عوامل تخریب زیست محیطی دریاچه ارومیه و خلیج فارس بررسی شد

به گزارش خبرنگار گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، ایران از لحاظ موقعیت جغرافیایی از جنوب و شمال به دریا ختم شده که بخشی از ذخایر عظیم نفت، از آن‌ها استخراج می‌شوند. با توجه به وجود خط ساحلی گسترده در شمال و جنوب کشور که به بیش از ۵ هزار و ۸۰۰ کیلومتر می‌رسد، پتانسیل قابل توجهی جهت بهره‌‏برداری از مزیت‏‌های دریا در کشور وجود دارد. منابع انرژی نهفته در سطح، بستر و عمق دریا همچون نفت، گاز و انرژی‏‌های تجدیدپذیر و تنوع فعالیت‏‌های ساحلی و فراساحلی همانند بنادر و بازرگانی، تفریحات آبی، ماهی‏گیری، شیلات و ... در کنار ملاحظات پدافندی و امنیت ملی، منجر به توجه بیشتر به دریا به‌‏عنوان یکی از محورهای اقتصاد مقاومتی شده است.

در شمال و جنوب ایران، سازه‌های دریایی بسیاری ساخته شده‌اند. سازه‌های دریایی مانند اسکله‌‌ها، پایانه‌های نفتی، تونل‌های زیردریایی، پل‌ها و جاده‌ها در سواحل دریا یا در دریا احداث می‌شوند. در مکان یابی این سازه‌ها مانند سازه‌های خشکی، باید مطالعات زمین شناسی مورد توجه قرار گیرد. همچنین، توجه به جریان‌های دریایی و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آب دریا نیز لازم است.

**عامل مهم در نابودی دریاچه ارومیه

همان طور که اشاره شد، توجه به ویژگی جریان‌های دریایی، هیدروگرافیکی و اکولوژیکی محیط‌های دریایی برای احداث سازه دریایی امری مهم و ضروری محسوب می‌شود. عدم توجه به این موارد سبب صدمات جبران ناپذیری به محیط زیست می‌شود. همچنین گاهی باعث نابودی یک اکوسیستم و یا پدیده طبیعی می‌شود. احداث پل میانگذر (بزرگراه) کلانتری بر روی دریاچه ارومیه یکی از این سازه‌ها است که در روند خشک شدن دریاچه ارومیه نقش بسیاری داشته است.

در ساخت و سازهای مرتبط با این دریاچه به توسعه پایدار توجهی نشده است. توسعه پایدار فرآیندی است که آینده‌ای مطلوب را برای جوامع بشری متصور می‌شود که در آن شرایط زندگی و بهره مندی از منابع، بدون آسیب رساندن به زیبایی و نظام‌‌های حیاتی، نیازهای انسان را برطرف می‌کند. به طور مثال وقتی صنعت کشاورزی بدون توجه به توسعه پایدار گسترش پیدا می‌کند، مجبور است برای تأمین آب به سهم محیط زیست و تالاب‌ها تجاوز کند. همین موضوع در مورد ساخت میانگذر کلانتری و نیز سد سازی‌های بی رویه بر روی رودهای حوزه دریاچه ارومیه مطرح است.

میزان مصالح وارد شده به دریاچه ارومیه برای احداث این میانگذر سبب برهم خوردن چرخه جریان‌های آبی در نیمه شمالی و جنوبی شده است. همچنین سد سازی بی‌رویه بر روی رودهایی که به دریاچه ارومیه می‌ریزند و عوامل اقلیمی و... سبب شده که امروزه دریاچه ارومیه در آستانه نابودی کامل قرار گیرد و رفته رفته تبدیل به دریاچه‌ای نمکی شود.

بیشتر بخوانید:

تغییرات کاربری باغ‌ها و پوشش‌های گیاهی منطقه یک تهران بررسی شد

روند تخریب پوشش گیاهی پارک جنگلی غرب پایتخت بررسی شد

**عامل تخریب محیط زیست دریایی در خلیج فارس

فلات قاره اقیانوس‌ها و دریاها (محل اتصال اقیانوس‌ها، دریاها و دریاچه‌ها با خشکی)، معمولاً به دلیل منابع فراوان نفت و گاز و جزایر ماهی گیری اهمیت بسیاری دارد. برای توجه به توسعه پایدار، در احداث سازه‌های دریایی در فلات قار‌ه‌ها باید مطالعات زمین شناسی، جغرافیایی، زیست محیطی، اقیانوس شناسی و ... در منطقه صورت گیرد. بیش از ۷۰ درصد سطح زمین را اقیانوس‌ها تشکیل می‌دهند. برخی این تصور را دارند که هیچ محدودیتی به لحاظ منابع اقیانوسی وجود ندارد، بر این اساس هر گونه ساخت و ساز و استفاده از منابع را درست می‌دانند. شاید این همان عاملی باشد که امروزه زمین را با بزرگترین فاجعه در شرایط اقلیمی و زیست محیطی مواجه کرده است. بنابراین در ساخت و سازهای مهندسی، فراوانی منابع دلیل بر احداث هر ساخت و سازی نیست.

نمونه‌ای از ساخت سازه‌ نامناسب که در احداث آن به محیط زیست و توسعه پایدار توجهی نشده است را می‌توان در سواحل جنوبی خلیج‌فارس مشاهده کرد. ایجاد جزایر مصنوعی در سواحل کشور امارات متحده عربی که با اهداف توسعه اقتصادی صورت گرفته، یکی از عوامل تخریب محیط زیست دریایی در خلیج فارس است. ساخت مجمع الجزایر جهان با ۳۰۰ جزیره که تا سال ۲۰۰۸ میلادی بیش از ۶۰ درصد آن‌ها فروخته شده است. از سال ۲۰۱۱، فرسایش برخی از جزایر و انحلال گذرگاه مابین جزایر آغاز شده است. این نوع توسعه علاوه بر اثرات مضر محیط زیستی محلی، می‌تواند بر چرخش آب در خلیج فارس تاثیر گذاشته و منجر به اثرات ثانویه و بزرگ در آینده شود.

انتهای پیام/۱۱۰/