قُرُق دانشگاه‌ها با رشته‌هایی مبتنی بر هوش مصنوعی
خبرگزاری علم و فناوری آنا ـ حسین بوذری؛ بازنگری رشته‌های غیرکاربردی در دستورکار مراکز آموزش عالی ازجمله دانشگاه آزاد اسلامی قرار دارد، به‌طوری‌که رویش رشته‌های مهارتی از اقداماتی است که دانشگاه آزاد اسلامی به‌صورت جدی دنبال می‌کند.
از سوی دیگر یکی از اهداف مهم دانشگاه آزاد اسلامی آن است که براساس نیاز بازار استانها و شهرستان به تأسیس رشته‌های دانشگاهی اقدام کند؛ چراکه رشته‌هایی که خیلی محلی از اعراب ندارند و دارای بازار ضعیفی هستند از دستور کار تدریس دانشگاه خارج شده است.
تدوین سرفصل و برگزاری آزمون متمرکز نیز در راستای نوسازی و بازنگری رشته‌های دانشگاهی بوده و مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی با توجه به مأموریت‌های پیش رو طرح آمایش رشته‌های دانشگاهی را مورد توجه قرار داده است.
براساس اعلام علی‌باقر طاهری‌نیا رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی و عضو دائمی شورای معاونین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاه‌ها بیش از ۴ هزار رشته منسوخ شده دارند.
براساس آمار ارائه شده، تاکنون یک‌هزار و ۷۰۰ برنامه درسی مورد بازنگری قرار گرفته و ۹۷۰ برنامه درسی با رویکرد نوآورانه تدوین شده است.
همچنین براساس آمارهای ارائه شده، بازار کار رشته‌های مرتبط با تحلیل‌های داده (رشته‌های آماری و هوش مصنوعی) در وضعیت مناسبی به سر می‌برد و دانشجویان رشته‌های آماری آینده شغلی تضمین شده دارند، برخلاف رشته‌هایی مانند فلسفه محض یا ریاضی کاربردی که دانشجویان این رشته‌ها آینده خوبی برای خود متصور نیستند.
گام بلند دانشگاه آزاد اسلامی برای بازنگری رشته‌ها در حالی اتفاق می‌افتد که متقاضیان همچنان به رشته‌های گروه علوم انسانی اقبال بیشتری دارند و رشته‌های مرتبط با گروه علوم پایه خیلی طرفدار ندارند.
در حالی گروه علوم انسانی دارای طرفداران زیادی است که برخی رشته‌های این گروه همچنان از بازار کاری مناسبی برخوردار نیستند و به عبارتی دانشجویان این رشته‌ها آینده تضمین‌شده‌ای ندارند.
خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا در راستای تحلیل و بررسی رشته‌های دانشگاهی و لزوم نوسازی و بازنگری بر برخی رشته‌های منسوخ شده گفت‌وگویی را با کرم‌الله باقری‌فرد معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد ترتیب داده است.
گپ و گفت آنا با باقری‌فرد در پی می‌آید:
بازنگری بر دروس دانشگاهی و کاربردی کردن رشته‌ها
آنا: استراتژی دانشگاه آزاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد در راستای آمایش و ساماندهی رشته‌های دانشگاهی چیست؟
باقری‌فرد: برنامه‌ریزی این دانشگاه در راستای کاربردی کردن رشته‌های تحصیلی منطبق بر برنامه آمایش رشته‌های دانشگاهی، نیازهای موجود جامعه و بازار کار و مهارت‌محور بودن صورت می‌گیرد.
علاوه براین، برنامه‌های به‌روزرسانی رشته‌ها و بهبود کیفیت محتوای آموزشی با توجه به جنبه کاربردی بودن در راستای اثربخشی در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، پرورش انواع استعدادها، رویکرد حل مسئله در سطح جامعه و بسترسازی در زمینه‌هایی همچون فضای آموزشی، تجهیزات و منابع انسانی در ردیف اولویت‌های کاری است.
آنا: با توجه به حرکت دانشگاه آزاد اسلامی به سمت دانشگاه کارآفرینی و مهارتمحوری هنوز برخی رشته‌های دانشگاهی منسوخ شده در حال فعالیت هستند. در راستای جذب دانشجویان در رشته‌های مهارت‌آفرینی و کارآفرینی چقدر موفق بوده‌اید و رشد داشته‌اید؟
باقری‌فرد: حرکت در راستای پیادهسازی سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی در استان کهگیلویه و بویراحمد در ابتدای راه قرار دارد و نیازمند بسترسازی و نهادینه‌سازی در حوزه‌های مختلف است.
یکی از موضوعات مهم در این زمینه آگاهی‌دهی و زمینه‌سازی برای انجام تغییرات است که این موضوع با عناوینی همچون اهمیت فعالیت‌های کارآفرینی و مهارتمحوری در دانشگاه و جامعه از طریق استادان و متخصصان در چارچوب تدریس دروس دانشگاهی، برگزاری دوره‌های مهارتی و توانمندی، سمینارها، وبینارها و کنفرانس‌ها در حال انجام است.
از سویی موفقیت در این زمینه و دستیابی به حالت مطلوب در دوره‌های میا‌ن‌مدت و بلندمدت قابل دستیابی است.
آنا: مأموریت آینده شما در راستای نوسازی رشته‌های دانشگاهی چیست؟
باقری‌فرد: حرکت در مسیر اصلاح رشته‌های تحصیلی براساس نیازهای آمایشی، پیشرفت‌های علمی و فناوری و مشاغل جدید، متناسب‌سازی بین محتوای نظری و عملی مهارتی در دروس هریک از رشته‌های تحصیلی، مهیاسازی بستر مناسب در جنبه‌هایی مانند امکانات آزمایشگاهی و کارگاهی، توانمندسازی مهارتی استادان، مربیان و تعامل با سازمان‌های برون‌دانشگاهی برای اجرای طرح‌هایی همچون کارآموزی در دستور کار است.
توسعه تعامل دانشگاه آزاد اسلامی و سازمان فنی و حرفه‌ای
آنا: نحوه تعامل دانشگاه آزاد اسلامی استان کهگیلویه و بویرحمد با سازمان فنی و حرفه‌ای چگونه است؟
باقری‌فرد: توسعه روابط و تعامل دانشگاه آزاد اسلامی با سازمان فنی و حرفه‌ای از گذشته در دستورکار قرار داشته، به‌طوری که تفاهم‌نامه همکاری منعقد شده و در این راستا تلاش کردیم از تجربیات و توانمندی‌های مهارتی منابع سازمان فنی و حرفه‌ای برای افزایش توان مهارتی دانشجویان و متقاضیان فراگیری مهارت‌های مورد نیاز جامعه در دوره‌های مهارتی استفاده کنیم.
همچنین تلاش می‌کنیم استادان متقاضی و متمایل دانشگاه برای فعالیت‌های فنی و حرفه‌ای برای تدریس دوره‌های تخصصی به سازمان فنی و حرفه‌ای معرفی شوند.
آنا: جایگاه رشته‌های جدید آماری (تحلیل داده و هوش مصنوعی) از منظر آینده شغلی دانشجویان چگونه است؟
باقری‌فرد: هوش مصنوعی در حوزه‌های بسیاری مانند هواوفضا، کشاورزی، بازار سهام، طراحی ماشین، تولیدات محصولات خانگی و... فعالیت می‌کند. با گسترش روزافزون فناوری‌های کامپیوتری و هوش مصنوعی بعضی از مشاغل به‌تدریج از بین می‌روند و مشاغل جدید جایگزین می‌شوند و در این میان برخی از مشاغلی که احتمال حذف شدن دارند، عبارتند از بازاریاب آنلاین، حسابدار، ویراستار، وکیل و پزشک.
با گسترش روزافزون فناوری‌های کامپیوتری و هوش مصنوعی بعضی از مشاغل به‌تدریج از بین می‌روند و مشاغل جدید جایگزین می‌شوند
براین اساس در آینده به سمت شغل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی حرکت خواهیم کرد، در این راستا می‌توان به مشاغلی مانند اپراتور ربات‌ها، طراح ربات‌های خانگی، صنعتی، پزشکی، طراح سیستم مدیریت هوشمند، مربی هوش مصنوعی، مهندسی تولید هواپیمای کوچک، پلیس رسانه، کارآگاه داده، کمک تکنسین هوش مصنوعی برای مراقبت‌های بهداشتی اشاره کرد.
آنا: در راستای به‌روزرسانی و تبدیل شیوه‌های سنتی و کهن مدل‌های آموزشی به شیوه‌هایی که نیاز روز جامعه است چه اقداماتی داشته‌اید؟
باقری‌فرد: برگزاری جلسات، سمینارها و وبینارها برای آگاهی‌دهی در زمینه اهمیت توانمندی‌های مهارتی، نیازمندی‌های جامعه و شیوه‌های نوین آموزشی برای استادان و دانشجویان، برگزاری دوره‌های آموزشی مهارتی در ارتباط با برخی از فناوری‌های نوین در راستای بهبود کیفیت آموزش در سطح استانی و ملی، نظارت بر روند اجرای سرفصل‌های مهارتی و شیوه‌های آموزش نوین از جمله اقداماتی است که در این مسیر انجام داده‌ایم.
30 درصد رشته‌های دانشگاه آزاد کهگیلویه و بویراحمد مهارت‌محور هستند
آنا: برای تغییر فرآیند آموزشی در برخی دانشگاه‌ها که به شاخصه‌های غربی اهمیت می‌دهند و شاخصه‌های غربی در این دانشگاه‌ها پیاده می‌شود و تبدیل آن به شاخصه‌های اسلامی و ایرانی چه پیشنهادی دارید؟
باقری‌فرد: در این راستا باید ابتدا نظام جامع آموزشی، فرهنگی تربیتی را براساس مبانی، اصول، اهداف و روش‌های فرهنگ و تربیت اسلامی طراحی، تدوین و پیادهسازی کرد، تدوین فلسفه تعلیم و تربیت ناظر به رشته‌های مختلف دانشگاهی و گفتمان‌سازی تعلیم و تربیت از دیگر موارد مورد توجه است.
الگوسازی از شخصیت‌ها و مفاخر علمی و فرهنگی، توسعه نظریه‌پردازی و طراحی برنامه‌های آموزشی در راستای تبیین دستاوردهای انقلاب اسلامی، تدوین سازوکار فرهنگ‌سازی برای ارتقای منزلت نخبگان و توجه به نخبه‌پروری، گسترش و تعمیق نهضت نرم‌افزاری در راستای تدوین نظریه‌های اجتماعی و سیاسی مبتنی بر بینش انقلاب اسلامی، ارزیابی مستمر وضعیت دانشگاهیان، شناسایی نقاط ضعف و برنامه‌ریزی برای اصلاح آنها باید مدنظر مسئولان مراکز آموزش عالی قرار بگیرد.
آنا: آیا در مسیر حرکت به سمت مهارتمحوری به ایده‌آل‌ها دست پیدا کرده‌اید؟
باقری‌فرد: برنامه‌های مهارت‌محور زمان‌بر بوده و اجرای آن مانند سایر برنامه‌ها در ابتدای راه با مسائل و مشکلاتی همراه بوده که برطرف کردن آنها طی زمان انجام می‌گیرد و با تقسیم‌بندی‌هایی که در ارتباط با حرکت به سمت مهارتمحوری صورت پذیرفته، درصد پیشرفت نسبتاً مطلوب بوده که باید بر سرعت رشد آن افزوده شود.
آنا: چند درصد رشته‌های منسوخ شده دانشگاه متبوع شما کنار گذاشته شدهاند و چه رشته‌های جدید تأسیس کرده‌اید؟
باقری‌فرد: برخی از رشته‌های دانشگاهی برقرار نیست و در مجموع ۳۰ درصد از رشته‌های تحصیلی در چارچوب مهارتمحوری هستند و در مقطع کاردانی تقریباً ۹۰ درصد رشته‌های تحصیلی جدید بوده و براساس سرفصل‌های مهارتی تصویب شدهاند.
انتهای پیام/