بکارگیری فناوری‌های نوین در «سامانه کاتب»، دانشگاه آزاد را به دانشگاه برتر تبدیل کرده است

فرساد زمانی عضو هیئت علمی واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا با بیان اینکه در کشور‌های در حال توسعه مانند ایران، آموزش مجازی می‌تواند به ویژه در گسترش دسترسی به آموزش و بهبود کیفیت آموزش موثر باشد، تاکید کرد: کشور‌های در حال توسعه اغلب با چالش‌هایی مانند کمبود منابع، زیرساخت‌ها و معلمان واجد شرایط روبرو هستند. 

وی افزود: آموزش مجازی می‌تواند با دسترسی دانش آموزان و دانشجویان به منابع آموزشی با کیفیت بالا و معلمان از سراسر جهان به رفع این چالش‌ها کمک کند. آموزش مجازی می‌تواند مقرون به صرفه‌تر از آموزش سنتی باشد، زیرا بسیاری از هزینه‌های مرتبط با کلاس‌های درس سنتی مانند تعمیر و نگهداری ساختمان و حمل و نقل را حذف می‌کند. این امر می‌تواند آموزش را برای طیف وسیع تری از دانش آموزان مقرون به صرفه‌تر و قابل دسترس‌تر کند.

زمانی تصریح کرد: با این حال، اثربخشی آموزش مجازی در یک کشور در حال توسعه به عوامل مختلفی مانند دسترسی به فناوری، اتصال اینترنتی قابل اعتماد و کیفیت منابع آموزشی و تدریس بستگی دارد. کشور‌های در حال توسعه ممکن است از نظر دسترسی دانش آموزان به فناوری لازم و اتصال به اینترنت با چالش‌هایی روبرو شوند که می‌تواند اثربخشی آموزش مجازی را محدود کند.

** توسعه آموزش مجازی در کشور‌های در حال توسعه ضروری است

عضو هیئت علمی واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: به طور خلاصه، توسعه آموزش مجازی در دنیای امروز، به ویژه در کشور‌های در حال توسعه که دسترسی به آموزش محدود است، ضروری است. در حالی که آموزش مجازی دارای پتانسیل بسیار موثری است، مهم است که به چالش‌هایی که احتمال دارد در کشور‌های در حال توسعه به وجود بیاید پرداخته شود تا اطمینان حاصل شود دانش آموزان آموزش با کیفیت بالا داشته باشند. 

** درخشش دانشگاه آزاد اسلامی در زمینه استفاده از فناوری‌های نوین

زمانی با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی در زمینه استفاده از فناوری‌های نوین آموزشی و یادگیری عمیق جزو دانشگاه‌های برتر و در خط مقدم این تغییر قرار دارد و از زیرساخت‌های فناوری و منابع خود برای ارائه آموزش آنلاین با کیفیت بالا استفاده می‌کند، تاکید کرد: بسیاری از دانشگاه‌ها روی توسعه دوره‌های آنلاین و برنامه‌های آموزشی با اعطای مدرک سرمایه‌گذاری کرده‌اند و فناوری‌های تعاملی مانند سخنرانی‌های ویدیویی، انجمن‌های گفتگو و شبیه‌سازی‌های مجازی را برای ایجاد تجربیات یادگیری جذاب و مؤثر در خود جای داده‌اند. 

** گام موثر دانشگاه آزاد اسلامی در افزایش کیفیت آموزشی 

وی تاکید کرد: علاوه بر این موارد، دانشگاه آزاد اسلامی اقدامات مختلفی را برای اطمینان از کیفیت آموزش و رعایت دقیق سرفصل‌های آموزشی اجرا کرده است، از جمله راه اندازی سامانه‌های قدرتمند و مفید مانند سامانه کاتب که از سوی معاونت علوم، مهندسی و کشاورزی راه اندازی شده است. همچنین، آموزش اعضای هیئت علمی در زمینه تکنیک‌های تدریس آنلاین، نظارت بر تعامل و عملکرد دانشجویان، و ارائه پشتیبانی فنی برای دانشجویان و استادان در این مسیر مدنظر قرار گرفته است.

عضو هیئت علمی واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: در حالی که آموزش مجازی در مقایسه با آموزش حضوری سنتی دارای محدودیت‌هایی است، مانند کاهش فرصت‌های تعامل اجتماعی و یادگیری عملی، اما مزایای بسیار زیادی را نیز به همراه داشته است به عنوان مثال امکان دسترسی بیشتر به آموزش برای افرادی فراهم کرده است که ممکن است به دلیل امکان شرکت در کلاس‌های حضوری نداشته باشند. 

عضو هیئت علمی واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی گفت: آموزش مجازی به طور بالقوه می‌تواند با افزایش دسترسی به آموزش برای افرادی که ممکن است با موانعی برای آموزش سنتی سنتی مواجه شوند، به عدالت آموزشی کمک کند. این می‌تواند به افراد اجازه دهد تا با سرعت خود، از هر مکان و در هر زمان یاد بگیرند، به ویژه برای کسانی که در مناطق روستایی زندگی می‌کنند، دارای معلولیت هستند یا به طور تمام وقت کار می‌کنند مفید باشد.

زمانی گفت: با این حال، آموزش مجازی همچنین می‌تواند نابرابری‌های موجود را تشدید کند. همه افراد به فناوری، سیستم‌های کامپیوتری یا اینترنت مورد نیاز برای آموزش مجازی دسترسی ندارند، که می‌تواند شکاف دیجیتالی ایجاد کند. علاوه بر این، آموزش مجازی ممکن است برای همه سبک‌های یادگیری مناسب نباشد و ممکن است سطح تعامل اجتماعی مشابه آموزش حضوری را ارائه ندهد، که به افراد خاصی آسیب برساند. بنابراین، اینکه آموزش مجازی تا چه حد عدالت آموزشی را پوشش می‌دهد، بستگی به نحوه اجرای آن و پرداختن به این مسائل بالقوه دارد. این امر مستلزم تلاش‌های جدی است تا اطمینان حاصل شود که آموزش مجازی برای همه افراد، از جمله کسانی که دلایل مختلف در نقاط محروم زندگی می‌کنند، در دسترس و فراگیر است.

** توسعه مدل‌های یادگیری عمیق مستلزم آموزش و بهینه‌سازی گسترده است

وی ادامه داد: یادگیری عمیق در حوزه‌های مختلف علوم، معانی متفاوتی دارد. به عنوان مثال در علوم کامپیوتر، یادگیری عمیق ابزاری برای حل مسائل خاص است، در حالی که در آموزش، یادگیری عمیق راهی برای نزدیک شدن به آموزش و یادگیری است که هدف آن توسعه تفکر انتقادی و مهارت‌های حل مسئله در دانش آموزان است. در حالی که اصطلاح "یادگیری عمیق" به روش‌های مختلف در علوم کامپیوتر و آموزش استفاده می‌شود، شباهت‌هایی بین این دو وجود دارد. هر دو شامل فرآیند‌های پیچیده‌ای هستند که نیاز به تلاش و زمان قابل توجهی برای تسلط دارند. در علوم کامپیوتر، توسعه مدل‌های یادگیری عمیق مستلزم آموزش و بهینه‌سازی گسترده است، در حالی که در آموزش، یادگیری عمیق مستلزم درگیر شدن با ایده‌های پیچیده و دست‌وپنجه نرم کردن با مفاهیم دشوار است.

عضو هیئت علمی واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد: در حوزه علوم آموزشی، یادگیری عمیق به یک رویکرد آموزشی اشاره دارد که بر کمک به دانش آموزان تمرکز دارد تا درک عمیقی از مفاهیم و ایده‌ها ایجاد کنند، نه صرفاً به خاطر سپردن اطلاعات. یادگیری عمیق در آموزش بر تفکر انتقادی، حل مسئله و خلاقیت تاکید دارد و دانش آموزان را تشویق می‌کند تا بین ایده‌ها و مفاهیم مختلف ارتباط برقرار کنند.

** دانشگاه آزاد در یادگیری عمیق پتانسیل موثری دارد

زمانی افزود: در حالی که یادگیری عمیق در آموزش پتانسیل بسیار موثری را دارد، برخی انتقادات و چالش‌های بالقوه نیز وجود دارد که باید در نظر گرفت. در اینجا چند نکته وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد: تاکید بیش از حد بر حفظ کردن: علیرغم تمرکز بر درک عمیق، یادگیری عمیق در آموزش گاهی اوقات می‌تواند حفظ حقایق و مفاهیم را بر یادگیری معنادارتر اولویت دهد. به منظور مشارکت واقعی در یادگیری عمیق، دانش آموزان باید تشویق شوند تا دانش خود را در مسائل دنیای واقعی به کار ببرند و مفاهیم را به روشی خلاقانه‌تر و بازتر کشف کنند.

عضو هیئت علمی واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی ادامه دارد: گزینه‌های ارزیابی محدود: روش‌های ارزیابی سنتی، مانند آزمون‌های چند گزینه ای، اغلب برای ارزیابی یادگیری عمیق مناسب نیستند. این امر می‌تواند سنجش و ارزیابی دقیق درک دانش آموزان را برای مربیان دشوار کند. روش‌های ارزیابی جایگزین، مانند ارزیابی‌های مبتنی بر پروژه یا سؤالات باز، ممکن است برای ارزیابی یادگیری عمیق مناسب‌تر باشند.

وی با اشاره به وابستگی به فناوری تاکید کرد: یادگیری عمیق در آموزش اغلب به شدت به فناوری و منابع دیجیتال متکی است که می‌تواند شکاف دیجیتالی ایجاد کند و دسترسی دانش آموزانی را که به این منابع دسترسی ندارند محدود کند. مربیان باید به این موضوع بالقوه توجه داشته باشند و تلاش کنند تا اطمینان حاصل شود که همه دانش آموزان دسترسی برابر به منابع و فرصت‌های یادگیری عمیق دارند.

زمانی درباره تربیت استاد مبتنی بر آموزش مجازی گفت: اجرای یادگیری عمیق در آموزش مستلزم استادان آموزش دیده‌ای است که بتوانند تجربیات یادگیری معناداری را برای دانش آموزان خود تسهیل کنند. با این حال، بسیاری از استادان ممکن است آموزش کافی را در این رویکرد آموزشی دریافت نکرده باشند، که می‌تواند اثربخشی آن را محدود کند.

** تفکر هدفمند در اجرای یادگیری عمیق لازم است

عضو هیئت علمی واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد: برای پرداختن به این چالش ها، مربیان باید در اجرای یادگیری عمیق خود متفکر و هدفمند باشند و اطمینان حاصل کنند که تفکر انتقادی و حل مسئله را در اولویت قرار می‌دهند، از روش‌های ارزیابی مناسب استفاده می‌کنند و آموزش و منابع کافی را برای معلمان فراهم می‌کنند. علاوه بر این، مربیان باید برای ایجاد یک محیط یادگیری که به خلاقیت، همکاری و تعامل معنادار با مفاهیم و ایده‌ها ارزش می‌دهد، تلاش کنند.