکر نظام سرمایه‌گذاری غربی متفاوت است.
دولت روحانی با نگاه به غرب به جایی نرسید!
عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اضافه کرد: علت اینکه این سفرها در دوره قبل مغفول مانده به این دلیل است که دولت آقای روحانی و وزرای آن به غرب علاقه داشتند و نتوانستند به جایی برسند، اما دولت فعلی، می‌خواهد از امکانات موجود بهره‌برداری کامل کند.
دولت روحانی و وزرای آن به غرب علاقه داشتند و نتوانستند به جایی برسند، اما دولت فعلی، می‌خواهد از امکانات موجود بهره‌برداری کامل کند.
بخشایش گفت: اگر با کشورهای غربی، در مسائل هسته‌ای و تحریم‌ها نتوانستیم به‌جایی برسیم، حداقل با کشورهایی که مثل خودمان هستند، ارتباطات بیشتری داشته باشیم تا بتوانیم هم خودمان را احیا کنیم و هم از طریق تجارت، سرمایه‌گذاران بیشتری به کشور وارد کنیم.
وی در خصوص همکاری ایران با کشور ونزوئلا در حوزه دانش‌بنیان‌ها، اظهار کرد: یکی از راه‌های درآمدزایی نفوذ است، نفوذ یعنی صادرات خدمات فنی و مهندسی. چون ایران دوست ونزوئلا بوده است، می‌تواند خدمات، کالاها، خودرو و آنچه را قابل صادرات است و درآمدزایی دارد، به آنجا بفرستد.
چگونه می توانیم پروژه غرب را خنثی کنیم؟
استاد دانشگاه آزاد گفت: بنابراین خوب است ارتباطمان را با این کشورها بیشتر کنیم تا پروژه غرب برای به انزوا کشیدن ایران را خنثی کنیم.
بخشایش تأکید کرد: ایران تنها در حوزه دفاعی رشد نکرده است، وقتی حوزه دفاعی رشد می‌کند و موشک هایپرسونیک ساخته می‌شود، طبیعی است که هر کدام از این پیشرفت‌ها در حوزه دفاعی، چند حوزه حاشیه‌ای دیگر را تحت پوشش قرار می‌دهد.
وی افزود: طبیعی است که اگر قرار است موشکی ساخته شود، تکنولوژی، برق و مکانیک به کمک آید و از این طریق همه آن‌ها رشد می‌کنند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد تأکید کرد: ما الآن در پزشکی و مباحث اجتماعی، رشد کرده‌ایم. در مباحث سیاسی، آزادی و آگاهی خوبی داریم به‌طوری‌که به‌راحتی انتقاد صورت می‌گیرد و همه این‌ها می‌تواند تأثیرگذار باشد.
بخشایش گفت: در حوزه اقتصاد، ما فعلاً به خاطر اینکه در دولت‌های قبلی، نظم لیبرالیسم اقتصادی به‌طور کامل پیاده نشده بود و به‌جای تمرکز بر بخش خصوصی، بخش‌های رانتی و خصولتی تقویت شده بود، با تضعیف ارزش پول ملی مواجه شدیم؛ یعنی آمدیم به‌جای پول ملی، دلار و سکه را ترویج دادیم، به‌طوری‌که دلار و سکه وسیله مبادلات تجاری داخل شد که این باعث شد ارزش پول ملی کم شود.
وی با بیان اینکه وقتی ارزش پول ملی کم شود، اقتصاد نابسامان می‌شود، اظهار کرد: اکنون باید این اقتصاد رشد پیدا کند و راه رشد آن هم این است که موضعمان در داخل محکم شود و با خارج هم ارتباط پیدا کنیم تا بتوانیم صادرات خدمات فنی و مهندسی داشته باشیم، ارزآوری کنیم و بتوانیم سرمایه‌گذاری خارجی هم در کشور داشته باشیم.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد گفت: ما جزء کشورهای غنی هستیم که نفت، گاز و منابع بسیار خوب انسانی داریم که می‌توانند در مراودات اقتصادی‌مان تأثیرگذار باشند.
انتهای پیام/