آغاز به کار دولت موقت تا استعفا نمایندگان مجلس شورای ملی

به گزارش خبرنگار تاریخ خبرگزاری آنا، همزمان با پیروزی کامل مردم در خیابان‌ها و تسلط آنان بر تمام سازمان‌های دولتی و پادگان‌های شهر و کلانتری‌ها، مجلسین شورای ملی و سنا نیز تسلیم شدند و پیوستگی خود را با نهضت اسلامی اعلام کردند.

جواد سعید عضو شورای سلطنت با اعلام همبستگی اکثریت قاطع نمایندگان مجلس شورای ملی، از عضویت در شورای سلطنت استعفا کرد.

جواد سعید در نامه نوشت: «اکثریت قاطع نمایندگان مجلس شورای ملی همبستگی خود را با انقلاب بزرگ ایران تحت رهبری حضرت آیت‌الله‌العظمی خمینی اعلام می‌دارند و معتقدند که دولت آقای بختیار باید تسلیم خواست ملت ایران گردد، در غیر اینصورت مجلس شورای ملی به وظایف قانونی خود در جهت خواست ملت ایران اقدام خواهد کرد. ضمناً به اطلاع می‌رساند که اینجانب استعفای خود را از عضویت شورای سلطنت به جانب وارسته ریاست شورا ارسال نموده‌ام».

مجلس سنا نیز طی بیانیه‌ای انحلال خود را اعلام داشت. سناتور‌ها به طور دسته‌جمعی با انتشار بیانیه‌ای از عضویت مجلس سنا استعفا کرده‌اند. متن بیانیه سناتور‌های مجلس سنا بدین شرح است:

«نظر به پیروی و احترام به نهضت مقدس اسلامی و مقررات قانون اساسی، اکنون که قوانین مورد علاقه ملت ایران (انحلال ساواک، محاکمه و کیفر متجاوزین به حقوق ملی) به تصویب سنا نیز رسیده است، سناتور‌ها از شغل خود مستعفی شده‌اند.»

قوه مقننه در حکومت پهلوی دارای دو مجلس شورای ملی و مجلس سنا بود. مجلس شورای ملی از ۱۲۸۵ و مجلس سنا از ۱۳۲۸ تشکیل شد. مجلس شورای ملی بیست و چهار دوره و مجلس سنا هفت دوره داشت. البته بین چند دوره مجلس شورای ملی، بین مجلس سوم و چهارم، (جنگ جهانی اول) بود که کشور نزدیک به شش سال مجلس نداشت.

نمایندگان مجلس شورای ملی باید به طور مستقیم توسط مردم انتخاب می‌شدند. نمایندگان مجلس سنا که به آن‌ها سناتور می‌گفتند، ۶۰ نفر بودند که باید ۳۰ نفر انتخاب می‌شدند و ۳۰ نفر نیز منصوب شاه بودند.

انتخاب هر دو مجلس همزمان انجام می‌شد. امام خمینی از ابتدای قیام خود مجلسین را غیرقانونی می‌دانستند. ایشان در ۱۳۵۷ به مناسبت‌های مختلف درباره مجلس سخنان و نوشته‌های داشتند که مفاد آن‌ها غیرقانونی بودن مجلس و امر به استعفای نمایندگانی غیرقانونی بود.

امام خمینی در این باره فرموده‌اند «مجلس، مجلس ملت نیست، مجلس شاه است یا مجلس آمریکا …. وکلای مجلسین که این خلاف‌ها را دیده و اعتراض نکرده‌اند علاوه بر اینکه منتخب ملت نبوده‌اند و به این دلیل رفتار آن‌ها در مجلس جرم بوده است این سکوت آنان جرم دیگری است که باید محاکمه شوند … به وکلای غیرقانونی مجلسین اخطار می‌شود که از رفتن به مجلسین احتراز کنند و در صورت تخلف مورد مواخذه ملت شریف قرار خواهند گرفت … به نمایندگان محمدرضا پهلوی که مجلسین را غصباً اشغال کرده‌اند اخطار کنید که خانه ملت را خالی کنند …».

** آغاز به کار رسمی دولت موقت انقلاب (۱۳۵۷ ش)

دولت موقت ایران در سال ۱۳۵۷ که با نام دولت موقت انقلاب هم شناخته می‌شود، دولتی در ایران بود که پس از انقلاب از سال ۱۳۵۷ و به منظور رسیدگی به اوضاع به فرمان امام خمینی (ره) تشکیل شد و تا ۱۳۵۸، پیش از اعلام استعفای مهدی بازرگان به مدت ۹ ماه (به طور دقیق ۲۷۵ روز) بر سر کار بود.
تشکیل «کمیته انقلاب اسلامی ایران» به فرمان امام (۱۳۵۷ ش)

با وجود سقوط رژیم شاه و پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، نیرو‌های مردمی، همچنان درگیر نبرد برای درهم شکستن مقاومت آخرین بقایای این رژیم وابسته بودند. همچنین گروهی دیگر از مردم، پاسداری و حفاظت از مراکز مهم و حساس را در شهر‌ها به عهده گرفتند.

از این رو وجود سازمانی منظم و متشکل برای به عهده گرفتن این مسؤولیت و نیز مبارزه با عناصر وابسته به رژیم شاه، ضروری به نظر می‏رسید. به همین جهت یک روز پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، به فرمان حضرت امام خمینی (ره)، کمیته انقلاب اسلامی برای کنترل اوضاع و برقراری نظم و امنیت، تشکیل شد.

از آن پس، این نهاد انقلابی به اداره و انتظام امور و حراست از انقلاب اسلامی و حفاظت از جان و مال و ناموس مردم کمر بست. همچنین به فرمان حضرت امام، سلاح‏هایی که در دست مردم بود توسط این نهاد جمع آوری شد.
از اَهَمّ وظایف کمیته انقلاب اسلامی می‏توان به: مقابله با توطئه ‏های بیگانگان؛ دستگیری وابستگان رژیم پهلوی؛ جلوگیری از قاچاق اسلحه، توقیف اموال مفسدان و فراریان رژیم پهلوی، انتظامات و حفظ امنیت شهرها، روستا‌ها و مرزها؛ مبارزه با فساد و بی‏بند وباری؛ حراست از اماکن مهم؛ مقابله با منافقان و خرابکاران و... اشاره کرد.

سرانجام در سال ۱۳۶۹، بنا به ضرورت‏‌های تشخیص داده شده و با تصویب مجلس شورای اسلامی، این نهاد انقلابی با شهربانی و ژاندارمری ادغام شد و نیروی انتظامی واحدی با نام نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران شکل گرفت.