در روز اول جشنواره فیلم مستند ایران چه گذشت؟

به گزارش خبرنگار سینمایی خبرگزاری آنا، یکشنبه بیستم آذرماه ۱۴۰۱ حاضران در سالن شماره ۹ پردیس سینمای ملت شاهد یک افتتاحیه جمع و جور نیم‌ساعته بودند تا شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینما حقیقت» به صورت رسمی کار خود را آغاز کند.

البته نمایش فیلم‌های این دوره از جشنواره از ساعتی پیش و با نمایش فیلم‌هایی همچون «راه پرستاره»، «شهر گمشده»، «اپی بین مرگ و زندگی» و «آنجلینا» در سانس ساعت ۱۴ آغاز شده بود، اما فیلمی که به عنوان اثر افتتاحیه این دوره از جشنواره را از آن خود کرد «دنیای وحشی زاگرس» بود.

پیش از نمایش این فیلم، دبیر جشنواره شانزدهم در سخنان کوتاهی با اشاره به این که طبق روال سال‌های گذشته این جشنواره و البته بسیاری از رویداد‌های سینمایی مراسم افتتاحیه به معنای مرسوم آن نخواهیم داشت افزود: «تجربه چهار دوره حضور در جشنواره «سینماحقیقت» به عنوان دبیر، برای من سرشار از تجربه‌ها و خاطرات است. روز‌های سخت و لحظاتی شیرین را در این جشنواره پشت سر گذاشته‌ام و بیش از همیشه به این باور رسیده‌ام که ورای همه رخداد‌ها و مشکلات، این سینما و هنر است که زنده می‌ماند».

محمد حمیدی مقدم در صحبت‌هایش تعریضی هم به برخی انصراف‌ها و تحریم‌های صورت‌گرفته از سوی مستندسازان و نهاد‌های صنفی مرتبط با آن‌ها نیز داشت و افزود: جشنواره‌ها از جمله جشنواره «سینماحقیقت» فرصت‌هایی برای گفتگو کردن، فاصله گرفتن از روزمرگی و درگیر شدن در فضایی است که به شکل روزمره کمتر می‌توان از آن سراغ گرفت. ما از امروز تا جمعه به بهانه این جشنواره، کنار هم خواهیم بود تا از سینمای مستند ایران صحبت کنیم و به تماشای آثاری بنشینیم که بسیاری از آن‌ها امیدبخش و باطراوت هستند و در ستایش زندگی ساخته شده‌اند... جشنواره حقیقت و حقیقت انکارشدنی نیست و ما جشنواره را برای گفتگو کردن و دیدن و تعامل برگزار می‌کنیم».

** تابلویی هزاررنگ از چهارفصل زاگرس وحشی

پس از صحبت‌های حمیدی‌مقدم، «دنیای وحشی زاگرس» ساخته فرشاد افشین‌پور روی پرده رفت. اثری در گونه مستند‌های حیات وحش که با فیلمبرداری چشم‌نواز و تصاویر نابش، تابلویی هزاررنگ از چهارفصل زاگرس را پیش روی مخاطب گذاشت. این تصاویر وقتی با صدای پر صلابت و لحن جذاب داود نماینده همراه می‌شد، تجربه‌ای متفاوت از تماشای طبیعت جذاب زاگرس را به مخاطب رائه می‌داد.

کارگردان این مستند در گفت‌و‌گویی که با خبرنگار «آنا» داشت با اشاره به این که پژوهش برای این اثر حدود ۱۰ سال طول کشیده و تولید آن نیز از سال ۱۳۹۶ آغاز شده است افزود: سعی کردیم در این فیلم شکل و شمایل کلی کوهستان زاگرس را تا حدی که امکانات اجازه می‌داد و از دستمان بر می‌آمد، نمایش دهیم.

«علی مسیو»، «آت‌اوغلان»، «غیرمسکونی»، «هنرمند واحد پنج» «در پس جنگ» و «ضیاءالدین» از دیگر آثاری بود که در دو بخش ملی و بین‌المللی و چهار بخش بلند، کوتاه، نیمه‌بلند و شهید آوینی در سانس‌های بعدی به نمایش درآمد و با استقبال مخاطبان نیز همراه شد.

** ناگفته‌هایی از ارتباط رهبر انقلاب و قرآن کریم 

«ضیاءالدین» به کارگردانی محمدرضا دهستانی که به سفارش معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با همکاری خانه مستند ساخته شده یکی از آثاری بود که در روز اول جشنواره در بخش جایزه شهید آوینی  به نمایش درآمد.

مضمون این مستند یک‌ساعته حقایق کمتر شنیده شده‌ای از زندگانی رهبر انقلاب از دوران کودکی تا جوانی را به تصویر کشیده و ارتباط ایشان با قرآن کریم را محور قرار داده بود. دهستانی در گفت‌وگویی که با خبرنگار آنا داشت مدت زمان پژوهش این اثر را حدود سه ماه عنوان کرده و افزود: وقتی تولیدمان تمام شد، یک سال در پی یافتن آرشیو حتی برای ۲۰ یا ۱۰ ثانیه بودیم که خیلی سخت بود. به دلیل اینکه موضوع ما خاص و درباره قرآن بود، آرشیو‌ها خیلی به کارمان نمی‌آمد.

وی همچنین عنوان کرد: قبلاً شنیده بودم که رهبری در هر زمینه‌ای در حد استادی هستند، اما در زمینه قرآن فکر نمی‌کردم این قدر مسلط باشند و هرچه جلوتر می‌رفتم، بیشتر متوجه شدم به اولین چیزی که تسلط دارند، قرآن است. ایشان بسیاری از استناد‌هایی که به مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می‌کنند از روی قرآن است و این خیلی برایم مهم و جذاب است.

 ** یاد نقاش فقید در پردیس سینمایی ملت

مستند «هنرمند واحد پنج» به کارگداین محمدصالح حجت الاسلامی نیز از دیگر آثاری بود که در شب اول و در بخش خارج از مسابقه به نمایش درآمد. این مستندپرتره (چهره‌نگاری) زندگی و کارنامه زنده‌یاد «حبیب‌الله صادقی»  از هنرمندان نقاش مطرح کشور را محور قرار داده بود. هنرمندی زبده و متعهد که اردیبهشت امسال دارفانی را وداع گفت. حضور خانواده این هنرمند فقید و همچنین عبدالرضا سهرابی مدیرکل هنر‌های تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از نکات جالب توجه این اثر بود.

بنا به تصمیم دبیرخانه جشنواره در این دوره امکان حضور مخاطبان عمومی در پردیس سینمایی ملت وجود ندارد و البته علاقه‌مندان به فیلم‌های مستند می‌توانند آثار منتخب جشنواره را در موزه سینما به تماشا بنشیند. اگر چه حضور مخاطبان مردمی و شلوغ‌شدن سالن‌ها می‌توانست شور و هیجان بیشتری به جشنواره امسال سینما بدهد، اما شاید یکی از وجوه مثبت این تصمیم برقراری نظم در سالن‌ها والبته محیط پردیس سینمایی ملت بود. به این ترتیب اهالی رسانه می‌توانستند با فراغ بال بیشتری با هنرمندان و فیلمسازان ارتباط گرفته و یا  اخبار و مطالب خود را آماده کنند.

البته همچون رویداد‌های قبلی، معضل پارکینگ مجموعه پردیس ملت و مشکلاتی که مراجعان به آن دارند، معضل مهمی است که باید متولیان برگزاری جشنواره به آن توجه کنند. از سوی دیگر آماده نبودن تبلیغات محیطی جشنواره در بخش ورودی، سالن‌های انتظار و بخش‌های دیگر نیز به چشم می‌آمد که به نظر می‌رسد از امروز بخش زیادی از آن‌ها رفع شود.

حضور پررنگ دانشجویان سینما و فیلمسازان جوان و گعده‌هایی که در گوشه و کنار پردیس ملت با فیلمسازان باتجربه داشتند نیز از  نکات جالب توجه شب اول جشنواره بود. موضوعی که نشان می‌داد فضاسازی‌ها برای ایجاد موج انصراف وکم رنگ جلوه دادن حضور هنرمندان در این رویداد به ثمر ننشسته و شانزدهمین جشنواره «سینما حقیقت» شروعی امیدوارکننده داشته است.