رشته «مهندسی مکانیک بیوسیستم» با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کند؟
خبرگزاری علم و فناوری آنا، داود محمدزمانی عضو هیئت علمی گروه مکانیک ماشین‌های کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان و عضو هیئت علمی فناور دارای ۴۵ مقاله در مجلات بین‌المللی، علمی و پژوهشی، ۵۵ مقاله در کنفرانس‌های ملی و بین‌المللی، ۱۲ ثبت اختراع ملی، ترجمه و تألیف دو کتاب، اجرای دو طرح پژوهشی و سه مدال طلا و نقره در المپیاد مخترعان کشور است.
محمدزمانی که عنوان پژوهشگر برتر دانشگاه آزاد اسلامی استان قزوین در سال ۱۴۰۱ را نیز کسب کرده است به تازگی با حکم دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با ارتقای رتبه علمی به مرتبه دانشیاری ارتقا یافت.
خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا به همین مناسبت با عضو هیئت علمی گروه مکانیک ماشین‌های کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان گفت‌وگو کرده و جزئیاتی از کمّ و کیف این گروه و رشته آموزشی را جویا شده است که در ادامه خواهیم خواند.
محمدزمانی در گفت‌وگو با خبرنگار آنا با بیان اینکه نام رشته «مکانیک ماشین‌های کشاورزی» در چند سال اخیر به «مهندسی مکانیک بیوسیستم» تغییر یافته اظهار کرد: درباره جایگاه این رشته در کشور بی‌مهری‌های زیادی در بخش دانشگاهی، جامعه و صنعت شده در حالی که در این رشته اصول طراحی، ساخت و به‌کارگیری تجهیزات و ادوات کشاورزی را به دانشجویان آموزش می‌دهیم.
وی افزود: دانش‌آموختگان این رشته، مهارت و تسلط نسبتاً خوبی در طراحی و ساخت ماشین‌های کشاورزی دارند؛ اما کمتر مشاهده می‌شود که در صنایع مرتبط از این افراد استفاده شود در حالی که فقط دانشجویان این رشته با اصول مکانیک خاک و ماشین، سازوکار‌های گیاهی در طراحی ماشین، فناوری پس از برداشت و ... مهارت دارند و دانشجویان سایر رشتههای فنی در این موارد آموزشی نمی‌بینند.
** آنچه دانشجویان علاقه‌مند به طراحی ماشین‌های کشاورزی باید بدانند
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان گفت: دانشجویان رشته مهندسی مکانیک بیوسیستم و علاقه‌مندان به طراحی ماشین‌های کشاورزی باید علاوه بر دروس پایه مهندسی مانند استاتیک، دینامیک، مقاومت مصالح، ترمودینامیک، طراحی مکانیزم‌ها، اصول مهندسی مواد، نقشه‌کشی و ... با دروسی مانند گیاه‌شناسی، زراعت، آبیاری، مکانیک خاک، خاکشناسی، رئولوژی محصولات کشاورزی، فناوری پس از برداشت و ... آشنا شوند؛ بنابراین آن دسته از دانشجویانی که توأمان سابقه کشاورزی دارند و نیز با اصول طراحی صنعتی آشنا بوده، موفق‌تر هستند.
دانش‌آموختگان رشته «مهندسی مکانیک بیوسیستم»، مهارت و تسلط نسبتاً خوبی در طراحی و ساخت ماشین‌های کشاورزی دارند؛ اما کمتر مشاهده می‌شود که در صنایع مرتبط از این افراد استفاده شود.
محمدزمانی عنوان کرد: در حوزه به‌کارگیری دانش‌آموختگان رشته مهندسی مکانیک بیوسیستم در صنعت و کشاورزی، ضعف‌های جدی وجود دارد به‌گونه‌ای که بخش قابل توجهی از دانش‌آموختگان این رشته در مشاغل غیر مرتبط شاغل هستند و این امر علاقه‌مندی به تحصیل دانش‌آموزان در این رشته را نیز کاهش داده در حالی که دانش‌آموختگان این رشته در امور طراحی، ساخت و نیز مدیریت ماشین در مزرعه مهارت و دانش بالایی دارند و معرفی این رشته توسط دانشگاه‌ها، مدارس و مؤسسات آموزشی می‌تواند نقش بسزایی در بهبود شرایط داشته باشد.
وی توضیح داد: تحصیل در رشتههای فنی و مهندسی در چند سال اخیر با اقبال کمتر از سوی جامعه مواجه شده به‌گونه‌ای که در برخی رشته‌ها مانند مهندسی مکانیک، الکترونیک، صنایع غذایی، مهندسی مواد، مهندسی کشاورزی و ... بسیاری از صندلی‌ها در دانشگاه‌ها به‌ویژه دانشگاه آزاد اسلامی خالی است. یکی از علل عمده این موضوع، شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه بوده و منجر به تعطیلی بسیاری از واحد‌های تولیدی و صنعتی شده که نتیجه آن اشتغال کمتر دانش‌آموختگان این رشته‌هاست.
پژوهشگر برتر دانشگاه آزاد اسلامی استان قزوین ادامه داد: حمایت نسبی دولت از توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان گرچه تا حدودی توانسته بر این مشکل فائق بیاید؛ اما هنوز تا رفع کامل مشکل، راه زیادی وجود دارد. به نظر می‌رسد راهکار‌هایی مانند عدم تمرکزگرایی در ایجاد واحد‌های صنعتی و تولیدی در شهر‌های بزرگ، آموزش مؤثر دانشگاهی و تمرکز بر فناورانه بودن آموزش‌ها، تقویت راه‌های ارتباطی استادان و پژوهشگران با جامعه و صنعت، هدایت پژوهش‌ها به سمت پژوهش‌های کاربردی و توسعه گرایش‌های بین‌رشته‌ای در دانشگاه‌ها متناسب با نیاز‌های جامعه بتواند تا حدودی بر این مشکل چاره‌ساز باشد.
** سابقه ۲۵ ساله گروه آموزشی مکانیک بیوسیستم و مکانیزاسیون دانشگاه آزاد تاکستان
محمدزمانی بیان کرد: گروه آموزشی مکانیک بیوسیستم و مکانیزاسیون دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان جزء معدود گروه‌های آموزشی فعال در دانشگاه آزاد اسلامی بوده که با دارابودن اعضای هیئت علمی توانمند، امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری منحصربه‌فرد که در کشور بی‌همتاست بیش از ۲۵ سال است در آموزش و تربیت دانشجویان فعالیت می‌کند.
وی اضافه کرد: در گروه آموزشی مکانیک بیوسیستم و مکانیزاسیون دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان، اکنون بیش از ۲۰ دانشجوی دکتری و ۱۰ دانشجوی کارشناسی ارشد در گرایش‌های مختلف مهندسی مکانیک بیوسیستم و مکانیزاسیون کشاورزی در حال تحصیل هستند و از لحاظ تعداد فارغ‌التحصیلان این رشته در جایگاه ممتازی قرار دارد. کمیت و کیفیت مقالات ارائه‌شده توسط اعضای هیئت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی این گروه و نیز نوع پژوهش‌هایی که در این گروه انجام می‌شود، گویای کیفیت آموزشی و پژوهشی این گروه است.
گفتگو: حسین عقابی
انتهای پیام/