خاطرات دکتر ولایتی برای آگاهی از تاریخ معاصر و سبک مدیریتی مفید است

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری علم و فناوری آنا، در طول برگزاری سی‌چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از کتاب‌های جدید زیادی رونمایی شد، کتاب‌های شعر و رمان، یا آثار بخش کودک و نوجوان و همینطور کتاب‌های چند جلدی چهره‌های مطرح سیاسی. یکی از آثاری که دراین دوره از آن رونمایی شد و در دسته سومی که به آن اشاره کردیم مربوط به کتاب «آنسوی دیپلماسی» بود، اثری که از مجموعه خاطرات دکتر ولایتی در طول ۱۶ سال حضور در رأس وزارت امور خارجه ایران است.

این کتاب ۱۴ جلدی یکی از مهمترین آثار حاضر در نمایشگاه امسال بود که در مراسم رونمایی از آن تعداد زیادی از چهره‌های سیاسی کشورمان حضور داشتند، افرادی همچون کمال خرازی و علی‌اکبر صالحی از وزرای اسبق امور خارجه کشورمان و همینطور علاالدین بروجردی نماینده سابق مجلس شورای اسلامی و علیرضا شیخ عطار، سفیر اسبق ایران در کشورهای هند و آلمان.

از آنجایی که کتاب «آنسوی دیپلماسی» به خاطرات روزانه یک فعال سیاسی مربوط می‌شود، در حاشیه رونمایی از این اثر با علیرضا شیخ عطار گفت‌وگو کردیم. چهره‌ای رسانه‌ای و سیاسی که ۴ سال استاندار بود و بیش از ۱۰ سال در کشورهای هند و آلمان به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران کار کرده بود.

شیخ‌عطار با اشاره به اهمیت خاطره‌نویسی برای چهره‌های سیاسی گفت: این مسئله از دو جهت اهمیت دارد. یکی بحث وقایع نگاری است. دکتر ولایتی شاهد یا بازیگر اصلی وقایعی بود که دیگران یا در آنجا نبودند یا از دور تماشا می‌کردند، پس ایشان تنها کسی بود که در متن کار حضور داشت و نگاه او به اتفاقات کاملا نگاه نزدیک و درستی است.

وی ادامه داد: به عنوان مثال یکی از آن وقایع، ماجراهای مربوط به قطعنامه ۵۹۸ بود یا مذاکراتی که با کشورهای اروپایی داشتند. وجهه دوم غیر از وقایع نگاری، روش مدیریت است. ایشان اگرچه در خاطراتش به طور مستقیم اشاره‌ای به روش مدیریتش نکرده است، ولی تمام ریزه‌کاری‌های مدیریتی ایشان، در مدل رفتاری‌شان و خاطراتی که منتشر کرده مشخص است. مثلا یکی از ویژگی‌های دکتر ولایتی این بود که خیلی با کارشناسان مشورت می‌کرد، یعنی علاوه بر اینکه با معاونانش مشورت می‌کرد، همواره نظر کارشناسان حوزه‌های مختلف را هم می‌پرسید تا جایی که کارشناسان را به نام می‌شناخت.

وی افزود: این کتاب را که می‌خوانید متوجه می‌شوید شیوه مدیریت ایشان آن هم در جایی مثل وزارت خارجه چطور بود. از اوایل انقلاب خیلی از وزارتخانه‌ها تجدید ساختار شدند و نیروی انسانی جدید و جوان به آنها اضافه شدند. مثلا وزارت آموزش و پرورش خیلی نیروی جوان گرفت یا در وزارت کشور تقریبا هیچ فرماندار و بخشداری نبود که تغییر نکند. اما در وزارت خارجه به علت تغییر آدم‌ها در رأس آن و حضور افرادی همچون قطب‌زاده، سنجابی و یزدی و... نه به این کارها رسیدگی کردند نه به آن اعتقاد داشتند.

سفیر سابق ایران با اشاره به شرایط انتخاب دیپلمات‌ها پیش از انقلاب ادامه داد: پیش از انقلاب انتخاب دیپلمات برای وزارت خارجه با وزارتخانه‌های دیگر خیلی فرق داشت و این افراد باید از هر جهت مطمئن بودند. یعنی ساواک باید آن‌ها را تایید می‌کرد و میزان وفاداریشان به شاه را می‌سنجید. البته همه جای دنیا همینطور است و برای دیپلمات‌ها سختگیری می‌کردند. برای همین این افراد با وجود تغییرات وزیر و مدیران میانی تغییر نمی‌کردند. اما دکتر ولایتی زمانی که به وزارتخانه امور خارجه رسید، این بدنه را هم به تدریج و با تدبیر تغییر داد. زیبایی کار او این بود که افراد قدیمی وزارتخانه را به آرامی کنار گذاشت و این کار را انجام نداد که طی یک حرکت انتحاری همه را از کار برکنار کند. این حرکت باعث شد تنشی هم ایجاد نشود.

شیخ‌عطار در پایان صحبت‌هایش اظهار کرد: این‌ها مواردی است که در خاطرات مشخص است و به نظرم خواندن خاطرات ایشان به دلیل بالا بردن معلومات مخاطب از تاریخ معاصر و هم همینطور به لحاظ توجه به سبک مدیریتی صحیح، بسیار مفید است.