تولید مالچ بیولوژیک با استفاده از گیاهان بومی ایران

حمیدرضا فرهادی مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری سلامت ثامن درباره تازه‌ترین محصول حمایت شده توسط این صندوق به خبرنگار علم و فناوری خبرگزاری آنا اظهار کرد: مالچ بیولوژیک که ماده‌ای برای تثبیت خاک بوده و از انتشار گردوغبار در هوا جلوگیری می‌کند، تازه‌ترین محصول حمایت شده توسط این صندوق است.

وی افزود: بر اساس آماری که ستاد ملی سیاست‌گذاری مدیریت گرد و غبار کشور اعلام کرده، ایران دارای حدود ۳۵ میلیون هکتار سطح غبارخیز بوده که با توجه به کاهش بارندگی طی چند سال اخیر خشکسالی هر سال در حال افزایش است و با مشکل ریزگردها مواجه هستیم.

مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری سلامت ثامن اضافه کرد: برای جلوگیری از گردوغبار نخستین روش مالچ‌های نفتی هستند که با پاشیدن آنها روی مناطق بیابانی و خشک، گردوغبار کنترل می‌شود؛ اما این راهکار چندین مشکل دارد نخست اینکه برای این کار از نفت استفاده شده و به دلیل اینکه نفت محصول استراتژیک بوده و منابع نفتی به شدت در حال کاهش هستند، قطعاً راهکار مناسبی نیست. مشکل دیگر اینکه تهدیدی برای محیط‌زیست است.

فرهادی عنوان کرد: در همین راستا یک شرکت دانش‌بنیان مالچ بیولوژیک مبتنی بر فناور‌های جدید تولید کرده که استفاده از گیاه به جای نفت، سازگاری با محیط‌زیست و پایین بودن بهای تمام شده آن از مزیت‌های بسیار مهم این محصول محسوب می‌شوند.

وی با بیان اینکه نمونه خارجی این محصول در کشور کانادا و آمریکا وجود دارد؛ اما نمونه داخلی ندارد، مطرح کرد: این محصول بر پایه مواد مغذی و گیاهی موجود در کشور تولید شده و با فناوری پیچیده تثبیت کننده خاک در مناطق بیابانی و شنزار‌ها برای جلوگیری از انتشار ریزگردها استفاده می‌شوند.

مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری سلامت ثامن ادامه داد: با توجه به فرمولاسیون ویژه و منحصر به فرد مالچ بیولوژیک تنها مالچی است که نه فقط به بافت گیاهی و جانوری منطقه هیچ آسیبی نمی‌زند؛ بلکه با افزودن بذر گیاهان دارویی بیابانی مانند طاق، آشنان، اسکمبیل مژه دار و … به آن در زمان پاشش بستری را فراهم کرده که موجب رویش این گیاهان در کوتاه مدت شده و در بلند مدت ایجاد بیابان‌هایی سرشار از گیاهان دارویی را خواهد داشت که با رشد گیاهان در منطقه بیابانی طبیعت به سرعت خود را بازیابی و جانوران مجدد به اکوسیستم بیابانی باز خواهند گشت.

فرهادی هزینه استفاده مالچ گیاهی نسبت به پلیمری و نفتی حدود یک سوم اعلام کرد و گفت: بعد از مالچ نفتی مالچ‌های پلیمری مجوز محیط زیست را گرفته‌اند؛ اما این مالچ‌ها فقط تثبیت کننده خاک هستند در حالی که مالچ بیولوژیک نه تنها تثبیت کننده بوده؛ بلکه با اضافه کردن بذر گیاهان امکان بیابان زدایی و تولید پوشش گیا‌های سبز در مناطق بیابانی دارد.

وی با بیان اینکه اکثر مشتری‌های این محصول نهاد‌های حکومتی هستند، تبیین کرد: این شرکت مشکل کمبود منابع مالی داشته به همین دلیل به سمت جذب سرمایه‌گذار آمده که با حمایت صندوق پژوهش و فناوری سلامت ثامن در مذاکرات با نهادهای دولتی می‌تواند قدرت مذاکره بیشتری داشته باشند.

مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری سلامت ثامن ظرفیت تولید روزانه این شرکت را به‌صورت اسمی ۱۶ تن در دو خط تولید عنوان کرد و توضیح داد: اکنون طبق پیش‌قراردادی که این شرکت با یکی از نهادهای دولتی منعقد کرده مالچ بیولوژیک ساخته خود را به‌صورت پایلوت در ۳۵۰ هزار هکتار حورالعظیم و بیابان‌های خوزستان اجرا خواهد کرد که در صورت موفقیت‌آمیز بودن و خروجی مناسب برای سایر مناطق بیابانی و مناطقی که دارای پوشش گیاهی ضعیف هستند استفاده خواهد شد تا جانشین مشابه نفتی آن شود.

گفتگو: حسین عقابی