جذب صاحبان صنعت و سرمایه برای راه‌اندازی «شرکت‌های دانشی»
گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ چرخه حمایت از ایده‌های نوین و دانش‌محور تا مرحله تبدیل به محصول یا خدمات فناورانه قابل تجاری‌سازی، رسالت اصلی مراکز رشد محسوب می‌شود از این رو مراکز رشد، جریان دانش و فناوری را در میان دانشگاه‌ها، مؤسسات تحقیق و توسعه، شرکت‌های خصوصی و ایده‌پردازان به حرکت انداخته و ارتباط آنها را با بازار تسهیل می‌کند.
با توجه به ارزیابی و سطح بندی صورت گرفته برای مراکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی و تأیید شورای سیاستگذاری و راهبری مراکز رشد دانشگاه، مجوز فعالیت ۲۶ مرکز رشد این دانشگاه به‌تازگی از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری صادر شد که یکی از آنها مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد بود.
مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد به منظور حمایت‌های مادی و معنوی از صاحبان ایده، سال ۱۳۹۳ راه‌اندازی شد. این دانشگاه به منظور فعالیت تخصصی‌تر و با تمرکز بیشتر در حوزه سلامت، مرکز رشد فناوری سلامت خود را نیز سال ۱۳۹۹ راه‌اندازی کرد و اکنون از دو مرکز فعال و رسمی در زیست بوم فناوری دانشگاه آزاد اسلامی برخوردار است.
خبرنگار خبرگزاری آنا در راستای بررسی جزئیات کارکرد مرکز رشد سلامت دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد گفت‌وگویی را با مرضیه گرامی مدیر این مرکز ترتیب داده است.
آنا: مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد میزبان چه تعداد هسته، واحد فناور و شرکت دانش‌بنیان است؟
گرامی: تعداد هسته‌های فناور مستقر در مراکز رشد فناور و سلامت دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد ۴۷ و تعداد واحدهای فناور مستقر ۱۰ است که از این تعداد ۱۲ هسته و ۶ واحد، انتقالی از سال‌های گذشته است.
تعداد ۳۵ هسته و چهار واحد جدید نیز در سال ۱۴۰۱ جذب شده و دو شرکت دانش‌بنیان نیز در مراکز رشد واحد شهرکرد حضور دارند که در سال پیش رو این تعداد افزایش خواهد یافت.
**اهداف فناورانه دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد چیست؟
آنا: تازه‌ترین فعالیت‌ها و برنامه‌های در حال اجرا و اهداف و برنامه‌های پیش روی مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد را بیان کنید.
گرامی: اهدافی که در مرکز رشد به دنبال آن هستیم در سه بخش کلی دسته‌بندی میشوند، نخست اعتلای سطح فناوری و نوآوری در دانشگاه، دوم ارتقای کیفی واحدهای فناور در مسیر رسیدن به یک شرکت دانش‌بنیان تراز و سوم کنشگری فعالانه در نیل به اهداف دانشگاه آزاد برای تبدیل شدن به یک دانشگاه کارآفرین.
برای رسیدن به هرکدام از این هدفگذاریها برنامه‌های مفصلی در مرکز رشد طراحی شده است که به اهم آنها به اختصار اشاره می‌شود. نخست برگزاری هدفمند کارگاه و دورههای آموزشی: در مرکز رشد برای رسیدن به حداکثر بهرهوری با حداقل هزینه، کارگاهها براساس مخاطب، محتوی دوره و هدف برگزاری آن به چهار دسته تقسیم شده‌اند.
کارگاههای بلدچی: این رویدادها که مخاطب آن دانشجویان سال اول و دوم کارشناسی هستند با هدف ایجاد انگیزه، هدایت در مسیر علمی و آگاهی از موقعیتهای شغلی پیش روی دانشجویان در رشتهای که مشغول به تحصیل هستند، برگزار می‌شود. مدرس این کارگاه که به عنوان «بلد» معرفی میشوند از بین دانشجویان موفق همان رشته که یک مهارت ویژهای را دارند و توفیقاتی را کسب کرده‌اند، انتخاب می‌شود تا مخاطب بتواند موفقیت را برای خود با عینیت بیشتری متصور باشد.
کارگاههای پاورآپ: مخاطب این کارگاهها واحدها و هسته‌های فناور مستقر در مرکز هستند و در آموزشهای تخصصی و کارآمد در حوزه کسب و کار قرار میگیرند. هدف این کارگاهها توانمندسازی بیش از پیش شرکتها در مسیر رشد و تجاری‌سازی ایده‌های ایشان تعریف شده است.
نشستهای تجربستان: این نشستها با حضور کارآفرینان و صاحبان کسب و کارهای شاخص برگزار می‌شود و در آن این افراد به بیان تجربیات و چالشهایی که در مسیر راه‌اندازی کسب و کار خود با آن روبهرو بودهاند، میپردازند.
کارگاههای فناستاد: از آنجایی که هدایت دانشجویان در مسیر کارآفرینی جز با مدد اساتید میسر نمیشود، این کارگاهها نیز برای مشارکت هرچه بیشتر اعضای هیئت علمی فناور و حرکت به سمت حداکثر شدن راندمان تلاش آنان در مسیر هدایتگری عالمانه (منتورینگ) دانشجویان طراحی شده است که در آن به آگاهی بخشی تخصصی در حوزه کووچ(coach) دانشجو برای ورود به عرصه نوآوری دورههایی طراحی و ارائه می‌شود.
برگزاری رویدادهای ایده آرا با تنوع و موضوعات متفاوت: این رویدادها ضمن ایجاد انگیزه در دانشجویان برای مراکز رشد نقش استعدادیابی را ایفا میکنند و ما میتوانیم جامعه هدف پویا و قابل برنامهریزی برای ورودی مراکز به‌دست آوریم.
رصد دقیق و تعامل هوشمندانه با مخاطبان این رویدادها در دستور کار اجرایی مرکز رشد قرار گرفته است که پذیرش تعداد قابل توجهی هسته و واحد فناور در سال اخیر مرهون همین تلاشهاست.
احیا و راه‌اندازی کارگاهها و فضاها با قابلیت انجام فعالیت اقتصادی دانش‌محور در دانشگاه: وجود سولههای مناسب، تجهیزات قابل توجه، آزمایشگاههای تخصصی کم‌نظیر و توان علمی بالای استادان در حوزههای تخصصی زمینه بسیار مساعدی برای رشد شرکت‌های دانش‌بنیان و به تبع آن رونق هرچه بیشتر چرخه اقتصادی علم محور در دانشگاه ایجاد کرده است.
مذاکره و جذب صاحبان صنایع و سرمایه برای راه‌اندازی شرکت‌های مشارکتی دانشی، مأموریتی است که مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد با جدیت پیگیری می‌کند و به فضل الهی تاکنون نیز توفیقاتی از جمله توافق در راه‌اندازی گارگاه اسانسگیری عرقیجات گیاهی، راه‌اندازی بانک سلولی و ... داشتهایم، امیدواریم در سال پیش رو خبرهای مسرت‌بخشی را به جامعه دانشگاهی هدیه کنیم.
آنا: آیا در دوره مبارزه با کرونا توسط واحدهای فناور مرکز به تولید محصولی دست یافتید؟
گرامی: بله، ساخت و تولید کیت تشخیص مولکولی ویروس کرونا که روش به کار گرفته شده در این کیت یکی از دقیق‌ترین روش‌های تشخیص مولکولی بوده و از دقت و سرعت بالایی برخوردار است و امر تشخیص ویروس مدنظر را ۱۰۰ درصد با موفقیت همراه می‌کند و ساخت اسپری ضدعفونی‌کننده عفونت‌های بیمارستانی از دودهای طبی سنتی مانند اسپند و عود ازجمله آنهاست.
معضل اصلی فناوران و صاحبان ایده چیست؟
آنا: نواقص و کمبودها در راه تجاری‌سازی محصولات فناورانه محققان را بیان کنید.
گرامی: یکی از معضلات اصلی فناوران و صاحبان ایده، تجاری‌سازی نمونه اولیه محصولات است. تجاری‌سازی محصولات بسته به نوع محصول ممکن است نیاز به تجهیزات و سرمایه متناسب داشته باشد؛ بنابراین یکی از نیازهای اولیه در تجاری‌سازی محصولات نبود سرمایه‌گذار و ضعف در بازاریابی محصولات است که معمولاً بخش مربوط به بازار توسط فناوران نادیده گرفته می‌شود و می‌تواند منجر به شکست طرح شود.
آنا: آیا با گذشت چند سال از عمر مراکز رشد، تمام بخش‌های دانشگاه توانسته‌اند مأموریت مراکز رشد را بشناسند یا هماهنگی لازم بین بخش‌های مختلف دانشگاه در زمینه حمایت از مراکز رشد وجود دارد؟
گرامی: آنچه مسلم است انرژی که برای همافزایی بخش‌های مختلف دانشگاه از مراکز گرفته می‌شود به شدت توانفرساست و این لزوماً ناشی از عدم تمایل به همکاری بخشها نیست و بیشتر به عدم آگاهی از ظرفیتهایی است که مرکز رشد در مسیر رشد و ارتقای اهداف دانشگاه و بهبود چرخه اقتصادی آن دارد.
درست است که یک مرکز رشد منفعل و متمرکز بر گزارشات و حفظ شرایط حداقلی برای دانشگاه عایداتی را در پی دارد و می‌تواند راضی‌کننده باشد؛ اما در سایه تلاشهای میان‌بخشی، مشارکت حداکثری مسئولان دانشگاه و با پیوند به یک مرکز رشد پویا و کارآمد که بتواند این تلاش را به شبکه ارتباطی برون‌دانشگاهی پیوند بزند ثمراتی را در برخواهد داشت که در کمتر جایی در دانشگاه می‌توان به این نتایج دست یافت.
آنا: برای رشد و شکوفایی مراکز رشد در دانشگاه‌ها چه پیشنهادهایی دارید؟
گرامی: مراکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی در واحدهای مختلف موفقیتهای قابل توجهی را کسب کرده‌اند و قطعاً ایجاد یک شبکه همافزا آن هم نه منحصر به شبکه ارتباطی بلکه یک شبکه چندوجهی از تعاملات به نظر بسیار کارساز میرسد.
تبادل استادان برای ارائه کارگاهها، انتقال تجربیات زیسته هر مرکز، توسعه فعالیت فناورانه هسته‌های مستقر در مراکز رشد در سایر واحدهای دانشگاه آزاد و... از جمله مصادیق این شبکهسازی است.
آنا: و سخن آخر...
گرامی: آنچه مرکز رشد در تمامی مراحل کاری خود مدنظر داشته، رویکرد پروسهمحور به فعالیت مرکز رشد بوده است. رویکرد پروسهمحور به آن معنا که کارها جنبه شخص محوری و سلیقهزدگی به خود نگیرد و در طول زمان هرکس بتواند با کمترین تغییرات عملیاتی و ثبات نگاه راهبردی حاکم بر مرکز حرکت رو به رشدی را پی بگیرد.
این نگاه موجب می‌شود مدیران بعدی بر تجربیات و داشتههای مرکز تکیه کرده و مسیر آینده را بهتر ترسیم و راهبری کنند. نگاه‌های پروژه‌محور و شخصی موجب می‌شود توفیقات را جمعی ندانسته و تغییرات را نپذیریم، در صورتی که اگر از اعماق وجود رشد مجموعه را هدف قرار دهیم هم توفیق جمعی حاصل می‌شود و هم برکات شخصی در پی خواهد داشت.
باید بدانیم مرکز رشد خوب ثمره تلاش یک تیم خوب از مدیران ارشد و میانی گرفته تا استادان و کارکنان دانشگاه و حتی دانشجویان فعال و علاقه‌مند است، تیمی که اعتلای دانشگاه را اصل اساسی تلقی و برای رسیدن به این هدف تلاش کند.
گفت‌وگو از بهنام اسماعیلی
انتهای پیام/