64 ناشر از حضور در نمایشگاه سال آینده محروم شدند

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری آنا، همایون امیرزاده در نشست خبری صبح امروز (جمعه 24 اردیبهشت‌ماه) که در محل برگزاری نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد، درباره فلسفه وجودی نظارت بر نشر و اقدامات مشترک معاونت امور فرهنگی ارشاد و اتحادیه ناشران و کتابفروشان شهر تهران گفت: نمایشگاه کتاب تهران نمایه‌ای از نشر ایران است و طبیعتا برگزاری آن الزاماتی را می‌طلبد و نظارت‌ها کمک می‌کند تا این فرآیند بزرگ فرهنگی در شرایط سالم‌تری برگزار شود.

وی ادامه داد: در حوزه نظارت‌های شکلی ارتباط خوبی بین تشکل‌ها و ارشاد در این دوره شکل گرفت که حاصل ارائه گزارش‌ها از بخش‌های مختلف نمایشگاه به شورای نظارت و ارزیابی نمایشگاه کتاب بود که با حضور دبیران این بخش‌ها به صورتی اثربخش و کم‌حاشیه دنبال شد.

امیرزاده با اشاره به روند نظارت و اجرای رای در قبال ناشران متخلف توضیح داد: قبل از رسیدن به انشا و ابلاغ رأی به متخلفان تذکر شفاهی داده می‌شود و دو ساعت به آنها زمان می‌دهیم تا تخلفات خود را اصلاح کنند که در صورت عدم‌توجه به تذکرات، تذکر کتبی می‌گیرند و باز هم دو ساعت زمان دارند که مورد تخلف را رفع کنند و اگر باز هم به تذکرات توجه نکنند، شورا به صدور رأی و محروم کردن ناشران متخلف خواهد پرداخت.

وی ضمن بیانکه نمایشگاه کتاب تهران محل تمرکز یک‌سوم تا یک‌پنجم از نشر کشور است و همین مساله پای سوداگران و فرصت‌طلبان را به نمایشگاه باز می‌کند، اظهار داشت: هدف ما مشخص کردن خط بین نشر حرفه‌ای کشور و سوداگران سودجویی است که به هر قیمتی می‌خواهند از درگاه‌های غیررسمی و به واسطه تخلفاتی مانند کتاب‌سازی به نمایشگاه راه پیدا کنند. آرای صادرشده در نمایشگاه سال قبل باعث شد زحمت ناشران حرفه‌ای در نمایشگاه امسال کمتر شود و ما فکر می‌کنیم آرای امسال به نمایشگاه سال بعد نیز کمک خواهد کرد.

رئیس کمیته نظارت بر تخلفات ناشران نمایشگاه کتاب در ادامه ضمن تاکید بر اهمیت تخلف نقد کردن بن‌های خرید کتاب در ایام نمایشگاه گفت: این موضوع که محوری‌ترین دغدغه ما در این نمایشگاه است، با این هدف انجام می‌شود که نگذاریم حمایت‌های حداقلی از مصرف‌کنندگان و نشر ایران با اقداماتی نظیر پولشویی و نقد کردن بن‌ها همراه شود.

وی افزود: هیات‌های نظارتی هم از سوی تشکل‌های نشر و هم از سوی وزارت ارشاد با حساسیت این تخلفات را دنبال می‌کنند، آنچنان که مانیتورینگ نمایشگاه از روز اول آغاز شده است و تا ساعت 21 فردا (شنبه 25 اردیبهشت‌ماه، ساعت پایان کار نمایشگاه بیست‌ونهم) که بن‌ها مسدود می‌شوند با جدیت دنبال خواهد شد.

وی درباره روش‌های کشف تخلف در این حوزه توضیح داد: علاوه بر نظارت‌های فیزیکی، شاخصه‌های نرم‌افزاری نیز به ما کمک می‌کنند تا تخلفات نقد کردن بن‌ها را شناسایی کنیم، به عنوان مثال مواردی را داشته‌ایم در فاصله زمانی 2 تا 2/5 دقیقه 50 بار از یک کارتخوان استفاده شده و رقم‌هایی مشخص و برابر با سقف یارانه موجود در هر بن‌کارت از طریق آنها نقد شده است یا اینکه گاهی مشاهده می‌شود مثلا بن‌کارت‌های دانش‌آموزی در بخش‌های دیگری مثل بخش دانشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این موارد به ما هشدار می‌دهد تا به تخلفات احتمالی را شناسایی کنیم و حتی در مواردی این امکان را به ما داده است که متخلفان را در حین اعمال تخلف شناسایی کنیم.

امیرزاده درباره تازه‌ترین جمع‌بندی از آمار تخلفات خاطرنشان کرد: تاکنون 500 گزارش به شورای نظارت و ارزیابی ارائه شده که از مجموع این تعداد 85 مورد رای گرفتند و مصادیق تخلفات عبارت بوده است از: فروش آثار سایرین و آثار غیرکتاب، واگذاری غرفه به غیر، نقد کردن بن‌های خرید کتاب، عدم‌رعایت شئونات اسلامی و حجاب و عفاف و افست‌های فاقد مجوز.

وی گفت: از میان 85 رای صادر شده، 64 رای منجر به محرومیت ناشران متخلف از حضور در نمایشگاه سال آینده و نمایشگاه‌های استانی و تعطیل‌ شدن غرفه ناشران متخلف همراه بوده است. همچنین شش ناشر نیز به دلیل تخلف نقد کردن بن‌ها دچار این محرومیت‌ها شدند که علاوه بر آن، تخلف آنها از سوی مراجع حقوقی و قضائی نیز تعقیب خواهد شد. 15 مورد از رأی‌ها نیز محرومیت‌های یک یا چند روزه را برای ناشران به همراه داشته است.

امیرزاده در پاسخ به خبرنگار آنا درباره امکان تسری دادن رأی‌های صادر شده به طول سال و برخورد صنفی با ناشران متخلف، گفت: ضرورت ساماندهی نشر کشور نکاتی را می‌طلبد که از جمله آنها رعایت قانون مالکیت مادی و معنوی آثار است که خصوصا در حوزه بین‌الملل به آن نیازمندیم. در این حوزه دولت و بخش‌خصوصی رغبت زیادی دارند و این رغبت می‌تواند دستمایه اقدامات مناسبی شود.

وی افزود: اما اینکه‌ چرا ما در نمایشگاه کتاب بیشتر شاهد تخلفات هستیم و نظارت بر نمایشگاه تا چه حد برای ساماندهی نشر کشور مهم است، باید بگویم اگر ما بتوانیم این چرخه اقتصادی را تنظیم کنیم، بخش عمده‌ای از تخلفات کم می‌شود و با تسری دادن سیاست‌های نظارتی به طول سال می‌توان به نتایج بهتری هم رسید.

رئیس کمیته نظارت بر تخلفات ناشران اظهار داشت: دفتر مطالعات معاونت امورفرهنگی ارشاد و اتحادیه ناشران و کتابفروشان در این حوزه پیگیر مسائل است و آیین‌نامه‌های پیشنهادی خوبی نیز وجود داشته است. ما به یک ادبیات مشترک در حوزه نشر رسیده‌ایم و من به عنوان رئیس کمیته صدور پروانه نشر هم تاکید می‌کنم که این موضوعات و نظارت‌ها در صدور پروانه‌های جدید نیز مورد نظر قرار دارند.

وی همچنین در پاسخ به دیگر سوال خبرنگار آنا درباره تخلفات محتوایی نیز توضیح داد: در این حوزه نیز مواردی داشته‌ایم که بیشتر آنها در بخش بین‌الملل بوده است و کتاب‌هایی که خارج از قاعده به چرخه نشر واردشده بودند جمع‌آوری شدند، اما تعداد این موارد جزئی بوده و در روال عادی برگزاری نمایشگاه مشکلی ایجاد نکرده است.

محمدرضا توکل‌صدیق، مدیر کمیته ناشران داخلی نمایشگاه نیز در این نشست ضمن تاکید بر ضرورت نظارت‌ها و صیانت از کار ناشران حرفه‌ای گفت: متاسفانه برخی از ناشران که قانونا نمی‌توانستند وارد نمایشگاه شوند، با تخلفاتی مانند کتاب‌سازی پا به نمایشگاه گذاشتند یا با ارائه کتاب سایر ناشران نقش یک مرکز توزیع را بازی می‌کنند. این رویه در سال‌های اخیر رو به رشد بوده است اما با تعاملات مثبتی که طی دو سال اخیر با مسئولان ارشاد داشته‌ایم، اقدامات مثبتی در این حوزه به اجرا درآمده است.

وی با اشاره به روند نظارت و صدور رأی برای ناشران متخلف گفت: ما تصمیم گرفتیم رویه خود را با هدف اصلاح تخلفات تنظیم کنیم و به همین خاطر بود که از بیش از 500 گزارش تنها 108 مورد اخطار کتبی و از این تعداد تا روز گذشته تنها 31 غرفه دچار تعطیلی شدند.

توکل‌صدیق اظهار داشت:‌ قطعا جمع‌بندی گزارش‌ها و تخلفات این امکان را به ما می‌دهد که در ثبت‌نام نمایشگاه سال آینده کنترل بهتری در جلوگیری از ورود ناشران متخطی و سودجویان را داشته باشیم.

وی توضیح داد: البته فرآیند ثبت‌نام، فرآیند پیچیده‌ای است و نمی‌توان با تعیین شرایط کلی باعث تضییع حقوق برخی از ناشران شویم؛ بنابراین با تکیه بر مستندات و گزارش‌ها می‌توان مانع از حضور ناشران فاقد شرایط و متخلف در نمایشگاه کتاب شویم.

مدیر کمیته ناشران داخلی نمایشگاه همچنین در پاسخ به خبرنگار آنا درباره مشکلات و بی‌قانونی‌های گسترده‌ای که در نشر کشور وجود دارد، توضیح داد: یک سری از مشکلات نشر مانند کپی‌رایت، تزریق یارانه، ورودهای دولتی به حوزه نشر و غیره مشکلات زیرساختی هستند و با آیین‌نامه و ایجاد محدودیت رفع نمی‌شود، به عنوان مثال ما ناشران دولتی‌ای داریم که سهم بسزایی از بازار نشر دارند و فعالیت آنان نشر خصوصی را دچار مشکل کرده است.

وی افزود: نمایشگاه کتاب تهران فرصت خوبی برای مطرح کردن و تحلیل مشکلات صنعت نشر است و ما امیدواریم در سایه همکاری‌های نزدیکی که در دوره دولت جدید با وزارت ارشاد داشته‌ایم، به دستاوردهای بهتری در اصلاح مشکلات صنعت نشر دست پیدا کنیم.