«شاد»؛ انتقال آموزش از سیستم سنتی به آموزشی مجازی و الکترونیک

گروه جامعه خبرگزاری آنا، زیبا عراکی، پژوهشگر حوزه کودکان و کارشناس آموزش خانواده در یادداشتی نوشت: با توجه به شیوع بیماری کرونا و تعطیلی سازمان‌ها و مراکز مختلف آموزشی از جمله مدارس، طبیعی بود که آثار ناشی از این ویروس بر فضای اقتصادی و آموزشی و... کشور اثر گذار باشد. متصدیان محترم وزارت آموزش و پرورش کشور برآن بودند که مانع توقف چرخه آموزشی کشور شوند و با شعار و هدف آرمانی "عدالت آموزشی" در زمان محدود با تلاش و همت شبانه روزی متخصصان متعهد و متدین داخلی، با وجود همه تحریم‌ها، فشار‌ها و کمبود‌ها در فرصتی اندک توانستند شبکه ایی تحت عنوان شبکه آموزش دانش آموزان با نام مختصر"شاد" ایجاد کنند.

وزارت آموزش و پرورش ابتدای امر بعد از شکل گیری و ایجاد شبکه آموزشی شاد با ارسال پیامک به دانش آموزان و اولیای ایشان و همچنین معلمین مدارس از آن‌ها خواسته شد تا برنامه شاد را در تلفن همراه خود نصب کنند. از همان بدو تشکیل شبکه آموزشی شاد خوشبختانه استقبال دانش آموزان و اولیای ایشان و همچنین معلمان و مدیران مدارس بسیار عالی و چشمگیر بود. به طوری که برنامه شاد در مدت زمان کوتاه توانست جای خود را در بین دانش آموزان، خانواده‌ها، مدرسه و معلمان به نحوه احسن و شایسته باز کند. 

در زمینه دسترسی عموم دانش آموزان و اولیای ایشان و همچنین آموزگاران مدارس آمار قابل توجهی مشاهده شد. بدین ترتیب پروژه انتقال فرآیند آموزشی کشور از سیستم حضوری و سنتی به یادگیری آموزشی مجازی و الکترونیکی منتقل شد و هرچند در ابتدای این مسیر دانش آموزان و اولیا و از همه مهمتر معلمین دچار چالش‌های فراوانی شدند. تصور می‌شد ادامه یادگیری به این صورت با توجه به مشکلات ابتدایی شبکه نوپای شاد میسر نخواهد شد.

شبکه نوپای شاد فضای مجازی ایزوله و امن آموزش انحصاری برای تعلیم و تربیت دانش آموزان، خانواده‌ها و معلمین است.

راه اندازی این برنامه تحول عظیمی در بخش آموزش مجازی کشور ایجاد کرد. چرا که اثبات کرد در بحران‌ها فرصت‌های نابی است که با درایت دلسوزانه متوالیان امر آموزش و پرورش می‌توان نهایت بهره برداری را داشت.

فراهم شدن محیط جذاب آموزشی فعال و پویا برای دانش آموزان در دوره قرنطینه، تولید محتوای الکترونیکی خلاق با امکانات محدود توسط معلمان نیک اندیش و جهادی که تنها دغدغه شان رشد سطح آموزش در فضای مجازی بود بدون شک در ذهن تاریخ ماندگار خواهد شد. 

هرچند کرونا این مهمان ناخوانده تلنگری بود برای شکوفایی و ابتکار آموزش خلاقانه در نظام آموزشی کشور؛ واقعیت امر این است که تدریس بدون دست ورزی و مهارت آموزی اثر مثبتی بر یادگیری بهتر نخواهد داشت. کما اینکه ما شاهد افت تحصیلی محصلان بعد از دوران کرونا و تدریس در فضای مجازی بودیم. 

 شایسته است که شبکه شاد (که به عنوان پر مخاطب‌ترین پیام رسان آموزشی کشور شناخته شده است) در کنار آموزش حضوری به عنوان یک ابزار تکمیلی یادگیری دیده شود؛ و در آن دانش آموزان دسترسی آسان و بهتری به مطالب آموزشی داشته باشند.

معلمین و مسولین امر در تعطیلات ناگهانی، همچون بارش برف یا آلودگی هوا در شهر‌های بزرگ دیگر نگران عقب ماندن دانش آموزان از آموزش و یادگیری نباشند. چرا که از طریق برنامه شاد آموزگاران می‌توانند به راحتی با تعامل بدون واسطه و بیشتر بین خود و دانش آموزان و همچنین اولیای ایشان ادامه یادگیری (جهت تثبیت آموخته ها) آموزش‌ها را پیگیری کنند؛ و نیز نگران بحث عقب ماندن از بودجه بندی دروس نباشند.

کارشناسان سیستم آموزشی کشور سال‌ها بود که از ایجاد ضرورت این برنامه سخن می‌گفتند. درسال‌های اخیر گسترش آموزش مجازی در کنار یادگیری حضوری در مدارس جزو مهم‌ترین دغدغه‌های وزارت محترم آموزش و پرورش کشور بود به همین دلیل متولیان امر در نظر داشتند شبکه ای فعال ومکمل که سکان هدایت بخشی در کنار آموزش سنتی در چارچوب فضای مدرسه و تعلیم و تربیت بهتر ایجاد کنند که البته بنا به دلایلی زیر ساخت و امکانات و تجهیزات آن ایجاد نمی‌شد؛ و جای خالی این برنامه (شاد) سال‌ها در نظام آموزشی کشور احساس می‌شد.

با آمدن مهمان ناخوانده کرونا راه برای وارد شدن شبکه مجازی شاد در نظام آموزشی کشور باز شد. هزینه ایی که بر دامنه‌ی آموزش و پرورش با همکاری ارگان‌های دولتی از جمله همراه اول ایجاد کرد بهترین زمان و فرصت برای شکل گیری شبکه منسجم مجازی شاد به عنوان یک تجربه جدید (و البته اولین) برای دانش آموزان و معلمان بود که انجام شد. هرچند که ایراداتی در برنامه شاد از جمله سرعت پایین و کند بودن آن (عملا جریان یادگیری را دچار اختلال می‌کند) وجود دارد که حقیقتا نمی‌توان منکر آن شد.

تلاش مسئولین امر براین است که کاستی‌ها را هر چه سریعتر و با کیفیت بهتر مرتفع کنند. تا بتوانند قدرتمندتر در عرصه فضای مجازی مانند عرصه‌های دیگر قد علم کنند وخوش بدرخشند.

تئوری شبکه آموزشی مجازی شاد این است که با توجه به مبحث جدید زیست بوم که با وجود کرونا پررنگ‌تر شد شبکه شاد به عنوان یک نیاز برای دانش آموزان علاقمند به یادگیری بهتر و معلمین خوش فکر و دلسوز که از هر فرصتی برای خلاقیت در تدریس جهت یادگیری بهتر دانش آموزان استفاده می‌کنند و اولیایی که دغدغه یشان یادگیری بهتر مفاهیم درسی فرزندانشان است و شاید دسترسی به تدریس و آموزش‌های خصوصی با هزینه‌های سرسام آور برای فرزندانشان نداشته باشند، مکمل آموزش حضوری و دست ورزی و مهارت آموزی دانش آموزان باشد. برای تثبیت آموزش و یادگیری بهتر آموخته‌های دانش آموزان؛ تعطیل نشدن مدارس با وجود شبکه توانمند و نوظهور شاد تحت هیچ شرایطی؛ و سیاست زیباتر این قضیه این است که می‌توان در برنامه شاد در کنار آموزش و یادگیری کتاب‌های درسی به ظرافت و زیبایی در مورد مسایل مذهبی و عقیدتی و فرهنگی برای دانش آموزان به خصوص نوجوانان اشاره کرد؛ که در این خصوص وجود مربیان تربیت یافته و حرفه ا‌ی حوزه علمیه می‌تواند به بهترین شکل و زیبایی کلام حق مطلب را ادا کنند. مخلص کلام در برنامه شاد می‌توان به شیوه بسیار جذاب فرهنگ سازی کرد که اثر گذاری آن بر سرمایه‌های انقلاب (دانش آموزان) و نسل جوان در آینده نه چندان دور قابل مشاهده خواهد بود.

شبکه شاد طرح بسیار خوبی است که با ظرفیت و دانشی بالا توسط متخصصین جهادی ایرانی ایجاد شده این حرکت مثبت در امر آموزش و تعلیم و تربیت به نوبه خود قابل تقدیراست. 

*توجه به امور فرهنگی _مذهبی در کنار آموزش

*رایگان بودن برنامه برای دانش آموزان و آموزگاران

* عضویت و دسترسی راحت برای عموم مردم

*فضای امن تعاملی منحصر به فعالیت‌های آموزشی - فرهنگی برای همگان به خصوص دانش آموزان

* افزایش قابلیت‌های شاد و به روز رسانی‌هایی که سرعت و کارایی این شبکه را ارتقا می‌بخشد.

حال آنکه آموزش حضوری قطعا بهترین نوع آموزش محسوب می‌شود و یادگیری چشمی و رخ در رخ تاثیرات مثبت آموزشی را چند برابر می‌کند، اما حضور شبکه مجازی شاد به عنوان آموزش و تجربه جدید با تغییر نگاهی متفاوت مکمل کلاس‌های حضوری مدارس است و باتوجه به مبحث زیست بومی و روش‌های مختلف ارتباطات این نیاز در سیستم آموزشی کشور احساس می‌شد. سیستم یادگیری جهان از روش سنتی پا فراتر نهاده و رو به سمت آموزش‌های برتر و شکوفایی ایده‌ها آورده است. استفاده از فضای رسانه ایی و الکترونیک در مبحث آموزش جزو ضروریات تلقی می‌شود.

امید که با توانایی‌های متخصصان متعهد و متدین ایران اسلامی روزانه شاهد افزایش قابلیت‌های این شبکه‌ی نوپا و کاملا داخلی باشیم که ان شاءالله موجبات بهبود کیفیت آموزشی و ایده‌های خلاقانه دانش آموزان و خلاقیت و تولید محتوای درسی معلمان بصیر و انقلابی فراهم گردد؛ و در آینده ایی نه چندان دور برنامه جذاب شاد را کارآمدتر و قوی‌تر در کنار آموزش حضوری مشاهده کنیم.