آیین اختتامیه پانزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد؛
پانزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد در تالار وحدت با حضور وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز شد.
به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری آنا،پانزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد دقایقی پیش در تالار وحدت با حضور وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز شد.
علی رمضانی مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران در این مراسم در سخنانی با اشاره به ارسال 2700 اثر ارسالی به دبیرخانه گفت: این آثار در یک فرایند فشرده داوری در 4 بخش نقد ادبی، داستان کوتاه؛ رمان و مستندنگاری تقسیمبندی و بررسی شد و ما امسال شاهد رشد کمی و کیفی آثار بودیم.
وی ادامه داد: آثار منتشر شده ادبیات در سال 1400 در این دوره جایزه مورد ارزیابی داوران قرار گرفت و نامزدهای نهایی معرفی شدند تا امشب برگزیدگان و شایستگان تقدیر از میان نامزدها معرفی شوند.
رمضانی با اشاره به دوره آموزشی آل جلال گفت: از 31 استان کشور بیش از 180 نفر از دانشپذیران دوره جلال توسط 13 استاد مورد آموزش قرار گرفتند.
مدیرعامل خانه کتاب همچنین با اشاره به بخشهای ویژه این دوره نیز گفت: در بخشهای ویژه آثار منتشر شده درباره سردار سلیمانی و مدافعان سلامت و کرونا نیز به صورت اختصاصی ارزیابی شد و آثار برتر سه سال اخیر از نظر داوران معرفی و تجلیل خواهد شد.همچنین بخش ویرایش نیز که از دوره قبل ضمیمه جایزه جلال شد،به طور جدی دنبال شد و امشب به بهترین ویرایش هم جایزه تعلق خواهد گرفت.
رمضانی ادامه داد: آثار 14 ناشر به مرحله نهایی جایزه راه پیدا کرده است، در میان نویسندگان، 4 نویسنده زن داریم و 4 ناشر از 3 استان کشور نیز آثارشان به بخش نهایی راه پیدا کرده است.
وی با اشاره به شخصیت جلال آل احمد نیز گفت: جلال آل احمد هنگامی که اثر «غرب زدگی» را در سال 1341 منتشر کرد و امروز شصتمین سالگرد انتشار آن را سپری میکنیم، قطبهای فکری مهم دنیا را دیده بود، جلال واشنگتن و امریکا را دیده بود، مسکو و شوروی سابق را دیده بود، بیتالمقدس را دیده بود، مکه را دیده بود و اگر سفر جوانیاش به نجف را هم اضافه کنیم، او قطبهای دنیا را دیده بود و بعد اثر غربزدگی را نوشته بود، اگر فردی در مجموعه دنیا بگردد و بعد اثری به این شکل ارائه کند، باید گفت که این اثر در دوره فعلی کشورما باید بازخوانی شود.
وجیهه سامانی دبیرعلمی جایزه جلال نیز در این مراسم در سخنانی که به ارزیابی وضعیت ادبیات در 4 بخش جایزه جلال میپرداخت و در قالب بیانیه هیئت داوران این دوره تنظیم شده بود، پرداخت.
سامانی گفت: طبق بیانیه هیئت داوران، بخش نقد ادبی شاخه کم برگ و بار جایزه جلال است که در مقایسه با دیگر شاخهها رشد کمی و کیفی قابل توجهی نیافته است، نقدهای این دوره نمایانگر حرکت کند، محتاطانه و قدری انفعالی این شاخه ادبی است، فقر نقد بومی و تاثیرپذیری از نقد غربی بسیار مشهود و محسوس است.
دبیر علمی جایزه جلال ادامه داد: در بخش مستندنگاری در سالهای اخیر شاهد رشد روز افزون این قالب ادبی و توجه جامعه به این رسته ادبی بودیم، در این دوره با رشد 91 درصدی مواجه بودیم که هم به لحاظ کیفی و هم کمیی آثار درخور توجه بودهاند.اما نکته مهم اینجاست که برخی نویسندگان مخصوصاً نویسندگان نو قلم تنها در پی علاقه و تعهد شخصی وارد این عرصه شدهاند و از دانش و آگاهی کافی درباره اصول مستندنگاری مطلع نیستند، لازم است که اقدامهای لازم برای آموزش این نویسندگان فراهم شود.
وی تصریح کرد: در بخش رمان و داستان بلند شاهد رشد کیفی و کمی آثار نسبت به دوره قبل بودیم، توجه به موضوعات ملی، امنیتی و دینی در رمانهای این دوره برجسته بود که اتفاقی مبارک و در عین حال ضعیف و حساس است که اگر مبتکی بر تحقیقات صحیح و اشراف اطلاعاتی باشد، نوید بخش خلق آثاری فاخر در اینده نه چندان دور است، اما ارزیابی ما در دوره پانزدهم موید این حقیقت بود که تا رسیدن به آثار شاخص و ماندگار ادبی راه زیادی پیش روست. استفاده از فرم و ساختار خلاقانه بهرهگیری از فرم ادبی و مضمون متعالی و جذاب باید به صورت جدی مورد توجه نویسندگان به ویژه نویسندگان جوان قرار بگیرد.
وی ادامه داد: بخش داستان کوتاه هنرمندانهترین و رساترین قالب ادبیات داستانی است و متر و معیار خوبی در ارزیابی هنر و روایتگری نویسنده است، اما موضوعات پرداخته شده در داستانهای این دوره محدود به حال و هوای زندگی شهری بود، موضوعات بومی و اقلیمی و سبک زندگی اقوام ایرانی در مجموعه داستانها کمتر دیده شد، با فقرموضوعی و پیچیدهگویی کلامی مواجه بودند، پرداختن به ناهنجاریهای اخلاقی جامعه در این داستان ها نمایان بود، بدون اینکه آسیبشناسی شود صرفا به شرح آن پرداخته شده بود که این با معنای واقعی ادبیات فاصله دارد.
یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزیر ارشاد نیز در این مراسم در سخنانی گفت: حتماً ادبیات کنونی قابل مقایسه با ادبیات پیش از انقلاب نیست، حقاً ادبیات شاخصه نشاط و پویا بودن یک جامعه است، وقتی در طول یکسال حدقل 1500 رمان تولید میشود، این جامعه خلاق با نشاط و آفرینند.
** تعطیلات به کمک حدادعادل آمد
غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی هم در بخشی از این مراسم ابراز داشت: خوشحالم که جلال آل احمد به نماد نویسندگی در دوران پس از انقلاب تبدیل شده است، اما خوشحالی خودم را از پدید آمدن این همه کتاب خواندنی ادبی نمیتوانم پنهان کنم؛ چرا که در۵۰ سال پیش در به در به دنبال کتاب داستانی میگشتیم و پیدا نمیکردیم.
وی با اشاره به آثار ادبی پدید آمده در این دوران تصریح کرد؛ باید قدر این نهال برومند را دانست و آن را تقویت کرد تا به یک درخت تنومند و سایه افکن تبدیل شود.
حدادعادل در پایان اضافه کرد:امروز با توجه به تعطیلی ادارات در خانه ماندم و کتاب «پائیز آمد» را خواندم.
اسماعیلی: جلال آلاحمد نماد تمدن ایرانی و اسلامی است
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه دبیر این جایزه یک زن و این نکته مهمی است، گفت: داشتن سلامتی بعد از دوره طولانی همهگیری کرونا ارزشمند است.
اسماعیلی با بیان اینکه فعالیتهای فرهنگی در سالهای اخیر افزایش پیدا کردهاست، بیان کرد: وارد فصل فعالیتهای فرهنگی در حوزه ادب، هنر و فرهنگ میشویم. بعد از اختتامیه جایزه جلال آلاحمد این روند با جشنوارههای هنری فجر و جشنوارههای دیگر ادامه پیدا میکند. این افتخار بزرگی برای اهالی فرهنگ و ادب است.
او با بیان اینکه ۶۰ سال از نهضت بزرگ امام (ره) و کتاب غربزدگی جلال آلاحمد میگذرد، بیان کرد: جلال برای ما نماد تمدن ایرانی و اسلامی در برابر هجمهای است که در حوزه مدرنیته و تمدن غربی اتفاق افتاده بود. اینکه از میان نویسندگانی که فعال بودند و تلاش کردند جلال را به عنوان نماد انتخاب میکنیم صرفا تجلیل از جلال نیست، بلکه پاسداشت خط فکری او در برابر هجمههای فکری غرب است. جلال آلاحمد در روزگاری این پرچم را بلند کرد که به سختی میتوانستیم افرادی مانند او را پیدا کنیم. باید تلاش شود این جایزه هر سال با رونق بیشتری برگزاری شود و با رویکرد قوی به راهش ادامه بدهد.
اسماعیلی افزود: در این عرصه به آموزش نیاز داریم، البته در این دوره در ۳۱ استان دوره آموزشی جلال برگزار شد. با حضور و استفاده از نخبگان میتوانیم این کار مهم را به ثمر برسانیم. امیدوارم هر سال رونق این جایزه روز افزون باشد.