گوشی‌های هوشمند؛ ابزاری مناسب برای سرگرمی کودکان یا عامل اختلال روانی؟

به گزارش خبرنگار گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، امروزه بسیاری از والدین برای اینکه کودکان خود را هم سرگرم کنند و هم به کار خود برسند، برای آن‌ها در تلفن همراه، تبلت یا تلویزیون انیمیشن پخش می‌کنند و برای ساعاتی آن‌ها را در معرض صفحه نمایش قرار می‌دهند. درواقع قرار دادن صفحه نمایش مقابل کودک یک راه آزمایش‌شده و قابل اعتماد برای سرگرم کردن و ساکت نگه‌داشتن آن‌ها است، اما طبق یک مطالعه جدید، اگر این کار را به عنوان یک راهکار ساکت‌کننده دائمی انجام دهید، ممکن است آسیب‌ها و مشکلاتی را برای کودک در پی داشته باشد.

محققان روش استفاده از «دستگاه‌های دیجیتال» برای آرام کردن کودکانِ ناراحت بین ۳ تا ۵ سال را بررسی کردند. این مطالعه روی ۴۲۲ پدر و مادر و همین تعداد فرزند بین ماه مرداد ۱۳۹۷ تا دی ۱۳۹۸ انجام شد، درست قبل از اینکه ویروس کرونا مدارس و زندگی همه افراد در جهان را متحول کند. باید توجه داشت که در دوران کرونا و قرنطینه خانگی، آمار استفاده از دستگاه‌های دیجیتال در خانواده‌ها بسیار افزایش یافت و این می‌توانست نتایج تحقیق را تغییر دهد.

بیشتر بخوانید:

آینده برای نیروی کار دیجیتال چگونه خواهد بود؟

چیزی که گروه محققان دریافتند این بود که افزایش استفاده از دستگاه‌ها به عنوان مکانیسم‌های آرامش‌بخش با واکنش‌پذیری عاطفی بیشتر یا اختلالات مربوط به روان و متابولیک کودکان در طول چند ماه مرتبط است. به عنوان مثال تغییرات سریع بین خلق و خوی و تکانشگری شدید یا فعالیت از روی هوس و بدون برنامه ازجمله عوارض استفاده زیاد از صفحه نمایش بود. این ارتباط به ویژه در پسران نوجوان و در کودکانی که قبلاً علائم بیش فعالی، تکانشگری و خلق‌و‌خوی تندی داشتند، قوی‌تر بود. به نظر می‌رسد که ابزار‌های دیجیتال نظیر موبایل، تبلت و تلویزیون می‌توانند کودکان را از توسعه و شکل‌گیری احساسات به طور عادی یا به روش خودِ کودک محروم سازد.

**وابستگی به ابزارهای دیجیتال باعث از دست رفتن روحیه استقلال در کودکان می‌شود

جنی رادسکی، متخصص رشدِ رفتاری اطفال از دانشگاه میشیگان، می‌گوید: «استفاده از دستگاه‌هایی همچون تلفن همراه برای آرام کردن کودک خردسال ممکن است ابزاری بی‌خطر و موقت برای کاهش تنش و سروصدا در خانه به نظر برسد، اما اگر یک استراتژیِ آرام‌بخش منظم و دائمی باشد، ممکن است عواقب طولانی‌مدتی را در پی داشته باشد. به ویژه در اوایل دوران کودکی، این دستگاه‌ها ممکن است فرصت‌ها را برای توسعه مستقل شدن کودک و سایر روش‌های تربیتی از بین ببرد».

البته گروه سنی مورد بررسی در این مطالعه شامل کودکانی می‌شود که به‌ویژه مستعد عصبانیت، احساسات شدید و بیش‌فعال هستند، که والدین را مجبور می‌کنند از تبلت یا تلفن استفاده کنند تا آن‌ها آرام شوند؛ و البته این روش جواب می‌دهد؛ اما آنچه محققان پیشنهاد می‌کنند این است که رهایی کوتاه مدت از یک کودکِ ناراحت ممکن است منجر به مشکلات طولانی مدت در رشد عاطفی آن‌ها شود. از این رو سایر راه‌ها نیز بسته می‌شود.

**موبایل راهکاری دائمی برای سرگرم کردن کودکان نیست

محققان این مطالعه تأکید دارند که استفاده از دستگاه‌های دیجیتال در حد اعتدال می‌تواند مفید باشد و به راحتی می‌توان آن را به طور کلی حذف کرد. همچنین هشدار می‌دهند که نباید به عنوان یک راهکار اصلی یا دائم برای آرام نگه داشتن کودکان استفاده شود.

این موضوعی است که تازگی ندارد و در گذشته والدین همواره نگران این بوده‌اند که به کودکان خود اجازه ندهند زمان زیادی را صرف تماشای تلویزیون یا پرداختن به بازی‌های ویدئویی کنند. اگرچه امروزه خوراک رسانه‌ای مدرن بسیار متنوع‌تر، تعاملی‌تر و قابل‌دسترس‌تر است. رادسکی می‌گوید: «اگر والدین یا پرستاران کودک به‌سرعت و به‌طور مؤثر رفتار‌های چالش‌برانگیز و منفی کودکان را کاهش دهند، ممکن است دیگر مجبور به استفاده از دستگاه‌های دیجیتال نباشند. این امر برای والدین و فرزندان مفید است و می‌تواند هر دو آن‌ها را برای حفظ این چرخه تشویق کند.

عادت به استفاده از دستگاه‌های دیجیتال برای مدیریت رفتارهایِ دشوار کودک به مرور زمان تقویت می‌شود، چراکه درمقابل تقاضا‌های رسانه‌ای کودکان نیز تقویت می‌شود. درواقع هرچه بیشتر از دستگاه‌های دیجیتال استفاده شود، کودکان و والدینشان کمتر سراغ سایر راهکار‌ها می‌روند.

**لزوم توجه به راهکارهای متنوع برای سرگرمی کودکان

محققان گزینه‌های دیگری را برای آرام کردن کودکان ارائه کرده‌اند؛ از جمله تجربیات حسی (از گوش دادن به موسیقی گرفته تا فشار دادن خمیربازی در دستانشان و همچنین پریدن روی ترامپولین) و نامگذاری احساسات برای کمک به درک آن‌ها. همچنین کدگذاریِ احساسات و هیجانات در قالب رنگ می‌تواند به کودکان کمک کند تا یاد بگیرند، حالات خود را شناسایی کرده و درک کنند و به راحتی احساسات خود را ابراز کنند. ارائه رفتار‌های جایگزین، از جمله ضربه زدن به یک بالش، به جای ضربه زدن به خواهر یا برادر یا دوست، نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.

محققان پیشنهاد می‌کنند قبل از هرگونه بروز عصبانیت و درحالی که بچه‌ها آرام هستند می‌توان این گزینه‌ها را به آن‌ها ارائه کرد و توضیح داد. در عین حال، ایجاد محدودیت‌های دقیق برای نگاه کردن به صفحه نمایش گوشی یا تبلت و استفاده از بازی‌ها و اپلیکیشن‌ها نیز ممکن است راه‌هایی برای کنترل استفاده از دستگاه‌های دیجیتال باشند.

به گفته رادسکی «همه این راه‌حل‌ها به کودکان کمک می‌کند تا خود را بهتر درک کنند و در مدیریت احساسات و هیجانات خود مهارت بیشتری داشته باشند». این امر مستلزم تکرار توسط پدر، مادر یا فرد مراقبت‌کننده از کودک است که همچنین وی باید سعی کند آرام بماند و نسبت به احساسات و هیجانات کودک واکنش بیش از حد نشان ندهد. این امر می‌تواند به ایجاد مهارت‌های کنترل هیجان کودک کمک کند که تا آخر عمر با او باقی بماند.

انتهای پیام/4144