صادق‌زاده: رشته زبان و ادبیات فارسی در کشور به درستی تعریف نشده است
دکتر محمود صادق‌زاده دانشیار و مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی یزد است که از وی کتاب‌ها و مقالات زیادی به چاپ رسیده که از جمله آنها می‌توان مقالات طوفانی(بررسی و تحلیل صد مقاله فرخی یزدی)، تألیف کتاب آئین پژوهش‌های ادبی، شیوه‌های نگارش مقاله و پایان نامه، آموزش گوش کردن و سخن گفتن و آموزش مهارت مطالعه و نوشتن را نام برد.
خبرنگار خبرگزاری آنا در یزد به بهانه ترویج و پاسداری از زبان و ادبیات فارسی گفت‌وگویی با وی انجام داده است که در زیر پی می‌گیریم:
* از تاریخچه زبان فارسی بگویید، عوامل تداوم حضور این زبان از قرون گذشته تاکنون را در چه می دانید ؟
- زبان فارسی یکی از قدیمی‌ترین زبان‌های دنیا است که به رغم گذر از سه حادثه شاخص و بسیار بزرگ دنیا که هر کدامش به تنهایی می‌تواند دلیل دگرگونی فرهنگی، زبانی، ملی و ویرانی‌های غیرقابل جبرانی برای یک کشور باشد، اما هنوز پابرجاست. حمله اسکندر به ایران در دوران قبل از اسلام که موجب از بین رفتن زبان‌های هم عصر فارسی چون انگلیسی، ژرمنی و ایتالیایی شد، حمله اعراب که نباید این موضوع را با نشر اسلام اشتباه گرفت چراکه قبل از حمله اعراب به ایران به واسطه فرهنگ خاص ایرانی که فرهنگ خردورزی و آزادی است، مردم ایران از حکومت و سلطه شاهان بیزار شده و ندای آزادی و برابری و عدالت پیامبر اسلام را خوش صدایی تشخیص دادند و در نهایت استعمار پرتغال، انگلستان، بروز جنگ جهانی اول و دوم و تأثیر غرب بر کشورهای جهان که ایران نیز از این قاعده مستثنی نبود.
هر چند حوادث ریز و درشتی دیگر چون حمله وحشیانه مغول‌ها به کشور هنوز از حافظه تاریخی مردم ایران پاک نشده است. در این دوران به واسطه تسلط اعراب بر ایران به مدت دو قرن زبان اصلی مردم ایران عربی بود و به همین دلیل است که آثار عربی از دانشمندان و مفاخر ایرانی به وفور یافت می‌شود و این خود از درک موقعیت، ذکاوت و زیرکی ایرانیان خبر می‌دهد چراکه فرهنگ فارسی را در قالب عربی و با استفاده از اسلام به سرعت به جهان نشر دادند.
نشر آثار مفاخر ایرانی در دوران تسلط اعراب بر ایران به زبان عربی نشان از ذکاوت و درک موقعیت بالای دانشمندان آن دوران داشت چراکه با استفاده از موقعیت اسلام و گسترش آن در جهان فرهنگ غنی ایران را به همه کشور‌ها انتقال دادند.
* از خدمات متقابل ایران و زبان فارسی بفرمایید.
- از نظر جامعه شناسی حضور همه اقوام در ایران چون کرد، لر، بلوچ، ترکمن، ترک، فارس و عرب در یک وجه مشترک هستند و آن زبان فارسی است.این اشتراک جدای از حضور تمام ادیان در این کشور تعلق خاطر وطن پرستی را موجب می‌شود و این از آثار و برکات زبان فارسی است.
* راه‌های ترویج زبان و ادبیات فارسی در جامعه چیست؟
- از رشته زبان و ادبیات فارسی در کشور تعریف درستی ارائه داده نشده است و بزرگترین ضربه‌ای که به پیکره آن وارد شده عدم گرایش بندی است در حالی که ما ادبیات حماسی، غنایی، نمایشی و بسیاری از گرایش‌های دیگر را داریم که هر کدام در جای خود بسیار باارزش هستند. از تأثیرگذاری ادبیات فارسی همین بس که از کتاب‌های ایرانیان و مفاخر کشورمان آثار بسیاری اقتباس شده از مثنوی، داستان‌های هزار و یک شب که هندی ایرانی هست و بسیاری دیگر کتاب‌ها؛ حال آنکه ما ادبیات فارسی را در قالب چند واحد درسی به دانشجویان انتقال می‌دهیم که این خود بزرگترین اشتباه است.
* راه‌های علاقه‌مند کردن دانشجویان به رشته ادبیات فارسی را عنوان کنید. هر چند می‌دانیم این رشته در بین رشته‌های دانشگاهی پرطرفدار نیستند، نقش و تأثیر دانشگاه را چطور ارزیابی می‌کنید؟
- راه علاقه‌مند کردن دانشجویان ترسیم شغل آینده آنهاست. حضور مشاور در مدارس ما و ترغیب و تمایل خانواده‌ها به این که فرزندانشان در آینده به سمت طبابت و مهندسی و دیگر رشته‌ها روی آورند، نشان از یک سیاست‌گذاری غلط و جلوه دادن ناکارآمدی رشته زبان و ادبیات فارسی است، در بسیاری از ادارات باید از این فارغ التحصیلان استفاده شود؛ اداراتی چون: ثبت احوال، آموزش و پرورش، ثبت اسناد و همه ادارات در بخش دبیرخانه، رشته‌هایی چون فیلم نامه نویسی، کارگردانی، باید تضمین کننده حضور فارغ التحصیلان این رشته و فعالیت در آن جا باشند در حالی که بعضی از رشته‌ها چون روزنامه نگاری و علوم ارتباطات میان رشته ای است و ارتباط تنگاتنگی با ادبیات دارند.
همه ما می‌دانیم سه هدف دانشگاه تولید علم، تربیت نیروی انسانی و فرهنگ سازی است. رسالت دانشگاه در این است که اندیشه‌های نخبگان را از طریق تدریس و تربیت کارشناسان در سطح آموزش و پرورش گسترش دهند و راهکار دیگر آثار علمی را از طریق نشریات منتشر کنیم، نشریه‌های تخصصی، علمی و یا عمومی به مردم انتقال داده شود که از این منظر دانشگاه صاحب نظر است و راهکار دیگر نیز می‌تواند ایجاد انگیزه باشد و آن از طریق دعوت و حضور نخبگان ادبیات فارسی در استان‌های محل تولد و رشد یافتگی خود است تا شور استانی و منطقه‌ای را منجر شود.
انتهای پیام/